İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk derece mahkemesince iddia, savunma ve toplanan tüm delillere göre; yabancı mahkeme ilamının tenfizi istemiyle açılan bu davada yabancı mahkeme ilamının açıkça kamu düzenine aykırı olmadığı, tenfize konu yabancı mahkeme kararının aslı, tamamının onaylı tercümesi sunulmuş olup kararın mahkeme tarafından verildiği ve mahkeme hükmünü taşıdığının anlaşıldığı, kendisine karşı tenfiz istenen davalı mahkemeye usulünce çağrıldığı, yine karar da usulünce davalıya tebliğ edilmiş olup MÖHUK 54/1/ç bendine de aykırılık bulunmadığı, her ne kadar Almanya ile Türkiye arasında karşılıklı ikili anlaşma olmamakla beraber Türk Mahkemeleri kararları Almanya'da tenfizi mümkün olduğundan fiili uygulamanın bulunduğu, yabancı mahkeme ilamının tenfiz koşullarının oluştuğu, bu durumda davanın kabulü gerektiği gerekçesiyle açılan davanın kabulü ile Federal Almanya Cumhuriyeti Memmingen Asliye Hukuk Mahkemesi 2....
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, tenfizi istenilen kararın Lahey Sözleşmesi uyarınca tebliğ edilmesi gerekirken posta yoluyla davalı tarafa tebliğ edildiği, yapılan tebligatın kamu düzenine aykırı olduğu, bu durumda ortada kesinleşmiş bir kararın bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, yabancı mahkeme kararının tenfizi istemine ilişkindir. Her ne kadar mahkemenin kabulünün aksine tenfizi istenen yabancı mahkeme kararı Adalet Bakanlığı aracılığı ile diplomatik yolla tebliğ edilmiş ise de, dosya kapsamından tebliğ tarihi itibariyle ...'ın davalı holdingi temsil yetkisinin bulunmadığı anlaşıldığından ve Haşim Bayram'ın eşine yapılan tebligat da bu nedenle geçersiz olduğundan 1086 Sayılı HUMK'nın 438/son maddesi uyarınca sonucu itibariyle doğru görülen kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir....
Dava, 8.2.2007 tarih ve 13562/FM no’lu MTO Hakem Mahkemesi kararının tenfizi istemine ilişkin olup, Dairemize ait bozma ilamında ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, yabancı hakem kararlarının Türkiye’de icra edilebilmesi, tenfiz prosedürüne tabi olduğundan, dava konusu yabancı hakem kararı niteliğindeki MTO Hakem Kararının New York Sözleşmesine göre Türkiye’de tenfizi için, gerekli olan şartlardan biri de, Türk kamu düzenine aykırı olmamasıdır. Devletlerin vazgeçemeyeceği temel ilkeler, kamu düzenini ilgilendiren kurallar olup, genel olarak, kamu menfaat ve düzenini koruma amacını güden emredici kanun hükümlerine aykırılık, ahlaka ve temel hak ve özgürlüklere aykırılık, kamu düzeninin müdahalesini gerektiren hususlardır. Örneğin gümrük kanunları, vergi mevzuatı, kamu düzenini ilgilendirdiğinden, vergi mevzuatına aykırı bir alacağı hükme bağlayan bir hakem kararı, Türk hukukunun vazgeçilmez saydığı temel prensiplerle bağdaşmadığı için kamu düzeni müdahalesi ile karşılaşır....
KARAR Davacı vekili dava dilekçesinde, yurtdışında müvekkili ve oğluna ilişkin verilen soybağının reddi kararının tenfizine karar verilmesini istemiş, Mahkemece "davacının tenfizini talep ettiği yabancı Mahkeme Kararının tanınması mümkün olmakla birlikte tenfizinin mümkün olmaması ve husumetin soybağı reddedilen kişiye yöneltilmemesi" gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir. 5718 Sayılı yasanın 50. maddesinde, yabancı mahkemelerden hukuk davalarına ilişkin olarak verilen ve o devlet kanunlarına göre kesinleşen ilâmların .....ye'de icra olunabilmesi yetkili Türk Mahkemesi tarafından tenfiz kararı verilmesine bağlanmış, tanımayı düzenleyen 58. maddesinde ise, yabancı mahkeme ilâmının kesin delil veya kesin hüküm olarak kabul edilebilmesi yabancı ilâmın tenfiz şartlarını taşıdığının mahkemece tespitine bağlı olduğu; tenfiz şartlarını düzenleyen 54/1.c maddesinde de, yetkili mahkemenin tenfiz kararı vermesinin hükmün kamu düzenine açıkça aykırı bulunmamasına bağlı olduğu, hükme bağlanmıştır...
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava; tacir olan taraflar arasında imzalanan ticari iş birliği sözleşmesinden kaynaklı yabancı mahkeme ilamının tanınması ve tenfizi talebine yöneliktir. İstanbul BAM İş Bölümü kararları ortak hükümler 7.madde" Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi istemli davalar sonucu verilen kararlar ile hakemlerce ve hakemlere ilişkin her türlü işlerle ilgili hüküm ve kararların incelenmesi, esas davaya ait hükmü incelemekle görevli daire tarafından yapılır" düzenlemesini içermektedir. Somut olay ticari netilikteki iş birliği sözleşmesinden kaynaklı yabancı mahkeme ilamının tanınması ve tenfizi istemine yöneliktir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi iş bölümü kararının "Ticari nitelikteki alım-satım sözleşmesinden kaynaklanan her türlü davalar (ihtiyati haciz talebine ve ihtiyati hacze itiraza ilişkin davalar dâhil) sonunda verilen hüküm ve kararlara" ilişkin ilamların istinaf incelemeleri 12,13,14 ve 43....
Dava yabancı mahkeme kararının tenfizi talebine ilişkindir. Mahkemece yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir. Tenfiz davasına konu dava Bera Holding A.Ş.'ye karşı açılmış, geçerli ortaklık ilişkisi kurulmadığından bahisle alacak istemine ilişkin olup, yabancı mahkemece davanın kabulüne verilmiştir. Oysa Türkiye’de açılan bu tür davalarda dosya hangi aşamada olursa olsun 7194 sayılı Yasa gereğince davacıların, davalı şirkete ortak olduğu kabul edilerek dava hakkında “karar verilmesine yer olmadığına” kararı verilmekte ve kararlar bu şekilde kesinleşmektedir....
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davanın görevsiz mahkemede açıldığını, somut uyuşmazlık kapsamında tanıma ve tenfiz kurumunun hem esasa hem de usule ilişkin şartlarının oluşmadığını, tebligatların usulüne uygun yapılmadığını, yabancı mahkeme kararının kesinleşmediğini, zamanaşımı ve hak düşürücü sürenin dolduğunu, yabancı mahkeme kararının kesin, açık olmadığını, dayanak yabancı mahkeme kararının esastan reddedildiğini, yabancı mahkeme kararının gerekçeli olmadığını, ------- ile------- arasında mütekabiliyet bulunmadığını, --------- mahkemelerinin yetkisiz olduğunu, ------- ile -------- arasında akdi, kanuni, fiili herhangi bir karşılıklılık ilişkisinin mevcut olmamasından ötürü teminat gösterme zorunluluğunun mevcut olduğunu, arabuluculuğa başvurunun zorunlu olduğunu, ticari arabuluculuğa başvuru yapılmadan davanın açıldığını, öncelikle görev itirazlarının kabulü ile dosyanın görevli------- Asliye Hukuk mahkemesine gönderilmesini, yapılacak yargılama sonunda öncelikle...
Bu noktada, adı geçen ---- dayanağı olan ---- gönderilen ------- mahkeme kararlarının tenfizi için hukuki karşılıklılığın gerçekleştiği düşünülebilir. ---------- münhasır yetkisine giren konularda verilen ---- tanınmaz ve tenfiz edilemez. ------- mahkemelerinin münhasır yetkisi bulunmamaktadır ve yabancı bir ülkede yerleşim yeri bulunan şahıslar hakkında---- kararları---- tanınabilir. ------- tanımlanmıştır. Buna göre, ------ifadesinden,---- kararının esasına uygulanan hukukun ---- incelenemeyeceği, sadece hükmün tenfızi neticesinde ortaya çıkan hukuki sonuçların kamu düzenine aykırı olması halinde yabancı mahkeme kararının tenfızinin reddedileceği sonucuna varılmalıdır. Esasa uygulanan hukukun --- olması ya da ------- emredici kurallarına aykırı olması gibi nedenlerle yabancı kararın tenfizi reddedilemez....
Tenfizi istenen yabancı mahkeme kararının tarafları, konusu ve sebebi “aynı” olan Türk mahkemelerinden verilmiş bir kararla bağdaşmaması halinin Türk kamu düzenine aykırılık oluşturacağı, hatta buna rağmen kararın tenfizine karar verilmişse bu durumun, HUMK’nun 445/10. maddesi uyarınca bir yargılamanın yenilenmesi nedeni olacağı açıktır. Somut uyuşmazlık yönünden asıl incelenmesi gereken husus, tarafları, konusu veya sebebi “farklı” olan bir yabancı mahkeme kararının, Türk mahkemelerinden alınan kararlar ile bağdaşmaması halinin, Türk kamu düzenine aykırılık oluşturup oluşturmayacağı noktasıdır. Burada ilk olarak tanıma ve tenfiz hukukundaki kamu düzenine aykırılık kavramının, iç hukuktaki emredici kurallara aykırılık kavramından daha dar ve sınırlı bir anlama sahip olduğu gözden uzak tutulmamalıdır. Dolayısıyla kamu düzeni gerekçesiyle yabancı mahkeme kararının tenfizine istisnaen müdahale edilmelidir....
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. 1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2-Dava, yabancı mahkeme kararının tenfizi istemine ilişkin olup, mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yabancı bir mahkeme kararının tenfiz edilmesi için öncelikle kararın usulünce kesinleşmiş olması gerekmektedir. Davaya konu tenfizi istenen Duisburg Eyalet Mahkemesi’nin kararında, kararın bir suretinin davalıya 08.09.2008 tarihinde tebliğ edildiği yazılı ise de dosyaya sunulan tebliğe ilişkin belgelerden kararın Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü aracılığı ile 21.07.2010 tarihinde dava dışı Yimpaş Holding A.Ş. vekili Av....'e tebliğ edildiği anlaşılmaktadır....
