"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Galle Fazlasına Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü vekili ve davalı Vakıf vekili taraflarından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Dava dilekçesinde, davacının ...'da kurulu mülhak ...'nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiş; mahkemece, davanın kabulüne dair verilen karar davalı vakıf ile Vakıflar Genel Müdürlüğü vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Bir vakıftan galle fazlasının alınabilmesi için, öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Davacının annesi ... mahkeme kararı ile vakıf evladı olduğu, dayısı ... ise ...'...

Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: 27 Eylül 2008 tarihinde yürürlüğe giren Vakıflar Yönetmeliğinin 53 vd. maddelerine göre, vakıflar için belirlenen gelir fazlası (galle fazlası) vakıf evladı veya ilgilisi olduğunu ve galleye hak kazandığını kesinleşen mahkeme kararı ile ispat edenlere ödenir. Bu gibilerin çocuklarından ayrıca mahkeme kararı istenmez, nüfus kaydı esas alınarak işlem yapılır. Bu durumda davacının veya murislerinin daha önce vakıftan galle fazlası almış olmaları kendisinin de galle fazlası almasına yeterli değildir. Kendisinin galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunu kanıtlaması gerekir....

tarihinden sonraki yıllarında eksik ödenen galle alacağı ile ilgili olduğu, kararın kesinleşme tarihinden önceki dönemleri kapsamadığı ayrıca davacıların başvurularından dava tarihine kadar davacılara Vakıflar Genel Müdürlüğünce belirlenen ve denetlenemeyen hesaplara göre galle fazlasının ödendiği ve davalı ......

ve kızı ...’in vefat ettikleri, davacıların teyzesi ...’ın sağ olup aynı mahkemenin 2008/208 esas sayılı dosyası ile galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti için dava açtığı böylece davacılardan önceki batında sağ vakıf evladı bulunduğu ve davacıların galle için vakfiye şartını taşımadıkları anlaşıldığından, mahkemenin davacıların galle fazlasına müstahak olduklarına ilişkin davanın reddinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak; Davacıların galleye müstahak vakıf evladı olduklarının tespiti istemi vakıf evladı olduklarının tespiti istemini de kapsayacağından çoğun içinde azında bulunması kuralından hareketle davacıların kesinleşen mahkeme kararı ile galle alan ... ’ın torunları oldukları anlaşılmakla vakfeden ile aralarında soybağı kurulduğundan bu davacıların davaya konu Hacı Sadık Ağa Vakfı'nın evladı olduklarının tespitine karar verilmesi gerekirken, davanın tümden reddi doğru bulunmamıştır....

Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, davacıların Mülhak Şeyhülislam Hamit Efendi Vakfı’nın galleye müstahak vakıf evladı olduklarının tespiti istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Vakıftan galle fazlasının alınabilmesi için öncelikle vakfeden ile kan bağının ispatlanması sonra da bu konuda vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Dava konusu vakfın 972 (H.) tarihli esas ve zeyl vakfiyelerinde, galle fazlasının tamamen hayra tahsis edilerek evlada bırakılmadığı, sadece batın şartı ve kız-erkek ayrımı yapılmaksızın vakıf evlatlarına sağ oldukça herhangi bir vazife karşılığı olmadan günlük 20 dirhem ücret verildiği anlaşılmaktadır. Davacılar veya kan bağı ile bağlı oldukları kişilerin daha önce vakıftan galle fazlası almış olmaları kendilerinin de galle fazlası alması için yeterli değildir....

Bu yasal açıklamalardan sonra dava dosyasındaki bilgi ve belgelerden, vakfın mülhak vakıflardan olduğu, T9 Adana Bölge Müdürlüğü'ne müzekkere yazılarak davaya konu vakfın vakfiye örnekleri ile Karmutzed Hacı Mustafa Ağa Vakfı'nın mülhak olup olmadığı, mütevellisi bulunup bulunmadığı, galle alan evlat listeleri, vakfiye kayıt örneği, şahsiyet kayıt örneği, evlat listesi, mahkeme kararları, veraset ilamları, davacıların nüfus kaydı, şahsiyet kayıt örneği dosyaya celp edilmiş, vakıflar ve miras konularında uzman bilirkişiden alınan rapor, davacıların anneleri Hüseyin kızı Hacer Özdilek (Sorguç) ve Hüseyin kızı Sevim Özdilek (Akıncı)'in vakfın soyundan geldiği, davacılar T3 T2, T1 T5 ve T4 Karmutzade Hacı Mustafa Ağa Vakfı'nın vakıf evladı olduğu ve vakfın galle fazlasından faydalanmaya müstehak olduğu tespit edilmiştir. Tarsus 1....

in aynı kişi olduğu, davacının 1943 tarihli Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararına göre mütevellilik yapan kişi ile soybağının mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Vakfiyede galle fazlasının da tevliyet gibi önce vakıfın evladına, evladının soyunun tükenmesi halinde azadlı kölelerine ve azadlıların evlatlarına şart kılındığı, tevliyet kaydına göre vakfın tevliyetinin ilk mütevelli ...'dan itibaren azadlılar tarafından yürütüldüğünden tevliyet ve galle fazlasının azadlılara geçtiği, azadlılar ve evlatları arasında gallenin ise batın şartı ile azadlılara, onlardan sonra ise nesilleri tükeninceye kadar kız ve erkek evlatlarına şart kılındığı, vakıf kayıtlarına göre, dava konusu vakıftan galle fazlası alan evladın bulunmadığı, mevcut kayıtlara göre davacının üst batınında sağ evlat olmadığı, özetle davacı ...'in, vakıfta mütevellik yapan ... ...'...

Dava, galle fazlasına müstahak vakıf evlatları tarafından açılan, eksik ödenen galle fazlası alacağının ve tevliyet ücretinin isteğine ilişkindir. "Galle, bir vakfın hasılatı, geliri anlamında kullanılmaktadır. Vakfa tahsis edilen paradan sağlanan faiz, vakfa ait malın kiraya verilmesi yoluyla elde edilen kira geliri, vakfa ait iktisadî işletmelerin gelirleri, vakıf bahçesinin semeresi galle olarak sayılabilir (Yener, M. S.: Uygulamada Açıklamalı Örnek Kararlı Eski Vakıf Davalarına Giriş Vakfiyeden ... Evladiye, Galle, Tevliyet, Ücret ve Sıla Davaları, ... Yayınevi, ... Mart 2004, s. 39)....

Vakfı’na ait vakfiyede galle fazlasının; “...bakıyye kalan mal-ı zevâyid-i evlad-ı zükûrunden batnen ba’de batnin zamanen akdemine...” şeklinde galle fazlasının batın şartı (yani ön batında vakıf evladı varken sonraki batında bulunan evladın hak sahibi olamaması kuralı) ile erkek evlada bırakıldığı; dosyada bulunan bilgi ve belgeler ile özellikle nüfus kayıtlarından, ön batındakilerin hayatta olduğu, davacıların sonraki batında yer aldıkları, vakfiyede öngörülen batın şartını taşımadıkları, davacılardan ...’nun ise erkek evlat olmadığı gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yerinde bulunmayan gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir....

Davacının vakfedenin soyundan geldiği anlaşıldığından, mahkemenin davacının vakıf evladı olduğu yolundaki tespitinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak; dosya içerisinde bulunan dava konusu Mülhak Rukiye Hanım Binti İsmail Efendi Vakfının 26 Şaban 1280 (H.) tarihli vakfiyesine göre galle fazlası mevcut birinci kuşak erkek ve kız çocuklarına bırakılmış olup, daha sonraki gelecek kuşaklara galle ödenmesinin devam edeceği yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır. Mahkemece, dava konusu vakfiyeye göre herhangi bir galle fazlası bırakılmadığı dikkate alınarak, davanın bu gerekçeyle reddi yerine batın şartına dayanan yazılı gerekçeyle reddine karar verilmesi doğru değil ise de, sonucu itibariyle doğru olan kararın gerekçe değiştirilerek ONANMASINA, 04.12.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....