İNCELEME VE GEREKÇE Talep, TBK'nın 107-111 maddeleri uyarınca tevdi mahalli tayini (ödeme yeri belirlenmesi) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, mahkemenin görevsiz olduğu, görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle talebin usulden reddine karar verilmiş; bu karara karşı, ödeme yeri belirlenmesini talep eden vekilince, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvuruda bulunulmuştur. Mahkemece, ticari nitelikte iş olsun olmasın tevdi mahalli tayininde özel hüküm bulunmadıkça sulh hukuk mahkemelerinin görevli olduğundan bahisle usulden ret kararı verilmiştir. Tevdi mahalli tayini, HMK'nın 382/2-d-3 maddesinde de belirtildiği üzere, çekişmesiz yargı işidir. Aynı kanunun 383/1. maddesine göre aksine düzenleme bulunmadığı takdirde çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tevdii mahalli tayini Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tevdi mahalli tayini davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kiracı tarafından açılan kira parasının ödeneceği tevdi yerinin belirlenmesi istemine ilişkindir. Mahkemece konutta ödemeli kira parası gönderimi yapılmadığından tevdi yeri tayini istemin reddine karar verilmiş, hüküm talep eden vekili tarafından temyiz edilmiştir. Talep eden vekili, müvekkilinin uzun yıllardır ... adresindeki taşınmazda kiracı olduğunu, önceleri taşınmaz paydaşlarından ... ile sözleşme düzenlenmişken ...'ın vefatı nedeniyle taşınmazın diğer paydaşı ...'ın talebi üzerine muhtelif tarihli kira sözleşmeleri düzenlendiğini, ancak çeşitli tarihlerdeki taleplerine rağmen ...'...
, kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya uygun görülmediğinden, MESAM vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkemenin tevdi mahalli kararının kaldırılmasına karar verilmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO: 2022/1944 KARAR NO: 2022/2774 KARAR TARİHİ: 10/11/2022 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ: 11/01/2022 NUMARASI: 2022/1 2022/5 DAVANIN KONUSU: Diğer Değişik İşler Tevdi mahalli tayinine ilişkin talep hakkında İstanbul 14. Sulh Hukuk ve İstanbul 1. Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tevdi mahalli tayini istemine ilişkindir. İstanbul 14. Sulh Hukuk Mahkemesince; davanın çözümünde Fikri Sinai Haklar Hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir İstanbul 1....
Tevdi yerini, ifa yerindeki hâkim belirler. Bununla birlikte ticari mallar, hâkim kararı olmadan da bir ardiyeye tevdi edilebilir." denilmiştir. Yasal düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, tevdi mahallinin tayini için öncelikle alacaklının temerrüde düşürülmüş olması gerekmektedir. Somut olayda"tevdi mahalli tayini" yönünden alacaklının usulüne uygun şekilde temerrüde düşürüldüğü ispatlanamadığından,tevdi mahalline ilişkin yasal şartlarının oluşmadığı değerlendirilmiştir. Açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesince verilen kararda vakıa ve hukuki değerlendirme noktasında, usul ve esasa aykırılık tespit edilmediğinden, talep edenin istinaf başvurusunun HMK 353/1- b-1 md gereğince reddine karar verilmesi gerekmektedir....
Mahkemece, tevdi mahalli tayinine ilişkin şartlar oluşmadığından talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 6100 sayılı HMK'nun 382/d maddesinde, tevdi mahalli belirlenmesi talebi çekişmesiz yargı işleri arasında sayılmış, 387. maddesinde ise çekişmesiz yargı işlerine yönelik "iki hafta içinde istinaf yoluna başvurulabileceği" belirtilmiş olup istinaf mahkemeleri henüz faaliyete geçmemiştir. Aynı Kanunun geçici 3. maddesinde "Bölge adliye mahkemelerinin, 26/09/2004 tarihli ve 5235 sayılı Adli Yargı ilk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2. maddesi uyarınca Resmi Gazete'de ilan edilerek göreve başlama tarihine kadar, 1086 sayılı Kanunun temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur." düzenlemesi getirilmiştir....
Tevdi mahalli tayini kararı verilmiş olması ilgililer arasındaki uyuşmazlığın ilgili mahkemesinde görülmesine engel değildir.Tevdi mahali tayini talep edilen mahkeme, tevdi mahalli şartlarının bulunup bulunmadığını araştıracak, ancak çekişme konusu alacak hakkında bir karar vermeyecektir. Somut olayda taraflar arasında kira ilişkisi bulunduğu anlaşılmış ise de davacı-kiracı tarafından kira parası hususunda davalı- kiraya verenin temerrüde düşürüldüğü ispatlanamadığı göz önüne alındığında tevdi mahalli tayini şartlarının oluşmadığı ve ilk derece mahkemesinin ret kararının usul ve yasaya uygun olup, istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1- b-1 maddesi gereğince esastan reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Çekler yönünden tevdi mahalline gerek olmayıp, en iyi tevdi mahallinin çekin ait olduğu banka hesabında yasal ibraz süresinde çek bedelinin hesapta bulundurması suretiyle borçtan kurtulunması mümkün olduğundan ayrıca, talebin hasımsız olarak açılması, alacaklının kim olduğunun henüz belli olmamasından dolayı alacaklının temerrüte düşüp düşmediği saptanamayacağından, en iyi tevdi mahallinin çekin ait olduğu muhatap banka olması nedeniyle talep edenlerin çek yönünden tevdi mahalli tayini talep etmelerinde hukuki yararlarının bulunmadığı anlaşıldığından, somut olayda keşidecinin T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Hasanpaşa Şubesine ait 76742 numaralı 19/04/2022 keşide tarihli ve 45.000,00- TL bedelli çek bedelini banka hesabında bulundurma yükümlülüğü bulunduğu, Tevdi mahalli tayini koşulları oluşmadığından tevdi mahalli tayini talebinin reddine" karar verilmiştir. Bu karara karşı delil tespiti isteyen davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Talep eden vekilinin tevdi mahalli tayini talebi talebinin kabulüne ilişkin karara ilişkin karşı taraf vekili tarafından yapılan itirazın reddi kararının, karşı taraf ... A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R - Talep eden vekili, müvekkilinin 2000 yılından bu yana... A.Ş. nezdinde sağlık sigorta poliçesi ile sigortalandığını ve ömür boyu yenileme garantisi almaya hak kazandığını, son yıla ait poliçe primini ödediği halde sigorta şirketinin primi iade ettiğini ileri sürerek, sigorta poliçe primi ödemesinin yapılabilmesi için tevdi mahalli tayinine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, tevdi mahalli tayinine karar verilmiş, karşı taraf ...A.Ş.’nin itirazının reddine ilişkin karar, karşı taraf ......
Tevdi mahalli tayini kararı verilmiş olması ilgililer arasındaki uyuşmazlığın ilgili mahkemesinde görülmesine engel değildir.Tevdi mahali tayini talep edilen mahkeme, tevdi mahalli şartlarının bulunup bulunmadığını araştıracak, ancak çekişme konusu alacak hakkında bir karar vermeyecektir. Somut olayda; davacı tarafça kira parasını ödemek için tevdi mahalli tayini talep edildiği, tevdi mahalli kararının, işin özü incelenmeksizin, bir hakkın doğumu veya bir hakkın ortadan kalkması sonucunu doğurmayan, geçici bir hukuki koruma kararı olduğu göz önüne alındığında talep edenin istinaf talebinin kabulü ile, mahkeme kararının kaldırılarak toplanan delillere göre, yeniden yargılama yapılmasına gerek görülmediğinden yeniden esas hakkında HMK 353/1- b-2 maddesi uyarınca tevdii mahalli belirlenmesi talebinin kabulüne dair aşağıdaki kararın verilmesi gerekmiştir. HÜKÜM : Yukarıda belirtilen nedenlerle; İstinaf başvurusunun KABULÜNE;Adana 4....
