Maddeye göre “Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan; bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır. Kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflara yapılan ölüme bağlı tasarruflar ve sağlararası kazandırmalar en son sırada tenkis edilir”. Mirasbırakan tenkise tabi olan tek bir kazandırmada bulunmuşsa, bu kazandırma saklı payın ihlali ölçüsünde tenkis edilir. Tenkise tâbi hem ölüme bağlı kazandırma hem de sağlararası kazandırma mevcut ise saklı pay tamamlanıncaya kadar öncelikle ölüme bağlı tasarruflar tenkis edilir. Ölüme bağlı tasarruflar, TMK’nın 563 ve 561. maddeleri uyarınca kendi içinde orantılı olarak tenkis edilir. Ölüme bağlı tasarruf yapılmamış veya ölüme bağlı tasarrufların tenkisi saklı paya tecavüzü ortadan kaldırmaya yetmemişse, sağlararası kazandırmaların tenkisine geçilir....
Bozma ilamına uyularak Bölge Adliye Mahkemesinin 05.02.2024 tarihli kararı ile, 246.969,03 TL tenkis bedeline hükmedilmiştir. Davalı, 26.02.2019 tarihli kararın davacı tarafından tenkis miktarı yönünden istinaf edilmediği gerekçesiyle, 246.969,03 TL tenkis bedeline hükmedilmesinin usuli kazanılmış hakkın ihlali olduğunu ileri sürerek 05.02.2024 tarihli kararı temyiz etmiş ise de; esasen tenkis miktarı hesaplanırken malın "karar günündeki değerinin" esas alınması, 4721 sayılı Kanun'un 564 üncü maddesinin gereğidir. Bu açıdan, 26.02.2019 tarihli kararın anılan maddeye uygun bir karar olduğu için davacının hukuka uygun tenkis miktarını istinaf etmemesi doğal olduğuna göre bu durumda karşı taraf lehine kazanılmış bir hakkın doğduğundan bahsedilemez. Aksinin kabulü, tarafları hukuka uygun kararlara karşı dahi kanun yoluna başvurmak mecburiyetinde bırakacaktır....
O zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 tarihli 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca süratle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki rayice göre değeri belirlenmeli ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verilmelidir. 3. Değerlendirme 1. Mahkemece hükme esas alınan 06.11.2022 tarihli bilirkişi raporuna göre saklı payların ihlal edilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de bu karara katılmak mümkün değildir. Nitekim 06.11.2022 tarihli bilirkişi raporunda davacıların saklı payının 1.797,00 TL değerinde aşıldığını, bu değerin sabit tenkis oranına göre çarpımından bulunacak sonuçta ise davacıların toplamda 40.660,00 TL tenkis alacağının bulunduğu, bu tenkis alacağının da en yakın tarihli sağlararası tasarruf olan davalı ...'e yapılan bağıştan karşılanması gerektiği belirlenmiştir. 2....
Bu durumda davanın TMK'nun 565.maddesi gereğince tenkis hükümlerine göre incelenmesi gerekir. Tenkiste, tasarrufa konu malın paylaşımı yönünden araştırma yapmak için sabit tenkis oranı belirlenmelidir. Sabit tenkis oranı, 11.11.1994 gün ve 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ile "tasarrufun tümünün değeri ile davalılara yapılan fazla teberru arasında kurulan orandır". Sabit tenkis oranı ile el atılan saklı payın, tasarrufun değerine oranı ile bunun her davalıya yapılan tasarruf tutarları yönünden ayrı ayrı belirlenmesi gerekir. İkinci olarak, temlike konu malın kıymetine noksan gelmeden bölünmezliğinin mümkün olup olmadığı tespit edilir. Tasarrufa konu mal, sabit tenkis oranında bölünebilir ise bu kısımların bağımsız bölüm olarak taraflar adına tesciline karar verilmelidir. Eğer, tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıkar ise bu defa MK. madde 564'de öngörülen tercih hakkı gündeme gelecektir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tenkis davası sonunda, yerel mahkemece dava konusu 629 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine, dava konusu 55, 66 ve 382 parsel sayılı taşınmazlar yönünden tapu iptal-tescil isteği bakımından karar verilmesine yer olmadığına, tenkis isteği yönünden de davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’ün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ-TESCİL-TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, dava davalıların isnitaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesince başvurunun kabulü ile davanın reddi yönünde verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... 'in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil ve tenkis isteklerine ilişkindir. Davacı vekili, davacının mirasbırakanı olan annesi ......
Davalıya yapılan tasarrufun tenkisine sıra geldiği takdirde tasarrufun tümünün değeri ile davalıya yapılan fazla teberru arasında kurulan oranda (sabit tenkis oranı) tasarrufa konu malın paylaşılmasının mümkün olup olmayacağı araştırılmalıdır. Bu araştırma sonunda tasarrufa konu mal sabit tenkis oranında bölünebilirse bu kısımların bağımsız bölüm halinde taraflar adına tesciline karar verilmelidir. Tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde sözü geçen 506. maddedeki tercih hakkı gündeme gelecektir. Böyle bir durum ortaya çıkmadan davalının tercih hakkı doğmadan davalının tercihinin kullanılması söz konusu olamaz. Daha önce bir tercihten söz edilmişse sonuç doğurmaz. Dava konusu somut olayda ise sabit tenkis oranı, tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünüp bölünmeyeceği belirlenmeden, bölünmenin mümkün olmaması durumunda ise davalı tarafa tercih hakkı hatırlatılmadan hüküm tesis edilmesi doğru olmamıştır....
#Davalıya yapılan tasarrufun tenkisine sıra geldiği takdirde tasarrufun tümünün değeri ile davalıya yapılan fazla teberru arasında kurulan oranda (SABİT TENKİS ORANI) tasarrufa konu malın paylaşılmasının mümkün olup olmayacağı (MK.506) araştırılmalıdır. Bu araştırma sonunda tasarrufa konu mal sabit tenkis oranında bölünebilirse bu kısımların bağımsız bölüm halinde taraflar adına tesciline karar verilmelidir. #Tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde sözü geçen 506. maddedeki tercih hakkı gündeme gelecektir. Böyle bir durum ortaya çıkmadan davalının tercih hakkı doğmadan, davalının tercihinin kullanması söz konusu olamaz. Daha önce bir tercihten söz edilmişse sonuç doğurmaz....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Asıl davada davacı, mirasbırakan ...’ın maliki olduğu 1031 parsel sayılı taşınmazdaki 19 nolu bağımsız bölümdeki kooperatif hissesini davalı ...’ya temlik ettiğini, devrin hileli ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek miras payı oranında iptal tescil, olmadığı takdirde tenkis istemiş, yargılama sırasında iptal ve tescil isteğinden vazgeçmiş, birleştirilen davada ise davacı aynı hukuksal nedenlerle tenkise karar verilmesini istemiştir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, iddianın sabit olduğu gerekçesi ile tenkis isteğinin kısmen kabulüne ilişkin verilen karar Yargıtay 16. Hukuk Dairesince; “...murisin temlik dışı terekesi içerisinde Ziraat Bankasındaki hesabında 19539.26 TL bulunduğu belirtilerek sabit tenkis oranı tespit edilmiş ise de murisin ölüm tarihi itibariyle Ziraat Bankası......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL,TENKİS Taraflar arasında birleştirilerek görülen davada; Davacılar, miras bırakan babaları ...ın ilk eşinden olma çocuklarından mal kaçırmak amacıyla 34 parseldeki 10 nolu bağımsız bölümü davalı kızı ...'a satış suretiyle muvazaalı temlik ettiğini, ayrıca bedelini muris ödediği halde ... plakalı aracı davalı ...,12 parseldeki 3 nolu bağımsız bölümede davalı ikinci eşi ... adına tescil ettirdiğini ileri sürerek tenkis birleşen dava ile de 10 nolu bağımsız bölüm yönünden tapu iptali ve tescil isteklerinde bulunmuşlardır. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Tenkis, davasının kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar 2....
