Paydaşlığın satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%.....) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır....
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde; muhdesat iddiasında bulunarak davanın reddini istemiştir. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İlk Derece Mahkemesinin 30/06/2016 tarihli ve 2015/1266 Esas, 2016/1057 Karar sayılı kararıyla; taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ A. Bozma Kararı 1. İlk Derece Mahkemesinin 30/06/2016 tarihli kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur. 2. Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 2017/759 Esas, 2020/7220 Karar sayılı ilamında; muhdesat iddiasında bulunan davalıya muhdesatın aidiyeti konusunda dava açmak için süre verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur. B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar İlk Derece Mahkemesi, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. B. Temyiz Sebepleri Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; 1....
tarafından, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan kavak ağaçları yönünden muhdesat iddiasında bulunulmuştur. O halde, yukarıda değinilen ilkeler gözetilmek suretiyle muhdesatın aidiyeti konusunda uyuşmazlık varsa, mahkemece görevli mahkemede dava açmak üzere davalılara HMK'nın 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmeli, mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucu beklenmeli, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti konusunda uyuşmazlık yoksa yukarıda değinilen ilkeler uyarınca muhdesat oranlaması yapılarak hüküm kurulmalıdır. O halde, muhdesat iddiası değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken noksan soruşturmayla yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir..." gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulü ile ... ili, ......
Ne var ki, çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti ve tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespiti isteğini de kapsadığı kabul edilmelidir. Bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne, muhdesatın mülkiyetinin aidiyeti ve tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin ise reddine karar verilmesi gerekir....
Somut olaya gelince; davaya konu taşınmaza ait tapu kaydında taşınmaz üzerinde bulunduğu bildirilen yapılara ait muhdesat şerhinin bulunmadığı, yargılama aşamasında davacı ve davalıların da yapı ve ağaçların davalı T4'a ait olduğu yönünde beyan ve kabulde bulunmadıkları anlaşılmaktadır. Yukarıda yer alan ilkeler çerçevesinde mahkemece davalı T4'ın muhdesat iddiasına karşı tarafların tamamının beyanları alınmalı, muhsedatların davalıya ait olduğunun kabul edilmesi halinde muhdesat oranlaması yapılmalı, tarafların itiraz etmesi durumunda ise davalıya HMK'nın 165. maddesi uyarınca muhdesatın aidiyeti davası açması için süre verilmeli, dava açıldığı takdirde sonucuna göre bir hüküm kurulmalı, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmelidir. İlk derece mahkemesince bu yönler üzerinde durulmaksızın eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş hükmün bu nedenle kaldırılması gerekmiştir....
Davacı, dava konusu 40 ada 59 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ..., davayı kabul etmediğini ve üzerindeki evi kendisinin yaptığını beyan etmiş; davalı ... ise ortaklığın satış yoluyla giderilmesini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir. Paydaşlığın (Ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (Muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (Ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur....
a ait olduğu hükmün gerekçe kısmında kabul edilmesine karşın hükümde muhdesat bedelinin ölü Hüseyin oğlu ... mirasçılarına aidiyetine karar verilmesi çelişkili olup infazda tereddüde sebebiyet vermiştir. Bu durumda mahkemece, 204 ada 127 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın aidiyeti hususunda çelişki yaratmayacak şekilde hüküm kurularak satış bedelinin dağıtılmasına karar vermek gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmiş, hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapusuz taşınmaz tescili K A R A R Tapusuz taşınmaz tescili istemiyle açılan davada Hazine taraf olup dava konusu taşınmazın orman sayılan yerlerden olup olmadığı hususunda Orman Mühendisi Bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılarak hüküm kurulduğuna göre, Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 27.12.2013 tarih 38 sayılı Kararı ile hazırlanıp, Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 24.01.2014 tarih 1 nolu Kararı ile kabul edilen ve 29.01.2014 tarih 28897 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (20.) Hukuk Dairesi'ne ait olmakla, gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 10.06.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK'nın 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir. Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir....
Temyiz Sebepleri Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; muhdesatın aidiyeti kararının yanlış yorumlandığını, temliken tescil şartlarının gerçekleştiğini, muhdesata düşük kıymet takdir edildiğinden bahisle kararın bozulmasını talep etmiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. 2. Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç vs. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir....
