Basısının kapak tasarımının taklidi niteliğinde olduğu ve tasarım hakkından kaynaklı haksız rekabet iddiasına dayalı olarak açılan tespit ve maddi, manevi tazminat davasıdır. 5846 sayılı Fikir ve sanat eserleri hakkındaki kanunun 4. maddesinin son bendine göre tasarımların sanat eseri ve düşünce olmasına engel olmayacağı başka bir deyişle tasarımların Fikir ve sanat eserleri kapsamında olduğu belirtilmektedir. 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunun 56. Maddesinin 1. Fıkrasına göre; " Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur." düzenlemesine yer verildiği anlaşılmıştır. 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu 59. maddesinde (2) . fıkrasında "....Tescilsiz tasarım, sahibine birinci fıkrada belirtilen fiilleri engelleme hakkını sadece korunan tasarımın aynısının veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kopyalanarak alınması hâlinde verir....
Davanın marka lisans sözleşmesinden kaynaklı alacak davası olduğu, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri özel mahkemelerden olup, bu mahkemelerde bakılan işler belli işler, belli kişiler veya konular bakımından sınırlı olmakla, yalnız özel kanunlarda gösterilmiş işlere ve davalara bakmakla görevli olup, mahkememiz görevi dahilinde bulunmadığından, Dava niteliği itibariyle fikri mülkiyet hukukundan kaynaklı bir uyuşmazlık değil, taraflar arasındaki sözleşmeden kaynaklı alacak davası olduğu ..." gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. 5846 sayılı FSEK'in 1. ve 1/A. maddelerinde amaç ve kapsamı düzenlenmiş olup, buna göre, fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahiplerinin ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek, korumak, bu ürünlerden yararlanma şartlarını düzenlemek, öngörülen esas ve usûllere aykırı yararlanma halinde yaptırımları tespit etmektir....
İSTİNAF İSTEMİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; İstanbul kapatılan 3.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2014/222 esas 2016/172 karar sayılı dosyasının kesinleşmesi beklenmeksizin verilen kararın hukuka aykırı olduğunu, henüz bozma üzerine yeni bir karar verilmediğini, kararın henüz kesinleşmediğini, Bozma ilamında belirtilenin aksine, Müvekkilinin "..." isimli müzik eserinin, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundan doğan tüm mali ve manevi haklarına eserin bestecisi olmak sıfatıyla sahip olduğunu, eser üzerindeki eseri kamuya sunma, eser sahibinin adını belirtme, eseri yayma ve eserden faydalanma hakkı ve yetkisine kanunen sahip olup davalı tarafın haksız ve hukuka aykırı eylemleri sebebiyle uğramış olduğu maddi ve manevi zararı tek başına talep etme hakkına sahip olduğunu, bozma ilamında belirtilenin aksine huzurdaki davayı açması için birlikte eser sahibi olunan ...’nun muvafakati gerekmediğini, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun mantığı çerçevesinde ve korumak istediği...
maddesinde, “Bu Kanun hükümleri Türkiye'de yayınlanan gazete ve mevkutelerle haber ve fotoğraf ajanslarında her türlü fikir ve sanat işlerinde çalışan ve İş Kanunundaki "işçi" tarifi şümulü haricinde kalan kimselerle bunların işverenleri hakkında uygulanır. Bu Kanunun şümulüne giren fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlara gazeteci denir” şeklinde kurala yer verilerek Kanunun kapsamı ve gazeteci tanımı ortaya konulmuştur. Buna göre Kanunun kapsamında kalan işyerleri Türkiye’de yayınlanan gazete ve mevkutelerle haber ve fotoğraf ajansları olarak sıralanabilir. Kanunda bahsi geçen “gazete” ve “mevkute” gibi kavramların nesne anlamında olmadığı günlük gazete ya da daha uzun dönemsel yayınların basıldığı yer olan işletmenin anlaşılması gerektiği açıktır. Bununla birlikte gazete ve dönemsel yayının Türkiye’de yayınlanması bir başka zorunluluktur....
Asıl ve birleşen davalar, FSEK kapsamında mimari projeye aykırılık nedeniyle eski hale getirme, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Yargıtay 11.Hukuk Dairesi'nin değişik içtihatlarında ve dosyada bulunan bozma ilamlarında belirttiği gibi, 5846 sayılı FSEK'in 4/1 maddesine göre eserin güzel sanat eseri olarak nitelendirilebilmesi için estetik değere sahip olması gerekir. Davaya konu proje içeresinde yer alan binaların, benzer ve emsal olabilecek başka konut projelerinden bağımsız, özgün ve eşsiz güzelliğe sahip olması durumunda, "eser" korumasından faydalanabilirler....
Aynı kanun ile FSEK’e ek 2. madde eklenmiş olup bu maddeye göre; " Bu kanundaki koruma süreleri komşu haklar, sinema eserleri, bilgisayar programlan ve veri tabantan bakımından, Kanunun yürüdüğe girdiği tarihten sonra alenileşen eserlere, işlenmeler ve mahsullere uygulanır. Bu Kanunun sinema eseri sahipliği ile ilgili hükümleri, 4110 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12.06.1995 tarihinden sonra yapımına başlanan sinema eserlerine uygulanır.'' düzenlemesi getirilmiştir. Kanun koyucu ek maddedeki değişikliği, sinema eseri sahipliğinin 4110 ve 4630 sayılı Yasada yapılan değişiklerde oluşan mevcut durumun özellikle koruma sürelerindeki değişikliğin, 1995 yılı öncesi sinema eseri sahipleri ile 1995 yılından sonraki sinema eseri sahipleri arasında oluşabilecek koruma sürelerine ilişkin eşitsizliği ortadan kaldırmak maksadıyla yapmış ve uygulamanın da geçmişe yönelik yapılmasını uygun görmüştür....
Aynı kanun ile FSEK’e ek 2. madde eklenmiş olup bu maddeye göre; " Bu kanundaki koruma süreleri komşu haklar, sinema eserleri, bilgisayar programlan ve veri tabantan bakımından, Kanunun yürüdüğe girdiği tarihten sonra alenileşen eserlere, işlenmeler ve mahsullere uygulanır. Bu Kanunun sinema eseri sahipliği ile ilgili hükümleri, 4110 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12.06.1995 tarihinden sonra yapımına başlanan sinema eserlerine uygulanır.'' düzenlemesi getirilmiştir. Kanun koyucu ek maddedeki değişikliği, sinema eseri sahipliğinin 4110 ve 4630 sayılı Yasada yapılan değişiklerde oluşan mevcut durumun özellikle koruma sürelerindeki değişikliğin, 1995 yılı öncesi sinema eseri sahipleri ile 1995 yılından sonraki sinema eseri sahipleri arasında oluşabilecek koruma sürelerine ilişkin eşitsizliği ortadan kaldırmak maksadıyla yapmış ve uygulamanın da geçmişe yönelik yapılmasını uygun görmüştür....
Tüm bu tespit ve değerlendirmeler neticesinde, davaya konu ... isimli kitabın 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında, “ilim ve edebiyat eseri” niteliğinde olduğu, söz konusu fiil ile davacı tarafın talep ettiği FSEK md. 68 ve 70’den kaynaklanan telif tazminatı ve manevi tazminat şartlarının ortaya çıktığı, Davacı yan FSEK 68. madde uyarınca, rayiç bedel olarak tespit edilen 932,00 TL’nin üç katı olan; 2.796 TL’yi talep edebileceği, manevi hakların ihlali nedeniyle FSEK md. 70/1 kapsamında 3.000,00 TL manevi tazminata hükmedilebileceği sonuç ve kanaatine varılmıştır. Yukarıda açıklanan nedenlerde, davanın kısmen kabulüne, FSEK 68/1 maddesi uyarınca 2.796,00 TL telif tazminatı ve FSEK 70/1 maddesi uyarınca 3.000,00 TL manevi tazminatın ihlal tarihi olan 21.05.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair istemlerin reddine, karar vermek gerekmiş, aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur....
FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/146 Esas - 2022/44 T.C. ANKARA 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR TÜRK MİLLETİ ADINA ESAS NO : 2021/146 KARAR NO : 2022/44 HAKİM ... KATİP .... Davacı : ... ..... .... Asıl Dava : Fikir Ve Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüz nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat....
Davacı fotoğrafın kendisine ait bir eser olduğunu belirterek, FSEK hükümlerine, 84 madde ve 6102 sayılı TTK'nun haksız rekabete ilişkin hükümlerine, TBK'nun 58 maddesine dayanarak manevi tazminat talep etmektedir. Anılan fotoğrafın eser niteliği, ticari anlamı, orijinalinin bulunduğu kaynak, kullanım yöntemleri ve kullanımın mahiyeti ve sonuçları hakkında teknik inceleme yapmak gerekmiştir. Bu konuda uzman teknik kişi 14/01/2019 tarihli raporunda; fotoğrafın FSEK 4. madde kapsamında güzel sanat eseri (fotoğraf eseri) niteliği taşımadığını, fotoğraf eserinde aranan öznel ve nesnel vasıfları taşımadığını tespit etmiştir. Fotoğrafın davalı tarafından dekupe edilerek kullanıldığını, FSEK 84. madde kapsamında davacı açısından korunduğunu tespit etmiştir....
