Mahkemesi Davacı ve birleşen dava davalısı Kurum, yersiz yapılan ödemenin faizi ile iadesine, davalı ve birleşen dava davacısı ..., Kurum işleminin iptali ile borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde, davalı ... yönünden davanın husumet yokluğundan reddine, Kurum tarafından yersiz ödemenin iadesi istemi ile açılan davanın kısmen kabulüne, sigortalı ... tarafından Kurum işleminin iptali istemi ile açılan davanın reddine karar verilmiştir....

"İçtihat Metni" Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, yersiz ödenen aylıkların tahsili için yapılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir....

Kurumun istirdadını isteyeceği yersiz ödemenin kapsamını belirlemedeki irade serbestisi de, 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi hükmünün, Kurumun yersiz ödemeden kaynaklanan alacakları konusunda süren uyuşmazlıklara uygulanması gereğini doğurmaktadır. Belirtilen açılamalar ışığında Mahkemece, olayda kastı ve kusuru bulunmayan davacı yönünden 5510 sayılı Yasanın 96/b maddesi uyarınca değerlendirme yapılması ve buna göre ödeme dönemleri ile faiz başlangıç tarihinin belirlenmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması yerinde görülmemiştir. O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Dava, yersiz ödenenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi istemine ilişkindir. Somut olayda dosya içeriğindeki bilgi ve belgelerden; davalıya borç bildirim belgesi gönderildiği, davalının bu belgenin iptali için Valilik aleyhine idare mahkemesinde dava açtığı, idare mahkemesince, davacının yersiz ödemede her hangi bir hilesi, gerçek dışı beyanı veya açık hatası olmadığı ve dava açma süresi geçtikten çok sonra yapılan ödemelerin tahsili isteminin hukuka ve hakkaniyete uygun olmadığı gerekçesi ile işlemin iptaline karar verildiği, kararın kesinleştiği; mahkemenin eldeki davayı bu kararı esas alarak hukuki yarar yokluğundan reddettiği anlaşılmaktadır. TBK. m.77/1'e göre zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK. m. 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir....

Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır.” denilmekle Kurumca yersiz ödemelerin geri alınmasına ilişkin esas ve usuller belirlenmiştir. Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki ilkelere göre, davalının 21.10.2008-20.06.2011 tarihleri arasında almış olduğu yersiz ölüm aylıklarının ve faizine ilişkin iade borcunun kapsamı, 5510 sayılı Yasanın 96. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uyarınca belirlenerek, yersiz aylıkların her bir ödemenin yapıldığı tarihten yasal faizi ile tahsiline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde dava tarihinden yasal faizi ile tahsiline karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir....

Kamu düzenine ilişkin davada Hukuk Muhakemeleri Kanununun 355'nci maddesindeki düzenleme uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen nedenlerle bağlı olunmaksızın yapılan incelemede: Dava, yaşlılık aylığının kesilmesine ve ödenen aylıklar sebebiyle tahakkuk ettirilen yersiz ödeme borcunun tahsili amacıyla aylıklardan kesinti yapılmasına ilişkin kurum işlemlerinin ve aylıklardan yapılan kesintilerin iptali ile yersiz ödeme borcunun tahsili amacıyla aylıklardan yapılan kesintilerin iadesi ve aylığın iptal edildiği tarihten ikinci kez aylık bağlanan tarihe kadar hak kazanılan aylıkların ödenmesi taleplerine ilişkindir....

Herhangi bir nedenle Sandık tarafından ilgililere istihkaklarından fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelerin, bu hatalı işlemlerin düzeltildiği tarihten geriye doğru hesap edilecek beş yıllık tutarları tahsil edilir. Tahsilin ne şekilde yapılacağı yönetmelikle düzenlenir." şeklindeki düzenleme karşısında davacı kurum davalıdan hatalı ödemenin tespit edildiği tarihten itibaren geriye doğru ancak 5 yıla ilişkin fazla ödemenin tahsilini talep edebilecektir.(Y. 3. HD'nin 06/12/2018 gün ve 2017/10921 E ve 2018/12509 K sayılı kararı). Dosyanın incelenmesinde kurum tarafından 15/07/2013 tarihinde yersiz ödemelerin tahsili gerektiğine dair karar alındığından 5 yıllık tutar olarak 15/07/2008 tarihinden itibaren yapılan ödemelerin tahsili sağlanabilecektir. Bu miktar da ödeme belgeleri ve bu kapsamda bilirkişi raporundaki belirlemeler ışığında mahkememizce resen hesaplanmış olup 24.734,28 TL dir....

KARAR : Kabul-Ret Taraflar arasında görülen Kurum işleminin iptali ve yersiz ödemenin iadesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın davalı ... yönünden husumetten reddine, ... tarafından Kurum işleminin iptali ve borçlu olmadığının tespiti istemiyle açılan davanın reddine, Kurum tarafından yaşlılık aylığının iptali nedeniyle yersiz ödemenin iadesi istemi ile açılan birleşen dosyada davanın kabulüne karar verilmiştir. Mahkeme kararının davalı ... ve davacı Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I....

Mahkemece; Urla Devlet Hastanesince haksız ve fazla ödemenin 15.09.2007 tarihinde öğrenilmesine rağmen 1 yıllık yasal süre geçtikten sonra açılan davanın, zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir. Dava, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacağın tahsili talebine ilişkindir. Borçlar Kanununun 66. maddesi gereğince, zamanaşımının başlangıcı olarak “öğrenme tarihi” esas alınmalıdır. Tüzel kişiler ve özellikle de kamu kurumlarında öğrenme tarihi, o kurumun dava açma konusunda emir vermeye yetkili organı bakımından esas alınır(H.G.K. 25.06.2003 tarih ve 2003/4–422 E, 2003/439 K. ). Davada, zamanaşımının başlangıç tarihi olarak kabul edilen 15.09.2007 tarihi; fazla ödemenin davalının çalışmakta olduğu idari birim tarafından öğrenilme tarihidir. Bu tarihin zamanaşımının başlangıç tarihi olarak kabulü uygun düşmez....

S O N U Ç:Hükümdeki "37.339,78" rakamları silinerek yerine "37.364,53" rakamları yazılmasına; "1-B" bendinin sonuna "Yargılama sürecinde ödenmek suretiyle ödemesi ifa edilen 4032,58 TL. nin; herbir ödeme tarihinden itibaren ödemenin yapıldığı 30.06.2011 tarihine kadar işleyen yasal faizinin davalı ...'den tahsili ile davacıya verilmesine" ibaresinin yazılarak eklenmesine; "2550,68" rakamları silinerek yerine "2552,37" rakamları yazılmasına; "4357,37" rakamları silinerek yerine "4803,68" rakamları yazılmasına ve hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 27.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....