Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 41 inci ve devamı maddeleri kapsamında olumlu ve olumsuz yetki tespitinin iptali istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2....
Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı iş kolunda birden çok işyerine sahip bir işletmede ancak bir toplu iş sözleşmesi yapılabilir. Bu Kanun anlamında bu sözleşmeye işletme toplu iş sözleşmesi denir. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarına ait müessese ve işyerleri ayrı tüzelkişiliğe sahip olsalar dahi, bu kurum ve kuruluşlar için tek bir işletme toplu iş sözleşmesi yapılır…” denilmek suretiyle açıklanmıştır. Diğer taraftan 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun geçici 6. maddesinin 4. fıkrasında “Bu Kanun'un yürürlük tarihinden önce başlamış toplu iş sözleşmesi görüşmeleri ve toplu iş uyuşmazlıkları mülga 2822 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayalı tüzük ve yönetmeliklere göre sonuçlandırılır” ifadesine yer verilmiştir Somut olayda, davacının dava dilekçesinin ...’ne kayıt ettirilmeden söz konusu davanın açıldığı gerekçesiyle davanın esasına girilmeksizin davanın reddine karar verilmiştir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 30/10/2018 NUMARASI : 2016/258 ESAS 2018/432 KARAR DAVA KONUSU : İş (Sendika Yetkisinin Tespiti İstemli) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekilinin 31.05.2016 harç/havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı sendikanın müvekkili şirkette çalışan işçilerle toplu iş sözleşmesi yapmak için yetki tespiti başvurusunda bulunması üzerinde, diğer davalı T3 18.5.2016 tarih 74038328/103.02- 13196 sayılı yazısı ile gerekli yasal çoğunlukların sağlandığının tespit edildiğini, müvekkiline tebliğ ettiğini, adı edilen kararın 26.05.2016 tarihinde tebellüğ edildiğini, yasal süresi içerisinde itiraz dilekçelerini ilgili makama sunduklarını ve işbu davanın ikame edildiğini, T3 söz konusu olumlu yetki tespitine ilişkin kararının hukuka aykırı olduğunu, zira 18.05.2016 tarih 74038328/103.02- 13196 sayılı yazıda müvekkili şirkette 108 işçi çalıştığının ve davalı sendikaya üye olan işçi sayısının ise 56 olarak belirtildiğini, ancak çalışan işçi sayısı...
Sendikasının müvekkili işyerlerinde toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkili olmadığının, yetki belgesinin hükümsüz kaldığının ve toplu ... sözleşmesi yapma yetkisinin düştüğünün tespitine karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP 1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; açılan davanın toplu ... sözleşmesi sürecini uzatmaya yönelik olup haksız ve yersiz olduğunu, 08.05.2018 tarihli ve 12391 sayılı 2018/2 No.lu Bakanlık Genelgesi ekinde yer ... Çalışma ve ......
Plaza 10/312 adresindeki merkez ofisinde çoğunluğu sağladığına dair olumlu yetki tespiti kararını 06/06/2016 tarihinde tebliğ aldıklarını, merkez ofisin ve fabrika iş yerinin tek bir işyeri sayılması gerektiğini sendika ile yapılacak sözleşmenin işyeri toplu iş sözleşmesi olduğunu, davalı sendikanın yetkili olup olmadığı tespit edilirken toplam çalışan sayısının dikkate alınması gerektiğini iddia ederek davanın kabulü ile yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir....
Yukarıdaki hükmün yollamada bulunduğu aynı Kanun'un 2. maddesinin 1. fıkrasının “c” bendinde de Görevli Makamın; “İşyeri Toplu İş Sözleşmesi için işyerinin, işletme Toplu İş Sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup Toplu İş Sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı” ifade edeceği belirtilmiştir. Eldeki bu dava 1. İş Mahkemesi'ne açılmış olup ...1. İş Mahkemesi 04.11.2015 tarih, 2015/616 Esas, 2015/584 Karar sayılı kararıyla davacının işletme merkezinin Bağcılar/İstanbul olduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine ve dosyanın Bakırköy İş Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verilmiştir....
Cumhuriyeti Anayasası’nın “Toplu ... sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir: “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu ... sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası da şöyledir: “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu ... sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki tespiti için başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir: “(1) Toplu ... sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53. maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Uyuşmazlık konuları özetle : Dosya kapsamından; davalı Sendika’nın işletme toplu iş sözleşmesi yapmak için Bakanlığa yetki tespiti istem ile 21/2/2022 tarihinde başvurduğu ve yetki tespitinin davacı Şirketin 5 adet işyeri için yapıldığı, eldeki davanın ise davacı Şirketin bu yetki tespitine itirazı olduğu anlaşılmaktadır. Davacı vekili istinaf dilekçesinde, hükme esas bilirkişi raporunda, yetki başvurusunun yapıldığı tarihte aynı dönemde işe başlatılan ve çıkartılan işçi sayılarının göz ardı edildiğini, 207 işçi sayısı tespit edilmiş ise de geçmiş ayın beyanı beklenmediğinden 207 kişiden daha fazla işçi olduğu yönündeki SGK kayıtlarının dikkate alınmaksızın rapor düzenlendiğini, Sendika’nın yetki tespiti başvurusu sırasında ve öncesinde SGK’ya yapılmamış bildirimlerin dikkate alınmadığını ileri sürmüştür....
İstinaf Sebepleri Davalı vekili; henüz uygulanmayan grevle ilgili olarak dava açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, kanun gereği sendikanın grev kararını süresi içinde uygulamaması hâlinde Sendikanın yetki belgesinin hükmünün kalmayacağının açık olduğunu, kanunun emredici maddesi varken mahkeme kararına ihtiyaç olmadığını, davanın hukuki yarar yokluğundan reddi gerektiğini, davacı işverenin davalı Sendikanın toplu ... sözleşmesi yapma yetkisinin düşmesi amacıyla başından beri süreci planladığını, dürüstlük kuralına aykırı faaliyetlerde bulunduğunu, yetki tespitine itiraz davasının reddi kararının Yargıtay 9....
