Alternatifte A harfi ile gösterilen dahili davalı T6 ait 106 ad 332 parsel üzerine 3 metre genişliğinde 70,52 m² lik kısmına ve ekli krokide B harfi ile gösterilen davalı T4'ya ait 106 ada 333 parsel üzerine 3 metre genişliğinde 87,72 m²lik kısmından T.M.K'nun 747. Maddesi uyarınca GEÇİT HAKKI KURULMASINA, kadastro bilirkişisinin krokisinin kararın eki sayılmasına, Karar kesinleştiğinde mahkememiz veznesine depo ettirilen 8.772,00 TL geçit hakkı bedelinin davalı T4'ya ÖDENMESİNE, Dahili davalı T6 geçit hakkı bedeli talebi olmadığından, bu davalı yönünden geçit hakkı bedeli ödenmesine ilişkin KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, Karar kesinleştiğinde karardan bir suretin Kaynarca Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilerek tapu kaydına geçit hakkı kurulmasına ilişkin kararın yazılmasına, dair karar verildiği anlaşılmıştır....
Diğer taraftan; Türk Medeni Kanununun 748. maddesi gereğince doğrudan doğruya kanundan kaynaklanan geçit hakları tapu kütüğüne tescil edilmeksizin doğar. Fakat bunlardan sürekli olanlar varsa tapu kaydının beyanlar sütununda gösterilmesiyle yetinilmesi gerekir. Mahkemece bu kural bir yana bırakılarak geçit yerinin tapuya tescil edilmesi doğru görülmemiştir. Karar açıklanan nedenlerle bozulmalıdır. SONUÇ:Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, hükmün 2. bent uyarınca BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 08.11.2010 gününde oybirliği ile karar verildi....
Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Türk Medeni Kanunu'nun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır....
Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit irtifakı kurulurken aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğü bozulmamalıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir. Somut olaya gelince; davacı taraf dava konusu taşınmazlarının yola çıkışının bulunmadığını belirterek davalıya ait taşınmaz aleyhine geçit irtifakı kurulmasını talep etmiştir. Yapılan keşif sonucu davalıya ait taşınmazdan geçen geçit irtifakının daha uygun olduğu belirtilmiştir. Sunulan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne dair karar verildiği ve dosyada mevcut 19/10/2021 tarihli bilirkişi raporunda 4 nolu güzergah olarak belirtilen yerden geçit tesisine karar verildiği anlaşılmıştır....
HAKKI TESİSİNE ve TMK'nın 748/3....
Ancak geçit ... tesis edilen ikinci alternatifin 20,02 metrekarelik alanı tescil harici bırakılmış yol olarak sınırlandırılmış kısımdır. Tescil harici bırakılmış bir kısımdan geçit ... tesisi mümkün değildir. Yine bilirkişi tarafından belirlenen diğer alternatifler incelendiğinde; birinci alternatifin kesintisizlik ilkesine aykırı olarak arka bağlandığı; yine üçüncü, dördüncü ve beşinci alternatiflerinde bir bölümünün tescil harici bırakılmış yol olarak sınırlandırılmış kısımdan geçtiği anlaşılmaktadır....
Mahkemece, tapu iptali ve tescil isteminin reddine, geçit isteminin kabulü ile 286 ada 19 parsel numaralı taşınmaz yararına 27.02.2012 tarihli bilirkişi rapor ve krokisinde 286 ada 17 parsel üzerinden (A) ve (B) harfleri ile gösterilen toplam 53,88 m2’lik kısımdan geçit tesisine karar verilmiştir. Hükmün taraf vekillerince temyizi üzerine, Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 14.01.2013 tarihli, 2012/13803 E, 2013/328 K sayılı bozma ilamı ile özetle; “…1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre davacı vekilinin tüm temyiz itirazları, davalı vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve reddi gerekmiştir…..2-…Mahkemece, davalının 286 ada 17 parsel numaralı taşınmazını ikiye bölecek, kullanım şekli ve ekonomik bütünlüğü bozulacak şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır....
Zorunlu geçit hakkının hukuki niteliği gereği leh ve aleyhine geçit tesisi istenen taşınmazların tapu siciline kayıtlı olmaları gerekir. 11.02.1959 tarihli ve 1958/14 Esas, 1959/13 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında zorunlu geçit hakkının ancak tapuda kayıtlı taşınmazlar hakkında söz konusu olabileceği, tapu siciline kayıtlı olmayan yerler için böyle bir zorunluluk doğduğunda ise tapuya tescil gerekliliği yerine getirildikten sonra ihtiyaç sahibi kişinin talepte bulunmasının mümkün olduğu öngörülmüştür....
Mahkemece davacıya ait olduğu bildirilen 502 ada 20 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydı temin edilerek davacıya ait olduğunun anlaşılması halinde yapılacak araştırma ve incelemelerden sonra 502 ada 19 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulması uygun görüldüğü takdirde önce davacıdan bu taşınmazdan geçit hakkı kurulmasını isteyip istemediği sorulmalı, kurulmasını istediği takdirde bu taşınmazın da tapu kaydı getirtilip malikleri davaya dahil edilerek ve Dairemizin yukarıdaki ilkeleri gözetilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir. Davacının 502 ada 19 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasını kesin olarak istemediği imzalı beyanı alınmak suretiyle belirlendiği takdirde ve başka seçeneklerden de geçit hakkı kurulmasının mümkün olmaması halinde davanın reddi gerekir. Mahkemece yukarıda açıklanan hususlar gözetilmeden yazılı gerekçe ile davanın reddi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece "...1- Davanın KABULÜNE, 2- Edirne ili Keşan ilçesi Koruklu köyü 111 Ada, 6 parselde kayıtlı taşınmaz lehine, Edirne ili Keşan ilçesi Koruklu köyü 111 Ada, 4 parselde kayıtlı taşınmaz aleyhine, Fen bilirkişileri Melih IŞIK ve Gökhan DALAŞ'ın 20/08/2021 tarihli raporu ve krokisinde (A) harfiyle gösterilen güzergahtan 3 metre genişliğinde GEÇİT HAKKI TESİSİ ile TMK'nın 748/3 ve 1012'nci maddeleri ile Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince yararlanan ve yükümlü taşınmazların kütük sayfasında ayrılan özel sütununda GÖSTERİLMESİNE, 3- Karar kesinleştiğinde, davacı tarafça Vakıfbank'a nemalandırılarak depo edilen 33.000,00- TL geçit hakkı bedeli ile fer'ilerinin davalılara tapu kaydındaki hisseleri oranında her birine 1/3 olacak şekilde ÖDENMESİNE, bu hususta karar kesinleştiğinde ilgili bankaya MÜZEKKERE YAZILMASINA, " şeklinde karar verilmiştir....
