İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Yerel Mahkemece 24/02/2022 tarihli karar ile "...DAVANIN KABULÜ ile; 1- İstanbul İli Kadıköy İlçesi İkbaliye Mahallesi 139 pafta 1119 ada 247 parselin 27/09/2021 tarihli fen raporunun ekinde bulunan krokide sarı renkle ve A harfi ile gösterilen 3 metre genişliğindeki kısmı üzerine 1119 ada eski 246 yeni 272 parsel lehine kurulan geçit irtifakının TERKİNİNE" dair karar verilmiştir. Yerel Mahkeme 01/07/2022 tarihli ek karar ile "...Geçit hakkının terkini, geçit hakkı kurulması talepli davalarda lehine ve aleyhine geçit hakkı tesis edilen/edilecek olan veya lehine ve aleyhine geçit hakkı terkin edilen/edilecek olan taşınmaz maliklerinin davada taraf olması, taraf teşkilinin sağlanması gerekliliği nedeniyle zorunlu olup, HMK 305/A maddesi uyarınca talepte bulunan Davalı T26, huzurdaki davada taraf teşkilinin sağlanması gerekliliği nedeniyle taraf olması gereken tapu maliklerindendir....
Maddesi "irtifak hakkının yol, meydan gibi tescile tabi olmayan taşınmazlar üzerinden geçmesi durumunda, irtifak hakkı kapsamında kalan kısımlar, yeni ada ve parsel numarası verilerek, tescil dışı alanın hüküm ve tasarrufu altındaki idare adına ve mevcut vasfı ile tescil edilmek suretiyle irtifak hakkının tescili sağlanır....
Öte yandan ihtiyati tedbir kararı geçici nitelikte olup, durum ve şartların değişmesi ile her zaman değiştirilebilir. Somut olaya gelince de, henüz keşif yapılmamış olması, davalı tarafın aleyhine geçit hakkı tesis edilmek istenen yerde tarım yaptığı yönündeki savunması, başkaca alternatif güzergahların dava konusu yerde bulunup bulunmadığının belirlenmediği anlaşılmamış olup, davacılar geçit hakkı talebinde bulunmuş ve geçici olarak tedbiren davalı taşınmazından geçit hakkı talep etmiş ise de, tedbir talebinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Bu nedenlerle, davacılar vekilinin istinaf talebinin reddi gerekmektedir....
Zorunlu geçit hakkının hukuki niteliği, açıklanan ilgili yasa hükümleri ve İçtihadı Birleştirme kararı gereğince, leh ve aleyhine geçit tesisi istenen taşınmazların tapu siciline kayıtlı olmaları gerekir. Aleyhine geçit kurulması talep edilen taşınmazların da tapulu olmaması halinde bunların tapuya tescilinde hukuki yararı bulunduğundan davacıya yine dilediği ve istediği takdirde mahkemece bunların da tapuya tescilini sağlamak amacıyla yetki ve süre verilmeli ve bu davaların sonucu beklenmeli, bunlar tamamlandıktan sonra geçit istemi incelenmelidir. Mahkemece tüm bu hususlar gözetilmeksizin tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz aleyhine hüküm kurulmuş olması doğru olmadığından karar bozulmalıdır. (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 2010/672 Esas - 2010/1095 Karar, Yargıtay 8....
iptali ve tesciline olmadığı takdirde gayrimenkul bedelinin iadesine karar verilmesini talep etmiştir....
İİK 28. madde uyarınca Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilmesine, 7- Kurulan geçit hakkının TMK’nın 748/3 ve 1012....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 12/01/2023 tarihli ve 2022/18 E. 2023/13 K. sayılı kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER : Tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava geçit hakkının terkini istemine ilişkindir. Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyacı veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
Mutlak geçit ihtiyacının olduğu durumlarda geçit hakkının kurulması zorunlu olmasına rağmen, nisbi geçit ihtiyacının olduğu durumlarda ise geçit hakkı tesis edilip edilmeyeceği somut olaydaki durum ve şartlar dikkate alınarak hukuka ve hakkaniyete uygun bir şekilde değerlendirilmelidir. Burada dava konusu taşınmazın niteliği, kullanım amacı, geçit ihtiyacının nasıl ve hangi araçlarla giderileceği objektif kriterler dikkate alınarak belirlenmeli ve fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi göz ardı edilmemelidir. Mevcut bir yolun objektif ölçülere göre taşınmazın ekonomik ihtiyaçlarına cevap vermemesi veya taşınmazın yararlanma biçiminde zaman içinde değişiklik olması durumunda nisbi geçit ihtiyacının varlığından söz edilebilir. Bununla birlikte geçit hakkı tesis edilirken, taşınmazın önceki durumuna ve zeminde mevcut fiilen kullanılan mevcut yola öncelik tanınmalıdır. Eğer bu şart uygulanamıyorsa bu durumda geçidin en az zarar verecek şekilde kurulması gerekmektedir....
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyaç veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit ihtiyacı olan kişi davasını öncelikle taşınmazların mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun taşınmaz malikine karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana yöneltmelidir....
Bu nedenle,geçit ... kurulması istemlerini içeren davaların kabulü halinde verilecek kararlarda; yararlanan ve yükümlü taşınmazların tapu kayıtları ve varsa parsel numaraları belirtilmek suretiyle ‘‘geçit ... kurulmasına’’ denilmekle yetinilmeli, yükümlü taşınmazın tapu kaydının iptali cihetine gidilmemelidir....
