zarar gören eşyaların mahiyeti itibariyle fabrikanın bahçe bölümünde meydana geldiğinin anlaşıldığı, tutanak ve ifadelere göre yangının fabrika binası iç kısımlarına ve ticari defterlerin saklandığı kısma zarar verdiğine dair bir delil bulunmadığı, bu haliyle defterlerin yangın sırasında zayi olduğuna dair inandırıcı deliller bulunmadığı gibi bir an için defterler yangın sırasında yanarak zayi olmuşsa dahi bunun 2 yıl boyunca öğrenilmemesinin olağan hayat akışına uygun olmadığı değerlendirilmiştir. 6-Davacı...şirket hakkında vergi incelemesi bulunup bulunmadığı hususunda ilgili vergi dairesine müzekkere yazılmış, Menderes Vergi Dairesi'nin 22/03/2024 tarihli cevabi yazısında davacı...şirket hakkında 07/11/2023 tarihi itibariyle inceleme başlatıldığının bildirildiği görülmüştür. 7-Tüm dosya kapsamı ve davacı...beyanlarının birlikte değerlendirilmesinde, davacı...şirkete ait fabrikada çıkan yangın sırasında ticari defterlerin zayi olduğu ileri sürülmüş ise de yangın tarihinden 2 yılı aşkın...
Mahkemece, davacının ticari defterlerindeki kayıtlar esas alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir. Oysa, Türk Ticaret Kanunu’nun 85. maddesi hükmü gereğince, ticari defterlerinin sahibinin lehinde “kesin delil” olarak kabul edilebilmesi için, yasaya uygun olan defterlerin tutulması ve defterlerin kapsamlarının birbirini doğrulaması ve karşı tarafın verilen uygun süreye karşın ticari defterlerini sunmamış olması gerekir. Ayrıca, ticari defterlerin sahibi lehine hükme dayanak alınabilmesi için Türk Ticaret Kanunu’nun 83. maddesi uyarınca da defterlerin sahibine tamamlayıcı yeminin de ettirilmesi zorunludur. Somut olayda ise, davacının ticari defterlerin kapanış onayı yapılmadığından, davacı lehine “delil” olarak kabul edilemez. Öte yandan davacı, davalı defterlerine “tek delil” olarak dayanmadığına göre davalı şirketin defterlerini sunmamış olması, aleyhine değerlendirilemez. Davacı şirket, yasal deliller kapsamında dava dilekçesinde yemin deliline dayanmıştır....
Ticari defterlerin sahibi lehine olması için HMK m. 222/2’de öngörülen şartlar; defterlerin kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olması, defterlerin açılış ve kapanış onaylarının yaptırılmış olması ve ticari defterlerin birbirini doğrulamış olması gerekmektedir. ------------ kararında, dayanak belgeleri olmaksızın davacının defter kayıtlarının esas alınmayacağını, “ Dava, cari hesaptan doğan alacağın tahsili istemine ilişkin alacak davası olup, ispat yükü alacaklı olduğunu iddia eden davacıdadır. Davacı önce icra takibine, sonra iş bu davaya konu ettiği alacağın varlığını usulüne uygun delillerle kanıtlamalıdır. Tek yanlı olarak düzenlenen ve dayanakları bilirkişi raporundan anlaşılamayan davacının kendi ticari defter kayıtları esas alınarak, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir” şeklinde belirtmiştir....
gösterebileceğini, Kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şartı ile ticari defterlerin Kesin delil niteliğinde olacağını, Ticari defterlerin ispat kuvvetini düzenleyen ttk. nun 82. maddesindeki hüküm, “ı kati delil” şeklindeki kenar başlığı ile birlikte değerlendirildiğinde ve aynı kanun’un 1474. maddesi uyarınca kenar başlıklarının metne dahil bulunduğu da gözetildiğinde; ticari işlerden dolayı tacirler arasında çıkan uyuşmazlıklarda ticari defterlerin (maddede gösterilen koşulların mevcut olması kaydıyla), kesin delil niteliğinde bulunduğunu öngördüğünü, HMK’nun 222. maddesinin üçüncü bendi, “İkinci fıkrada belirtilen şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması veya diğer tarafın ticari defterlerini...
Davacıya ait ticari defterler üzerinde yapılan inceleme neticesinde düzenlenen 18/03/2022 tarihli bilirkişi raporu ile; davacıya ait defterlerin usulüne uygun olarak tutulduğu, davaya ve takibe konu faturaların defterlerde kayıtlı olduğu, fatura bedellerinin ödendiğine ilişkin herhangi bir kaydın bulunmadığı, takip tarihi itibariyle davacının 8.078,50 TL tutarında alacaklı olduğu tespit edilmiştir. Davalıya ait ticari defterlerin incelenmesi neticesinde düzenlenen 08/04/2022 tarihli bilirkişi raporu ile; davalıya ait defterlerin kapanış tasdikinin bulunmadığı, defter kayıtlarının birbirini doğrulamadığı, defterlerin usulüne uygun tutulmadığı, 11/11/2019 tarihli, ... seri numaralı, 3.600,00 TL bedelli faturanın defterlerde kayıtlı olduğu, diğer faturanın ise defterlerde kayıtlı olmadığı tespit edilmiştir....
'in olay tarihinde şikayetçi olduğunu ve suç duyurusunda bulunduğu, Konya Cumhuriyet Başsavcılığınca ... soruşturma numaralı dosya açıldığını, ticari defterlerin çalındığı hırsızlık suçunun üzerinden 15 günün üzerinde zaman geçmiş olsa da eski tarihli defterlerin kanuni bildirim sürelerinin yapılıp gerekli olanların kapanış onayları da noter tarafından yapılmak suretiyle 10 yıl süreyle saklamak üzere arşivlenmiş ve ilgili eski tarihli bu defterlere denetimler haricinde ihtiyaç duyulmadığını, eski tarihli defterlerin de çalınmış olduğunun davacı şirket yetkilisi tarafından geç fark edildiğini, zayi belgesi verilmesine dair 15 günlük dava açma süresinin tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren başladığını, beyan ederek 2017, 2020 yıllarına ve 2021/1., 2., 3., 4., 5., 6. aylarına ait tüm ticari defter belgelerinin zayi olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Taraf ticari defterlerinin ibrazı hususunda taraflara defter ibrazı için verilen önel sonrasında her iki tarafında ticari defterlerin vergi incelemesi nedeniyle Gelirler İdaresi Başkanlığı'na teslim edildiğinin belirtilmesi üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurumu Başkanlığı'na yazılan yazı cevabında defterlerin incelemesi amacıyla teslim alındığı anlaşılmış devamında ise defterlerin iade edilmesi üzerine bilirkişi incelemesi yaptırtılmıştır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık takibe konu 12.10.2016 tarihli fatura ve işlemiş faiz yönünden itirazın iptali koşullarının oluşup oluşmadığına yöneliktir....
Taraf ticari defterlerinin ibrazı hususunda taraflara defter ibrazı için verilen önel sonrasında her iki tarafında ticari defterlerin vergi incelemesi nedeniyle Gelirler İdaresi Başkanlığı'na teslim edildiğinin belirtilmesi üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurumu Başkanlığı'na yazılan yazı cevabında defterlerin incelemesi amacıyla teslim alındığı anlaşılmış devamında ise defterlerin iade edilmesi üzerine bilirkişi incelemesi yaptırtılmıştır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık takibe konu 12.10.2016 tarihli fatura ve işlemiş faiz yönünden itirazın iptali koşullarının oluşup oluşmadığına yöneliktir....
Taraf ticari defterlerinin ibrazı hususunda taraflara defter ibrazı için verilen önel sonrasında her iki tarafında ticari defterlerin vergi incelemesi nedeniyle Gelirler İdaresi Başkanlığı'na teslim edildiğinin belirtilmesi üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurumu Başkanlığı'na yazılan yazı cevabında defterlerin incelemesi amacıyla teslim alındığı anlaşılmış devamında ise defterlerin iade edilmesi üzerine bilirkişi incelemesi yaptırtılmıştır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık takibe konu 12.10.2016 tarihli fatura ve işlemiş faiz yönünden itirazın iptali koşullarının oluşup oluşmadığına yöneliktir....
Madde 83- (1): "Ticari uyuşmazlıklarda mahkeme, yabancı gerçek veya tüzel kişi bile olsalar, tarafların ticari defterlerinin ibrazına, resen veya taraflardan birinin istemi üzerine karar verebilir." Ticari defterler, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 222 ve devamı ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 64 ve devamında açıkça düzenlenmiştir. Ticari defterlere anılan Kanun'larda delil olarak hüküm ve sonuç bağlanmıştır. Tacirler, Türk Ticaret Kanunu'nun amir hükmü uyarınca ticari defter tutmak zorundadır. Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir (HMK. m. 222/1). Yine Türk Ticaret Kanunu madde 83/1'de ticari uyuşmazlıklarda Mahkemenin ticari defterlerin re'sen ibrazına karar verebileceği, Mahkeme re'sen ticari defterlerin ibrazına karar vermese dahi taraflardan birinin istemi üzerine ticari defterlerin ibrazına Mahkemece karar verilebileceği hüküm altına alınmıştır....
