Tanıma ve tenfiz kararının önemi dolayısıyla yabancı kararı veren mahkemenin hangi mahkeme olduğuna bakılmaksızın asliye mahkemelerinin görevli olması uygun görülmüştür. Yabancı mahkeme ilamının tanınması ve tenfizinde asliye mahkemeleri de görev ilişkisi çerçevesinde davaya bakar ( HGK 15.10.2019 tarihli ve 2017/18(8)-1924 Esas, 2019/1060 Karar) Dava şartlarını düzenleyen Hukuk Muhakemeleri Kanunu 114/ 1(c) bendinde mahkemenin görevli olması dava şartı olarak düzenlenmiştir. Görev kamu düzenine ilişkin olup, mahkeme davanın her safhasında görevli olup olmadığını resen inceler ve görevsiz olduğu kanısına varırsa kendiliğinden görevsizlik kararı verir (HMK m. 115) Somut uyuşmazlıkta; davacı Enschede Sulh Mahkemesinin 11/06/1998 tarih 53921/EJ VEDRZ 98- 1558 Dava numaralı kısıtlı kızkardeşi Esen Günerhan'a ilişkin Vasi Tayini Kararının tanınması isteminde bulunmuştur. MÖHUK’un 51/1....
Sivil Hukuk Dairesi'nde davalı aleyhine alacak davası açtığını, açılan bu davanın 09.11.2012 tarihinde kabul edildiğini ve kararın kesinleştiğini ileri sürerek, yabancı mahkeme ilamının ve yargılama masraflarına dair ek kararının tenfizini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre; dava konusu tenfizi istenen yabancı mahkeme ilamında davacının davalı ...nin ortağı sıfatıyla aldığı hisse senetlerinin teslimi karşılığında para alacağının davalı şirketten tahsiline karar verildiği, bu durumda uyuşmazlığın asliye ticaret mahkemesinde çözülmesi gerektiği gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir....
karşı taraf benden talepte bulunabilir, davanın reddine karar verilsin" şeklinde beyanda bulunduğu yabancı mahkeme ilamının aslı ve onaylı tercümesinin ekli olduğu, kararda kesinleşme ve "Apostil Şerhi" nin bulunduğu ve infaz edilebilir olduğu, karar içeriğinin kamu düzenine aykırı olmadığı, 5718 sayılı kanunun 50 ve devamı maddelerinde düzenlenen tanıma şartlarının bulunduğu, yabancı mahkeme ilamında tenfizi gereken hüküm bulunmadığı, ve tanımaya herhangi bir engel olmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne Dortmund Yerel Mahkemesinin 109 F 4647/20 numaralı boşanmaya ilişkin 30.08.2021 tarihinde kesinleşen kararının tanınmasına karar verilmiştir....
halinde yabancı ilamın kesin hüküm etkisi, yabancı mahkeme kararının kesinleştiği tarihten itibaren hüküm ifade ettiği ve taraflar o tarihten itibaren boşanmış olacaklarından, davalı tarafça Türkiye'de açılan boşanma davası ile bu davanın birlikte görülmesinin mümkün olmadığı, yine boşanma davasının sonucunun bekletici mesele yapılamayacağı, aksine boşanma davasının, tanıma ve tenfiz davasının sonuçlanmasını bekletici mesele yapması gerektiği, bu itibarla yabancı mahkeme ilamının tanınmasına ve tenfizine dair İlk Derece Mahkemesince verilen kararın isabetli olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava yabancı mahkeme kararının tanınması istemine ilişkindir. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Kanununun 53.maddesi; tenfiz dilekçesine yabancı mahkeme ilamının o ülke makamlarınca usûlen onanmış aslı veya ilamı veren yargı organı tarafından onanmış örneği ile onanmış tercümesinin ve ilamın kesinleştiğini gösteren o ülke makamlarınca usûlen onanmış yazı veya belge ile onanmış tercümesinin eklenmesi gerektiğini düzenlemiştir. Somut olayda yabancı mahkeme ilamının aslı apostil şerhinin aslı ilamın onaylı tercümesi sunulmuş ise de; ilamın kesinleştiğini gösteren o ülke makamlarınca usûlen onanmış yazı veya belge dosyaya sunulmamıştır. Kabule göre de ilamın tercümesinde yer alan ''istismar'' ifadesinin Felemenkçe karşılığı olan '' exploitatie'' kelimesinin ilamın aslında bulunmadığı anlaşılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Yabancı Mahkeme İlamının Tanınması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmişse de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 31.3.2011 tarihli 6217 sayılı Kanunun 30. maddesiyle ilave edilen geçici 3. madde hükmü uyarınca, uygulanması gereken 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesinde; hüküm tanıma ve tenfize ilişkin verilen kararların Yargıtay'da duruşmalı inceleneceğine ilişkin hüküm bulunmadığından duruşma isteğinin reddine, evrak üzerinde inceleme yapılmasına karar verildi. Evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle yabancı mahkeme kararında boşanma dışında icrası gereken bir hüküm mevcut olmadığına göre, verilen kararın tenfiz değil, tanıma (5718 s....
DAVA TÜRÜ : Tanıma ve Tenfiz KARAR Tanınması istenilen yabancı mahkeme ilamının, yabancı mahkeme tarafından onanmış örneğinin ve ilamın kesinleştiğini gösteren yazı veya belgenin yetkili merciler tarafından onanmış türkçe tercümesinin dosya içerisine konulmasından sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosya mahkemesine geri çevrilmiş ise de, davacı vekilinin, “Müvekkilimiz ile bu hususta yapılan görüşme neticesi kendisi kararı veren yabancı mahkemeye (İllinois Eyalet Mahkemesi' ne) kesinleşme şerhi alınması hususunda müracaat etmiş fakat kendisine; "ABD' de İllinois Eyalet' inde mahkeme kararları altına kesinleşme şerhi düşülmesi şeklinde bir uygulama olmadığı, verilen kararın zaten kesin olduğu, bunun ayrı bir yazı-şerh ile belirtilmesinin mümkün olmadığı" bildirilmiştir....
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'da kabul edilen sisteme göre, tenfiz hâkimince, yabancı mahkeme kararı esastan incelenemez ve hukuka uygunluğu denetlenemez. Şu durumda tenfiz hâkiminin, tenfiz şartları dışında, ilamın içeriği üzerinde incelemede bulunma hak ve yetkisi bulunmamaktadır. 5718 sayılı Kanun'un 50 inci ve devamı maddelerinde yabancı mahkeme ilamının tanınabilmesi için; yabancı mahkeme ilamının, o ülke makamlarınca usulen onaylanmış aslı veya ilamı veren yargı organı tarafından onaylanmış örneği ile onanmış tercümesinin ve yabancı mahkeme kararının kesinleştiğini gösteren o ülke makamlarınca usulünce onanmış yazı veya belgenin ve onaylanmış tercümesinin ibrazı zorunludur....
A.Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir. 2-Dava, yabancı mahkeme kararının tenfizi istemine ilişkin olup, davalı tarafça, tenfizi istenilen yabancı mahkeme kararının kendilerine Lahey Sözleşmesi hükümlerine uygun olarak Adalet Bakanlığı aracılığıyla tebliğinden sonra hükmü veren yabancı mahkemeye yaptıkları itirazın, anılan mahkeme tarafından kararın kendilerine posta yoluyla daha önceden tebliğ edildiği ve bu tebliğden sonra davacının talebi üzerine diplomatik yoldan yapılan tebliğin davalıya yeni bir hak bahşetmeyeceği gerekçesiyle reddedildiği savunulmuş ve buna ilişkin yabancı mahkeme karar fotokopileri dosyaya ibraz edilmiştir. Yabancı bir mahkeme kararının tenfiz edilmesi için öncelikle kararın usulünce kesinleşmiş olması gerekmektedir....
Mahkemece hatalı nitelendirme ve eksik araştırma ile hüküm kurulmuş olması doğru değildir.” hususlarına değinilmiş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda yabancı mahkeme ilamının tanınmasına ilişkin karar yönünden davacının isteminin kanuni şartlara uygun olduğu, davacının tanınma talebinde haklı olduğu ve tenfiz yönünden ise bozma ilamı da göz önünde bulundurularak davalının ödeme yapıldığına ilişkin iddiası için Fransa ilgili mahkemesine istinabe yapılmasına karar verildiği, istinabe dönüşünün beklendiği dönemde davacı vekili tarafından borcun bir kısmının ödendiğini gösterir belgenin yeminli tercüman tarafından aslına uygun olarak Türkçe diline çevrilmiş örneğini sunduğu ve borcun bir kısmının ödendiği ancak tamamının yabancı ülke yetkili makamları tarafından usulüne uygun olarak infaz edilmediği, dava konusu talep yönünden kısmen kabul kararı verilemeyeceği, kısmi ödemenin varlığının infaz aşamasında gözeteceği ve yabancı mahkeme kararının kısmen infaz edildiğinin...
