Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, bağımsız bölümünün tapu kaydının iptali ile arsa paylarına dağıtılmasına ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 saılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 2.634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun (634 sayılı Kanun) 3 üncü ve 4 üncü maddeleri. 3....
- K A R A R - Dava, taşınmazın tapu kaydındaki irtifak şerhinin terkini,terkinin mümkün olmaması durumunda bedelsiz olarak devri, irtifakın bedel karşılığı tesis edildiğinin anlaşılması halinde ise ödenen bedelin güncel değeri karşılığında devri, birleştirilen dava ise dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davalı idare adına tescili istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince asıl davanın kabulü ile taşınmazda bulunan irtifak hakkı şerhinin bedelsiz olarak terkinine, birleştirilen tapu iptal tescil davasının ise reddine ilişkin olarak verilen kararına karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince esastan reddine karar verilmiş olup; hüküm davacı vekili ile davalılar ... ve davalı ... vekillerince temyiz edilmiştir....
Taşınmazların tapu kayıtları üzerinde yapılan incelemede, dava konusu taşınmazlardan 1146 ada 134 parselin avlulu kargir ev, 135 parselin ise arsa vasfı ile Emin oğlu İbrahim AKKURT adına tescil gördüğü ve askı ilan süresinin sonunda kadastro tespitinin 13/08/1952 tarihinde kesinleşmesiyle tapu maliki olduğu, üzerlerinde Yenicuma Cami ve Hatibi lehine Trabzon Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1953/525 Esas ve 1954/3 karar sayılı kararı gereğince 05/02/1954 tarihinde tescil edilmiş sükna hakkı bulunduğu, bu hakkın tescilinden sonra 14/03/1976 tarihinde İbrahim Akkurt tarafından kızı olan davacıya satıldığı ve taşınmazların halen davacı üzerine kayıtlı olduğu tespit edilmiştir. Mülga Medeni Kanunun 748- 750. maddeleri ile düzenlenen sükna hakkı, yasal tarifiyle bir evde oturmak yahut onun bir kısmını işgal etmek hakkıdır. Bir tür irtifak hakkı olan sükna hakkı irtifak haklarının, intifa hakkı kolunda yer alıp şahsi irtifak haklarındandır....
Mahkemece bozma ilamına uyularak, davanın kabulüne 141 ada 34 parsel lehine 141 ada 33 parsel ve tapulama harici yer aleyhine geçit hakkı tesisine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... vekili ve bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir. Zorunlu geçit hakkı, mülkiyet hakkının kanundan doğan dolaylı bir sınırlaması olduğundan bu tür sınırlamalar ancak mülkiyet hakkına konu taşınmazlar için söz konusu olabilir. Taşınmaz mallarda mülkiyet hakkı, kural olarak o taşınmazın tapu siciline tescil edilmesi ile doğar. Tapu siciline kayıtlı olmayan bir taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkının varlığından söz edilemez. Mülkiyet hakkının kanundan doğan dolaylı sınırlamaları, bir yasa hükmü gereği kendiliğinden doğmayıp ancak belli koşulların varlığı halinde hak sahibine bir talep hakkı tanıdığından bu kısıtlamaların doğması için tapu siciline tescil edilmeleri gerekir....
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR : Davacının açmış olduğu geçit hakkı tesisi davasının sonucunda kurulan geçit irtifak hakkının, irtifak hakkı ile yükümlü taşınmazların irtifak hakkı miktarı kadarının tapu kayıtlarının iptali ile bu yerin genel yola terkini istenip istenemeyeceği uyuşmazlık konusudur. DELİLLER : Tapu kaydı, Çankırı 2 Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2015/693 Esas 2017/49 karar sayılı dosyası, v.s. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava, davacının taşınmazının genel yola cephesi olmaması nedeniyle daha önce mahkeme kararı ile geçit hakkı kurulan yerin davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yola terkini istemine ilişkindir....
Selman Akın’in 26/02/2021 tarihli raporuna ekli krokide taralı olarak ve 6/IRT2 harfleriyle gösterilen 183.34 m²'lik kısmı üzerine, davalı kurum adına daimi irtifak hakkı tesis ve tesciline, raporda B harfi ile pilon yeri olarak gösterilen 1.96 m²'lik kısmın tapu kaydının iptali ile davalı kurum adına tapuya kayıt ve tesciline, d-Giresun ili Eynesil ilçesi Aralık köyün de kain 165 ada 2 parsel, sayılı Fen bilirkişi Ali Tiryaki ve Selman Akın’ in 26/02/2021 tarihli raporuna ekli krokide taralı olarak ve 2/IRT2 harfleriyle gösterilen 457.71 m²'lik kısmı üzerine, davalı kurum adına daimi irtifak hakkı tesis ve tesciline, raporda B harfi ile pilon yeri olarak gösterilen 4.84 m², C ile gösterilen 2.52 m², D ile gösterilen 2.70 m²' lik kısımların tapu kaydının iptali ile davalı kurum adına tapuya kayıt ve tesciline, 2- Taşınmazın tapu kaydında varsa takyidatların hükmedilen bedele yansıtılmasına" şeklinde karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, davacı ...'nin paydaşı olduğu çekişme konusu 754 parsel sayılı taşınmazdaki payını, diğer davacı ...'ın maliki olduğu 756 parsel sayılı taşınmaza geçit hakkı tesis edilmesi şartıyla satış suretiyle temlik ettiğini, bu amaçla davalılar ile aralarında sözleşme imzaladıklarını, satışın gerçekleşmesine rağmen davalıların geçit hakkı tesisine yanaşmadıklarını ileri sürerek, tapu iptali ile payı oranında davacı ... adına tesciline, tescil ile birlikte ipoteğin terkinine, mümkün olmadığı takdirde sözleşmede belirtilen 10.000,00 TL'nın tahsiline karar verilmesini istemişlerdir. Davalılar, taşınmazdaki pay satışının tapu müdürlüğünde yapıldığını ve herhangi bir şarta bağlanmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır....
Mah. 1952 ada, 2 parsel C Blok kat:5 No:19'da kayıtlı mesken vasıflı taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile ortak çocuklar ... ve ... adına eşit olarak tapuya kayıt ve tesciline, ayrıca davacı yararına 01.04.2040 tarihine kadar intifa hakkı tesis edilmesine karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın evlilik tarihinden önce edinildiğini, edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olmadığını, kişisel mal niteliğinde olduğunu, mal paylaşımına konu edilmesinin mümkün olmadığını, zamanaşımı süresinin dolduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. III....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 24.12.2013 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 30.12.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Davacı vekili, taraflar arasında 01.01.2007 tarihli kira sözleşmesi ile ... İli ... Mahallesinde bulunan 1088 ada 3 parsel sayılı taşınmazın arsa olarak kiralanıp, üzerine benzin istasyonu ve eklentilerinin inşa edildiğini, ayrıca 10.09.2007 tarihli intifa senedi ile davalı tarafından .... lehine intifa hakkı tesis edildiğini ve 15.11.2007 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi ile intifa hakkı sahibi ....'...
Yapılan incelemede; davacı vekili tarafından aile konutu olan taşınmazın cebri icra yoluyla satılmış olması sebebiyle tapu iptali ve tescil davası açıldığı, davacının talebi üzerine ara kararla "davacının taşınmazdan tahliyesinin önlenmesine dair tedbir talebinin kabulü ile; dava konusu Diyarbakır İli, Bağlar İlçesi, Kaynartepe Mahallesi, 4007 ada 1 parsel 5. Kat 20 Numaralı bağımsız bölüm niteliğindeki taşınmazdan dava sonuna kadar davacının tahliyesinin durdurulmasına" karar verildiği anlaşılmıştır. Davacı ile taşınmazın mülkiyetini cebri icra suretiyle kazanan davalı banka arasında kira sözleşmesi bulunmadığı gibi aralarında başka bir hukuki ilişki de yoktur. Davacının taşınmaz üzerinde hapis hakkı bulunduğu ya da taşınmazı işgalde hakkı olduğuna dair resmi bir belge de getirilmediği gibi tapu iptali ve tescil istemi de malik dışındaki üçüncü kişilere taşınmazı kullanma hakkı vermez....
