Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından re'sen kazanın gerçekleştiği yer araştırılmak suretiyle mahkemenin yetkili olduğuna karar verildiği, neticede mahkemece yetki itirazının usule uygun olmaması sebebiyle yetkili mahkemenin Erzurum 5. Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. 6100 sayılı Kanun'un yetki itirazının ileri sürülmesi başlıklı 19. maddesinde, "Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir....
Basit yargılama usulüne uygun yürütülen taşınır mala ilişkin istihkak davalarında Yasa'ca kesin yetki kuralı öngörülmediğinden yetki itirazının HMK'nun 19/2 maddesi gereğince cevap dilekçesiyle ileri sürülmesi gerekir. Somut olayda, davalı alacaklı taraf süresi içinde sunduğu cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunmuş ancak yetkili mahkemeyi bildirmemiştir. HMK’nun 19/2. maddesi gereğince yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazında bulunan tarafın, yetkili -//- mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirmesi gerekir; aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz....
Bu hüküm uyarınca, yetki itirazının yerinde görülmesi hâlinde ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilir. Diğer bir anlatımla yetki itirazının kabulü hâlinde mahkemece HUMK’un 27. maddesine göre, dosyanın yetkili mahkeme belirtilmek suretiyle yetkisizlik kararı ile gönderilmesine karar verilemez ve aynı Kanunun 193. maddesindeki usul uygulanamaz. Birden fazla yetkili mahkemenin bulunması hâlinde ihtiyati haciz isteyen alacaklı, borçlunun yetki itirazında belirttiği yetkili mahkemede ihtiyati haciz talep etmek zorunda olmadığından, borçlunun HUMK’un 23.maddesi anlamında yetkili mahkemeye ilişkin seçimlik bir hakkı da bulunmamaktadır. Yetki itirazının kabulü suretiyle ihtiyati haczi kaldırılan alacaklı, borçlunun yetki itirazında belirttiği yerle sınırlı olmaksızın yetkili herhangi bir yerden tekrar ihtiyati haciz talebinde bulunabileceğine göre, borçlunun da yetki itirazında birden fazla yer gösterebilmesi taraflar arası eşitlik ve menfaatler dengesine de uygun düşer....
Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz." hükmünü içermektedir. Aynı Kanun'un 116/1-a maddesinde kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazı "ilk itiraz" olarak düzenlenmiş olup 117/1. maddesi; "İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi hâlde dinlenemez." hükmünü içermektedir. Somut olayda; davalının yerleşim yeri adresinin “Şanlıurfa” olduğu ve süresinde yetki itirazında bulunulduğu anlaşılmıştır. Bu durumda uyuşmazlığın, Şanlıurfa Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Şanlıurfa Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
.-175 K. sayılı dosyada ise borca itirazla birlikte yetki itirazında bulunulduğu, mahkemece, yetki itirazının kabulü ile asıl ve birleşen dosyalardaki itirazların yetkili mahkemece değerlendirilmesine karar verildiği görülmüştür. TTK'nun 702/1. maddesi gereğince, aval veren kimse, kimin için taahhüt altına girmiş ise tıpkı onun gibi sorumlu olur. Diğer taraftan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun yetki sözleşmesini düzenleyen 17. maddesinde; "Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır" hükmüne yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile getirilen yeniliklerden bir tanesi de, yetki sözleşmelerine ilişkin olup, yetki sözleşmesi düzenleyebilecek şahıslar, sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri olarak belirlenmiştir....
İcra Dairesi'nin yetkili olduğunu ileri sürerek, yetkiye itiraz ettiği, mahkemece, takip dayanağı bonoda ...Mahkemelerinin yetkili kılındığı bunun yetki sözleşmesi niteliğinde olup kesin yetki niteliğinde olduğu bu nedenle ... İcra Dairelerinin yetkili olduğudan bahisle yetki itirazının bu yönden kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır. İİK'nun 50/1. maddesine göre, para ve teminat borçlarına ilişkin icra takiplerinde yetkili icra dairesi, HMK'nun 447/2. maddesi atfıyla aynı Kanun'un yetkiye dair hükümleri kıyas yoluyla uygulanmak suretiyle belirlenir....
Şti. vekili,yetki itirazında bulunarak, davanın reddini istemiştir. Davalı ... Mobilya Malz.San.ve Tic Ltd.Şti. vekili, yetki itirazında bulunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, sahteliği iddia edilen bonodaki yetki şartına dayanmanın mümkün olmadığı,bu itibarla genel yetki kuralı dikkate alınarak, yetkili mahkemenin davalı şirketlerin merkezinin bulunduğu yer Asliye Ticaret Mahkemesi olması gerektiği,şirketlerin merkezinin ... Asliye Hukuk (Asliye Ticaret) Mahkemesi yargı alanı içerisinde olduğu gerekçesiyle HMK 114/ç ve 115/1. maddeleri ile usul ekonomisi de dikkate alınarak dava dilekçesinin yetki yönünden usulden reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekili ve davalı ... Mobilya Malz.San.ve Tic Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-Davacı sahte olduğunu iddia ettiği senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespitini istemiş, davalılar yetki itirazında bulunmuşlardır....
İİK'nun 282.maddesi gereğince davalı borçlu ile doğrudan veya dolaylı işlem yapan 3.kişiler arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan ve zorunlu dava arkadaşları usul işlemlerini birlikte yapmak zorunda olduklarından yetki itirazının davalılarca birlikte ileri sürülmesi yasa gereğidir. Yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazı hukuki sonuç doğurmaz. Öte yandan HMK'nun 19/2 maddesine göre bu yetki kesin yetki kuralı olmadığından taraflarca süresi içerisinde usulüne uygun olarak itiraz halinde mahkemece dikkate alınır. Yine aynı madde de yetki itirazının cevap dilekçesi ile ileri sürülmesi gerektiği belirtilmiştir. Yetki itirazı ilk itirazlardan olup (HMK.md.116/1-a) davalıların, yetki itirazlarını dava dilekçesinin tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık cevap süresi içerisinde ileri sürmeleri gerekir. (HMK.md.117,317-319)....
Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır.” 3.6100 sayılı Kanun'un "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19 uncu maddesinin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları şöyledir: "(2)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz." "(3)Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir." "(4)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir." C....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İtirazın Kaldırılması ve Tahliye KARAR Dosya kapsamına göre kendisine yetki belgesi verilen Av. ... tarafından davadan ve temyizden feragat edildiği, ancak yetki belgesine dayanak 21.01.2011 tarih 2850 yevmiye nolu vekaletnemenin tevkil yetkisi içermediği gibi yetki belgesinin kapsamından “ ...,davadan feragat, temyizden feragat..,” yetkilerinin hariç tutularak yetki verildiği anlaşılmıştır. Bu nedenle tevkil yetkisi içeren vekaletname ile davadan ve temyizden feragat yetkisi içeren yetki belgesinin aslının veya onaylı örneğinin anılan avukat ile temesa geçilerek veya geri çevirme kararın kendisine tebliğ edilerek eksikliğin giderilmesi, ondan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi için dosyanın yerel mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 02.10.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
