olarak, taşınmaz üzerinde bulunan binaya ilişkin olarak ayrıca binanın davacı tarafından meydana getirildiğinin tespiti (muhtesatın tespiti) yönünde müstakil bir talep mi olduğu, davada müstakilen, diğer taleplerinden bağımsız olarak "muhtesat tespiti hükmü" isteyip istemedikleri; "muhtesat tespiti hükmü" istememeleri halinde, dava dilekçesindeki muhtesat tespitine yönelik taleplerinin, diğer tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde alacak taleplerinin ön sorunu olarak ileri sürülen bir talep mi olduğu hususları yöntemince açıklattırılmadan, yorum yolu ile, muhtesat tespiti talebinin, temliken tescil, olmadığı takdirde alacak taleplerinden bağımsız bir talep (ayrı bir dava) olduğunun kabulü ile, muhtesat tespiti talebi ile tapu iptali ve tescil (temliken tescil)/alacak talepleri yönünden ayrı ayrı olmak üzere iki ayrı tamamlanması gereken peşin karar ve ilam harcı hesaplanarak, sadece muhtesat tespitine ilişkin olarak hesaplanan peşin karar ve ilam harcının ikmal edildiği, tapu iptali...

Dava, başlangıçta terditli olarak harici satıma dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde temliken tescil talepli açılmış iken, davacı taraf yargılama aşamasında ıslah talebinde bulunarak tapu iptali ve tescil taleplerinin, taşınmazların ifraz sınırının altında olmaları(bölünemez olmaları) nedeniyle, açmış oldukları terditli talepleri içeren davalarını muhdesat tespiti olarak değiştirdiklerini beyan etmesi ile muhdesat davasına dönüşmüştür. Muhdesat tespiti davaları kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Bilindiği üzere ve kural olarak; tespit davalarında tespit davası açanın hukuki yararının varlığı gerekir. 6100 sayılı HMK'nin 106. maddesinin 2. fıkrasında “tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır.” denilmektedir....

Dava, dosya kapsamı ve açıklamalara göre, TMK'nin 713/2 fıkrasında yer alan; ''...maliki 20 yıl önce ölmüş...'' hukuki sebebine dayalı olarak TMK'nin 713/1-2 madde ve fıkraları gereğince açılan mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde muhdesat tespiti ve bedel istemlerine ilişkindir. 1.Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalılardan ...’un aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2. Davalılardan ...’un diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Terditli (kademeli) davalarda (6100 sayılı HMK mad. 111.), davacı aynı davalıya karşı aralarında hukuki veya ekonomik bağlantı bulunan birden fazla talebini aralarında aslilik ve fer'ilik ilişkisi kurarak aynı dava dilekçesinde ileri sürebilir....

Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, iplik ve dokuma üretimi yapmak üzere davacıya tahsis edilen 717 parsel numaralı taşınmaza ilişkin yanlar arasında düzenlenen 19.02.1990 ve 27.06.1997 tarihli sözleşmelerin iptalinin yerinde olmadığı iddiası ile açılan tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde ödenen bedelin, yatırım harcamalarının ve taşınmaz üzerine inşa edilen bina bedelinin Amerikan Doları olarak tahsili isteğine ilişkindir....

Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince; Davacının talebi tapu iptal ve tescil olmadığı takdirde bedel isteğine ilişkin olup, mahkemece öncelikle terditli taleplerden olan tapu iptal ve tescile karar verilmiştir. Terditli davalarda dava konusu tek olup terditli taleplerden birinin kabul edilmesi halinde diğerinin reddidildiği sonucu çıkarılamayacağı gibi terditli isteklerden ilki kabul edildiğine ve davada reddedilen bir istek de olmadığına göre davalı Hazine yararına vekalet ücretine hükmedilmemesi gerekirken aksi yönde karar verilmiş olması doğru değil ise de, anılan bu yanılgı yeniden yargılama yapılmasını gerekli kılmadığından, hüküm fıkrasının 5. bendinde yer alan “Keza 1.800 TL vekalet ücretinin de davacıdan alınarak davalı Maliye Hazinesine verilmesine,” dair ibarenin hükümden çıkarılmasına; davacının bu yöne ilişkin temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı H.M.K.'...

Bu nedenle mahkemenin davayı terditli olarak açılan TMK’nin 713/1. maddesi gereğince tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde muhdesat aidiyetinin tespiti davası olarak inceleyip karar vermesi gerekirken, yazılı şekilde davacı tarafın usulüne uygun olmayan nitelikteki talep değişikliğini geçerli kabul ederek zilyetliğin tespiti hususunda karar vermesi doğru değildir. 3. Davacının terditli taleplerinden muhdesat tespiti hususuna gelince, Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 Sayılı TMK mad.684/1). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 10.08.2005 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil olmazsa tazminat istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davacının tazminat talebinin kabulüne dair verilen 05.02.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine, ikinci kademedeki istek ise taşınmazın değerinin tespiti ile bunun davalıdan (tazminat olarak) tahsili istemlerine ilişkindir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, tapu iptali ve tescil isteminin reddine, taşınmazın tescil edilemeyen kısmının rayiç değerinin davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir....

Ada, ... parsel sayılı taşınmazın bir kısım hissesinin çok düşük bedelle davalı şirkete satış gösterilerek devredildiği, davalı kooperatif yöneticilerinin kendilerine verilen yetki ve görevi kötüye kullandıkları gerekçesiyle, davalı şirket adına olan tapu kaydının yolsuz tescil, hile, bedelsizlik, muvazaa, gabin, vekaletin kötüye kullanılması, devre dayanak kararların butlan ve yoklukla batıl olması hukuksal nedenleriyle iptali ile davalı kooperatif adına tesciline, tapu iptal ve tescil talepleri kabul görmediği takdirde davacının düşen gerçek değerin tespiti ile davalılardan müştereken ve müteselsilen işleyecek faizi ile tahsili talep edilmiştir....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında 6100 sayılı HMK'nun 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda; Dava, tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde temliken tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece davanın temliken tescil talebi yönünden kabulüne karar verildiği kararın davalı vekili tarafından istinaf edildiği anlaşılmıştır. 1- Tüm dosya içeriği ve toplanan delillerden, davacının dava dilekçesinde terditli taleplerinin olduğu anlaşılmaktadır....

Yapılan yargılama sonucunda, tescil isteğinin reddine, tazminat isteğinin davacının dayandığı sözleşmenin tarafı olan yüklenici ... yönünden kabulüne, diğer davalılar aleyhine açılan davanın reddine karar verilmiş, hüküm Dairemizin 04.12.2008 günlü kararı ile de onanmıştır. Davalının karar düzeltme isteğine gelince; Davacı, yükleniciden temlik aldığı hakka dayanarak açtığı tapu iptal ve tescil davasında, davalı ...'yı muvazaalı olarak yaratılan borç ililşkisi sonucu yapılan icra takibi ve cebri ihale nedeniyle malik olduğunu ileri sürerek gerek tapu iptal tescil ve gerekse tazminata ilişkin isteminde davalı olarak göstermiş ise de eldeki davada davacı tapu iptali ve tescil davasının reddi halinde tazminata hükmedilmesi isteğinde de bulunmuş olduğundan terditli dava söz konusudur. Nitekim mahkemece de tapu iptali ve tescil davası reddedilerek kademeli istem hüküm altına alınmış, bu davada davalı ...'...