DAVA TARİHİ : 08.03.2017 HÜKÜM : Ret Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tapu iptali tescil, tazminat; tenkis davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İzmir Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I....

MAHKEMESİ Uyuşmazlık; vasiyetnamenin iptali, olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkin olup, mahkemece vasiyetnamenin iptali isteminin reddine, tenkis isteminin ise kabulüne dair verilen hüküm davalı tarafça tenkis istemine hasren temyiz edilmiştir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi ... ....... Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere ... ....... Dairesine gönderilmesine, ....04.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Şöyle ki; tenkis hesabını hatasız yapmak, sabit tenkis oranını doğru olarak belirlemek için, murisin temlik harici terekesi ile temlik edilen terekesinin eksiksiz olarak tespiti zorunludur. Bu konuda mahkemede re'sen araştırma yapmak zorundadır. Sabit tenkis oranının belirlendiği 9.6.2006 tarihli raporda tereke tespitinin yapılamadığı, murisin menkul malları ile bankalardaki mevduatlarının, terekeye intikal edecek hak ve alacakları olup olmadığı anlaşılamadığından yok kabul edilmiştir. Aynı şekilde terekenin borçları konusunda bir araştırma olmadığından borçları da yok sayılmıştır. Toplanan delillerden murisin menkul malları ile bankada parasının bulunduğu anlaşılmaktadır. Sonuç olarak aktif tereke ile pasif tereke tereddüte yer bırakmayacak şekilde belirlenmemiş, sabit tenkis oranı da doğru olarak hesaplanmamıştır. Kabule göre de; davalıların 124 sayılı parseldeki hisselerini 3. kişilerden satın aldıkları sabittir....

Somut olayda, davacı dava değerini 10.000,00 TL olarak bildirmiş ve tenkis isteğinde bulunmuş, mahkemece; yukarıda bahsedilen gerekçelerle, 51 adet büyükbaş hayvan tenkis hesaplamasına dahil edilmemiş, mirasbırakan ...in davalılara temlik ettiği dava konusu taşınmazlar bakımından alınan tenkis raporuna göre davacının herhangi bir tenkis alacağının bulunmadığı bildirilmiş, mirasbırakan...tarafından temlik edilen dava konusu taşınmaz yönünden ise, tenkise ilişkin olarak davacının talep edebileceği miktara yönelik bilirkişilerce bir tespit yapılmaksızın, mirasbırakan ...'nin saklı payı bertaraf etme kastı ile hareket ettiği ispatlanamadığından, dava reddedilmiş, yargılama sırasında bilirkişilerce davacının tenkis talebine dair bir alacak tespit edilmemiş, davacı tarafça da dava değeri artırılmamış yada bu suretle dava değerine ilişkin herhangi bir harç ikmali yapılmamış, dava 10.000,00 TL değer üzerinden nihai karara bağlanmıştır....

Somut olayda, davacı dava değerini 10.000,00 TL olarak bildirmiş ve tenkis isteğinde bulunmuş, mahkemece; yukarıda bahsedilen gerekçelerle, 51 adet büyükbaş hayvan tenkis hesaplamasına dahil edilmemiş, mirasbırakan ...'in davalılara temlik ettiği dava konusu taşınmazlar bakımından alınan tenkis raporuna göre davacının herhangi bir tenkis alacağının bulunmadığı bildirilmiş, mirasbırakan .... tarafından temlik edilen dava konusu taşınmaz yönünden ise, tenkise ilişkin olarak davacının talep edebileceği miktara yönelik bilirkişilerce bir tespit yapılmaksızın, mirasbırakan ...'nin saklı payı bertaraf etme kastı ile hareket ettiği ispatlanamadığından, dava reddedilmiş, yargılama sırasında bilirkişilerce davacının tenkis talebine dair bir alacak tespit edilmemiş, davacı tarafça da dava değeri artırılmamış yada bu suretle dava değerine ilişkin herhangi bir harç ikmali yapılmamış, dava 10.000,00 TL değer üzerinden nihai karara bağlanmıştır....

olarak verilen karar Dairece “ Bağış aktine konu edilen çekişmeli ... parsel sayılı taşınmaz yönünden Türk Medeni Kanunun 565 ve devamı maddeleri uyarınca tenkis hükümlerinin uygulanması gerekeceği kuşkusuzdur....

Tenkis davası, iptal davası ile birlikte açılabileceği gibi ayrıca sadece tenkis davası olarak da açılabilir. Vasiyetnamenin yerine getirilmesi davasında da tenkis def'i olarak da ileri sürülebilir. İptal davası ile birlikte tenkiste talep edilmiş ise, vasiyetnamenin iptali şartları oluşmamış ise iptal davası reddedilir, tenkis şartları var ise tenkise karar verilir. Tenkis yönünden kurulan hükümde yerinde değildir. Bu nedenle, hükmün hem iptal hem de tenkis yönünden bozulması gerekmiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 27.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Saklı pay sahibi mirasçı, tenkis davası açabileceği gibi, tenkis isteme hakkı, henüz yerine getirilmemiş tasarrufların, yerine getirilmesini istemesi halinde defi yolu ile de kullanılabilecektir (TMK. md. 571/son). 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu(TMK)'nun, 560. ve devamı maddelerinde tenkis davalarını düzenlemiştir. Hangi tasarrufların tenkis edilebileceği, saklı paya el atma olup, olmadığının belirlenmesi yöntemi, tecavüz halinde hangi tasarrufların, hangi sıra ile tenkise tabi tutulacağı bu bölümde açıklanmıştır. Tenkis davaları, yenilik doğuran (inşai) nitelikte davalar olup, mirasın açıldığı güne kadar geriye doğru etkilidir. Bu dava ile, miras bırakanın yaptığı tasarrufların iptali değil, değiştirilmesi, tasarrufların, tasarruf edilebilir kısma çekilmesi amaçlanmıştır. Bu niteliğiyle tenkis davası bir eda davası olarak kabul edilemez....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL İLE TENKİS KANUN YOLU : KARAR DÜZELTME Taraflar arasında görülmekte olan tenkis davası sonucunda verilen kararın bozulmasına ilişkin yukarda belirtilen ilamın karar düzeltme yolu ile incelenmesi ... vs. tarafından süresinde istenilmekle; inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu....

araştırma sonunda tasarrufa konu mal sabit tenkis oranında bölünebilirse bu kısımların bağımsız bölüm halinde taraflar adına tesciline karar verilmesi, tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde Medeni Kanun’un 506. maddesindeki tercih hakkının gündeme geleceği, böyle bir durum ortaya çıkmadan davalının tercih hakkı doğmadan, davalının tercihini kullanmasının söz konusu olamayacağı, daha önce bir tercihten söz edilmişse sonuç doğurmayacağı belirtilmiş, o zaman davalıdan tercihi sorularak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı içtihadı birleştirme kararı gereğince süratle dava konusu olup, sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, tercih hakkının kullanıldığı gündeki fiyatlara göre değerinin belirlenmesi ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpılmasından bulunacak naktin ödenmesine karar verilmesi gereğine” değinilmiş, bozma nedenlerine göre tarafların sair temyiz itirazları incelenmemiştir....