ve Hayrettin Kaplan lehine 27/04/1994 tarih ve 1876 yevmiye ile tesis edildiğini, 300.000 ETL bedelli ipotek terkin edilmesini talep ettiğini, bu talebin müvekkili tarafından belirtilen Tapu Dairesi Başkanlığının talimatına istinaden 23/07/2020 tarih 6791 yevmiye ile ipotek terkin harcı tahsil edilerek sicilden terkin edildiğini, süreli ipoteğin terkinine yönelik iş ve işlemler mevzuata uygun olarak yapıldığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....

tesis edilen ipotek bedelinin güncellenerek belirlenmesini ve davalı idare lehine tesis edilen ipoteğin bedeli karşılığında tapu sicilinden terkinine karar verilmesini talep etmiştir....

(İstanbul BAM 11 HD nin 2018/1573 esas ,2020/1126 karar 14/10/2020 tarihli ilamı ) Davacıların davası, anneleri adına kayıtlı bulunan taşınmazın aile konutu olması nedeniyle, ipotek tesisi tarihinde muvafakat vermesi gereken eşin 84 yaşında ve ehliyetsiz bulunduğu TMK 194 gereği tesis edilen ipoteğin geçersiz olduğundan iptaline ilişkindir. Davalı bankanın dava dışı şirket lehine verdiği kredinin teminatı olarak tesis edilen ipotek bankacılık işlemi olmakla birlikte, davacılar tarafından dava da dayanılan maddi vakıa taşınmazın aile konutu olduğudur. Aile konutu olan taşınmazda malik anneleri tarafından tasarruf işlemi olan geçerli bir ipotek tesisi için diğer eş ...'in bu işleme muvafakat vermesi gerektiği, ancak ipotek tarihinde adı geçenin hukuki ehliyeti olmadığı, verdiği muvafatın da hükümsüz olduğu ileri sürülerek tesis edilen ipoteğin geçersizliği ileri sürülmektedir....

Şahıs T4 (ipoteksiz olarak) satış tarihi olan 28/10/2014 tarihinde taşınmazın değerinin 220.000,00.TL olduğu ipoteğin bu tarihte fekki nedeniyle davacı bankanın terkin edilen ipotek nedeniyle zararının ortaya çıktığı anlaşıldığından davacı bankanın ipotek tesis ettiği taşınmazın satış tarihindeki değerinden, davacı banka tarafından davalı/ borçlular T7 T8 Ltd....

Mahkememizce şirketin kayıtları getirtilmiş olup, bu kayıtlardan şirketin tasfiyeye girdiği, tasfiyesini tamamladığı, --- tarihinde de tasfiye sonunda --- terkin olduğu; tasfiye memurunun da davalımız --- olduğu anlaşılmıştır. İcra dosyası ve tapu kaydı incelenmiş olup, davacı adına kayıtlı olan taşınmaz üzerinde ipotek bulunduğu, ihyası istenen şirketin ipotek alacaklısı olduğu; davacımız olan şirketin ipoteğin fekki için icra takibi başlattığı ancak takibin yürüyebilmesi için şirketin yeniden ticaret siciline tescili gerektiği görülmüştür. İpoteğin fekki dava yoluyla istenebileceği gibi ipotek bedeli yatırılmak suretiyle icra müdürlüğünden de talep edilebilir. Davacımızın ipotek borçlusu olması nedeniyle dava ve takip hakkı mevcut olup, icra takibini tercih ettiği anlaşılmaktadır. İpoteğin kaldırılmasında davacının menfaati bulunduğundan başlattığı icra takibinin devamı yönünden iş bu davayı açmakta da hukuki menfaati vardır. Bu sebeple ihya şartları mevcuttur....

İpotek, kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan, sınırlı bir ayni haktır. Alacak sona erdiği halde, alacaklı, terkin taahhüdüne rağmen terkin talebinde bulunmazsa taşınmaz maliki rehnin fekkini (kaldırılmasını) dava yoluyla isteyebilir. Kuşkusuz kurulan ipoteğin temelini, ipotek akit tablosu teşkil eder. "Davacı, kanuni ipoteğin terkinini talep ettiğinden, terkin halinde ödenecek bedel, ipotek bedelinin faizi ile birlikte ulaştığı değer değil, davacının taşınmazına davalılara ait taşınmazdan imar parseli oluşturulabilmek için katılan 36 m2 yerin rayiç değeridir. Mahkemece yapılması gereken iş, bilirkişi incelemesi yaptırılarak, davacı parseline giden 36 m2'nin dava tarihindeki rayiç değerini hesaplatmak, bu bedeli depo ettirmek, ödenmesine karar vermekten ibarettir. Değinilen yönün gözardı edilmesi doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir." (Yargıtay 14....

Alacak sona erdiği halde alacaklı, terkin taahhüdünü iradesiyle yerine getirmezse, taşınmazın maliki ipoteğin kaldırılmasını dava yoluyla isteyebilir. Somut uyuşmazlıkta, davacı ...... ile davalı ..... arasında 01.02.2004 ve 10.04.2008 günlü akaryakıt istasyonu bayilik sözleşmesinin teminatı olarak diğer davacının maliki olduğu 101 ada 60 parsel sayılı taşınmazda davalı ..... yararına 100.000,00 TL ve 150.000,00 TL bedelli ipotek kurulmuştur. İpotek aktinin çerçevesini tayin eden resmi akit tablosunda "..... lehine ...... arasındaki bayilik sözleşmesi ve buna bağlı olarak akaryakıt alımından doğmuş ve doğacak için fekki alacaklı ..... tarafından bildirilinceye kadar geçerli olmak kaydı ile 3. derecede ipotek ettiği…" belirtilmiş olup bu haliyle ipotek bir teminat ipoteğidir. Teminatın üst sınırı ise toplamda 250.000,00 TL'dir....

Davacıların maliki oldukları 2581 ada 23 sayılı parseldeki 1 numaralı bağımsız bölüm kaydı üzerine tesis olunan ipotek Türk Medeni Kanununun 893. maddesinde yer alan satıştan doğan alacak için satılan taşınmaz üzerine satıcı lehine konulan tescile tabi kanuni ipotektir. İpotek bedeli olan 49.000 TL nin 08.11.2004 tarihinde ipotek lehtarı şirketin müdürü ve temsilcisi olan ...’ya belge karşılığı ödendiği sabittir. İpotek bedeli ödendiğinden rızayla terkini yapılmayan ipotek kaydının mahkeme hükmüyle terkini dava edilebilir. Bu bakımdan ipoteğin terkin edilmesinde yasaya aykırılık bulunmamaktadır. Diğer taraftan; ipotek lehtarı olan davalı şirketin ipotekten kaynaklanan haklarını 14.10.2009 tarihinde birleşen davanın davalısı ...’ye alacağın temliki yoluyla temlik ettiği bu kişinin de ipoteğe dayanarak borçlusu olan asıl ve birleşen davanın davacıları aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi suretiyle icra takibine geçtiği anlaşılmaktadır....

DAVA Davacı, maliki olduğu dava konusu 373 ada 2 parsel (eski 4619 parsel) sayılı taşınmaz üzerine, dava dışı kardeşi ...’ın, davalının babası olan dava dışı ... ...’dan faizle aldığı borca karşılık ipotek tesis edilmesine muvafakat ettiğini, davalının babasının tefecilik yaptığını ve yurt dışında yaşadığını, buradaki işlerinin ise davalı tarafından yürütüldüğünü, davalının ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile başlattığı icra takibi neticesinde dava konusu taşınmazın alacağa mahsuben davalıya ihale edildiğini, ihalenin feshi davasının retle sonuçlandığını, tefecilik eylemi nedeniyle borç ilişkisinin TBK’nın 27. maddesi anlamında kesin hükümsüz olup, bu borç ilişkisine dayalı olarak tesis edilen ipotek nedeniyle taşınmazın icra marifetiyle satışının da yolsuz tescil oluşturduğunu ileri sürerek, dava konusu 373 ada 2 parsel (eski 4619 parsel) sayılı taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile adına tesciline ve el atmanın önlenmesine karar verilmesini istemiştir. II....

TMK’nin 883.maddesine göre alacak sona erince, ipotekli taşınmaz maliki alacaklıdan ipoteğin terkin edilmesini isteyebilir. Hatta, borçlu (malik), İİK’nun 153.maddesine göre kendi hakkında takip yaparak rehin konusu borcu itfa etmek suretiyle rehnin tapuya yazılacak bir fek müzekkeresiyle terkinini sağlama imkan ve yetkisine sahiptir. Diğer taraftan, taşınmaz rehninin terkinini gerektiren bir neden de borçlunun (malikin) ipotek konusu borcu ödemek suretiyle ipoteği terkin ettirmesidir. Somut olayda; davacının tapu iptali ve tescili ile ipoteğin kaldırılması taleplerinin tefrik edilmesinden önce mahkemece, davacı tarafa tüm ipotek akit tablosu esas alınarak 16.07.2014 tarihinde eksik nispi harcı tamamlaması için süre verilmiş, eldeki ... 1....