Nitekim yargılamanın iadesi taleplerinde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 379. maddesi gereği işin esasının incelenmesinden önce talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığı, yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hükmün kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığı ve ileri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığının mahkemece kendiliğinden inceleneceği, bu koşullardan biri eksik ise hâkimin davayı esasa girmeden reddedeceği düzenlenmiştir....
CEVAP Davalı, ileri sürülen sebeplerin yargılamanın iadesini gerektirecek sebeplerden olmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Pazar ( Rize) 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 01/07/2021 tarihli ve 2021/194 E. - 525 K. sayılı kararıyla; yargılamanın iadesi sebeplerinin HMK'nın 375. maddesinde tek tek sayıldığı, usulsüz tebliğin yargılamanın iadesi sebebi olmadığı, usulsüz tebliğ yapılmasının ilgili kişiye temyiz hakkı sağlayacağı belirtilerek, şartları oluşmadığından yargılamanın iadesini talebinin reddine karar verilmiştir. IV. İSTİNAF 1....
Bu aşamada genel dava koşullarından ayrı olarak yargılamanın iadesi davasının süresinde açılıp açılmadığının, teminat gösterilip gösterilmediğinin ve yasada sayılan yargılamanın iadesi sebeplerine dayanılıp dayanılmadığının incelenmesi gerekir. Bu koşullardan birisinin mevcut olmadığı sonucuna varılması halinde istem ret edilir. Mahkeme, birinci aşamada yargılamanın iadesi davasının dinlenmeye değer olduğu sonucuna varırsa, ikinci aşamada esasa girerek ileri sürülen yargılamanın iadesi sebeplerinin doğru olup olmadığını araştırır. Dava dilekçesinde ileri sürülen sebebin gerçek olduğu kanısına varması halinde ise istemi kabul ederek asıl dava hakkında yeni bir karar verir. Yargılamanın yenilenmesi yasada dava olarak tanımlandığına göre, usulüne uygun olarak nisbi harç alındıktan sonra esasa kaydedilip görülmelidir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/870 Esas KARAR NO : 2022/1043 DAVA : Yargılamanın iadesi. DAVA TARİHİ : 15/12/2016 KARAR TARİHİ : 28/12/2022 Mahkememizde görülmekte olan yargılamanın iadesi davasının dosya üzerinden yapılan incelemesi sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı asiller dava dilekçesinde özetle; Mahkememizin ... esas sayılı dosyasından verilen kararın Yasa ve Anayasa' ya aykırı olduğunu, sahteciliğe ait somut deliller bulunduğunu, yargılamanın iadesi talep etmişlerdir. Davacılar Mahkememizin ... Esas sayılı dosyasından yine Mahkememize ait ... esas sayılı dosya nedeniyle yargılamanın iadesi davacı açmış olup Mahkememizce yargılamanın iadesi talebinin reddine dair verilen karar henüz kesinleşmemiştir. Davacılar yine aynı dosya olan Mahkememizin ... esas sayılı dosyasından verilen kararın yenilenmesini talep etmişler ise de Mahkememizin ... esas sayılı dosyasında belirtilen yargılamanın iadesi sebeplerden ayrı bir sebebe dayanmamışlardır....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yargılamanın yenilenmesi (iadesi) kurumu HMK m.374'de, "Yargılamanın iadesi, kesin olarak verilen veya kesinleşmiş olan hükümlere karşı istenebilir." şeklinde düzenlendiğini, taraflarınca açılan davada, Gölcük İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2020/144 esas ve 2021/52 karar sayılı dosyası ile kesinleşmiş olan hükme karşı yargılamanın iadesi istemi ile açıldığını, bununla birlikte HMK'nun yargılamanın iadesi sebepleri başlıklı 375 inci maddesinde aşağıdaki sebeplere dayanılarak yargılamanın iadesi talep edilebilir şeklinde belirtilerek yargılamanın iadesi sebeplerinin sayıldığını, işbu hükme göre; yargılama sırasında, aleyhine hüküm verilen tarafın elinde olmayan nedenlerle elde edilemeyen bir belgenin, kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması yargılamanın iadesini talep etme sebebi olarak belirtildiğini, yargılamanın iadesinin, mahkemece verilmiş kararın değişmesine neden olabilecek yeni delillerin ve olayların...
CEVAP Davalı ... mirasçıları vekili, yargılamanın yenilenmesi talebinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 375. ve devamı maddelerinden sayılan hallerden hiçbirisine uymadığını, kararın kesinleşmesinden itibaren 10 yıl geçtikten sonra yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunulamayacağını, kararın infaz edildiğini belirterek yargılamanın yenilenmesi talebinin reddini savunmuştur. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Samsun 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.01.2020 tarihli ve 1997/275 E.- 1998/718 K. sayılı kararıyla; Mahkeme kararının 15/01/1999 tarihinde kesinleştiği, yasanın 377. maddesinde düzenlenen 10 yıllık yargılamanın iadesi talebine ilişkin hak düşürücü süresinin geçtiği, yine HMK'nın 375. maddesinde yargılamanın iadesi sebeplerinin sınırlı olarak sayıldığı ve eldeki vaki taleplerin sayılan sebeplere uymadığı, yargılamanın iadesi sebeplerinin yorum yoluyla genişletilemeyeceği gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A....
Ancak aleyhine yargılamanın iadesi yoluna başvurulan karar kanundan dolayı kesin ise yargılamanın iadesi üzerine verilen karar da asıl karar gibi kesindir; yani temyiz edilemez (Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Cilt: V, ..., 2001, s. 5263). Her ne kadar Bölge Adliye Mahkemesince temyiz yolu açık olmak üzere verildiği belirtilen karar hakkında yargılamanın iadesini talep eden taraf vekilince temyiz dilekçesi verilmiş ve dosya incelenmek üzere Dairemize gönderilmişse de yargılamanın iadesi talebine ilişkin davanın yeni ve bağımsız bir dava olduğu, işe iade talepli davanın ise 7036 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca kesin olduğu anlaşılmaktadır....
Yargılamanın iadesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın iadesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın iadesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir. Yargılamanın iadesi talebi bir dava niteliğindedir. Bu sebeple yargılamanın iadesinin gerektirdiği özellikler dikkate alınarak davanın açılmasında verilmesi gereken dilekçe verilecektir. Yargılamanın iadesi bir dava açarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır. Gerekli tüm harç ve giderler ödenmelidir. Mahkemece talep edilirse teminat da yatırılmalıdır. Yargılamanın iadesi talebini inceleyen mahkeme tarafları davet ederek dinler ve bir ön inceleme yapar. Yargılamanın iadesi talebinin kabulü halinde, yenileme sebebine göre farklı kararlar verilebilecektir....
Davacı vekili tarafından bu davaya ilişkin olarak yargılamanın iadesi talebinde bulunulmuş, olup, ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi tarafından talebin reddine karar verilmiştir. 7036 sayılı Yasanın 8. maddesinde temyiz edilmeyen kararlar başlığı altında 4857 sayılı Kanunun 20. maddesi uyarınca açılan fesih bildirimine itiraz davalarında verilen kararların kesin olduğu belirtilmiştir. Mahkemenin yargılamanın iadesi davası sonucunda verdiği karar temyiz edilebilir. Ancak aleyhine yargılamanın iadesi yoluna başvurulan karar kanundan dolayı kesin ise yargılamanın iadesi üzerine verilen karar da asıl karar gibi kesindir; yani temyiz edilemez (KURU, Baki Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Cilt: V, ..., 2001, s. 5263)....
Yargılamanın iadesi talebi, madde gereğince taraflar davet edip dinledikten sonra; a) Talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığı, b) Yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hükmün kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığı, c) İleri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığı, yönünden mahkemece resen incelenmelidir. Bu koşullardan biri eksik ise hâkim davayı esasa girmeden reddeder. O halde mahkemece öncelikle yargılamanın iadesi isteminin koşulları olup olmadığı yönünden incelenmeli, koşulları var ise yargılamanın iadesi istemi kabul edildikten sonra davanın esası hakkında bir karar verilmelidir. Somut uyuşmazlıkta mahkemece özellikle 379. Maddedeki ön inceleme yapılmadan, kısaca yargılamanın iadesi şartlarının olup olmadığı tartışılmadan, işin esasına girilerek karar verilmesi usule aykırıdır. Kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir....
