"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.08.2005 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali, tescil veya geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine bozma ilamına da uyularak yapılan duruşma sonunda; 1612 parsel sayılı taşınmaz üzerinden davacı lehine geçit hakkı tesisine dair verilen 21.10.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yerel mahkemece, Dairemiz bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak verilmiş olan karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 11.06.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Yine aynı kanunun tapu siciline ilişkin 1000. ve 1008. maddelerinde de bu irtifak hakkının tapu siciline tescil edilmesi gerekliliği belirtilmektedir. ./.. 2009/11904-13035 -2- Zorunlu geçit hakkının hukuki niteliği gereği leh ve aleyhine geçit tesisi istenen taşınmazların tapu siciline kayıtlı olmaları gerekir. 11.2.1959 tarihli ve 1958/14 Esas ve 1959/13 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında zorunlu geçit hakkının ancak tapuda kayıtlı taşınmazlar hakkında söz konusu olabileceği, tapu siciline kayıtlı olmayan yerler için böyle bir zorunluluk doğduğunda ise tapuya tescil gerekliliği yerine getirildikten sonra ihtiyaç sahibi kişinin talepte bulunmasının mümkün olduğu öngörülmüştür....
Mahkemece, asıl davanın kabulü ile elatmanın önlenmesine ve duvarın kal’ine, karşı geçit davasının kabulü ile 1 parsel sayılı taşınmaz aleyhine, fen bilirkişi raporunda (3) No’lu güzergahtan 30 parsel lehine geçit hakkı tesisine, elatmanın önlenmesi davasının kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalılar- karşı davacılar vekili temyiz etmiştir. Somut olaya gelince; dosyada mevcut güncel tapu kayıtlarının incelenmesi sonucu dava konusu taşınmazların bulunduğu alanda 06.06.2018 tescil tarihli yenileme kadastrosunun yapıldığı, söz konusu işleme karşı davalılar- karşı davacılar tarafından 15.08.2018 tarihinde Kahramanmaraş Kadastro Mahkemesine 2018/2 Esas sayılı dosya ile tespite itiraz, kısmen tapu iptali ve tescil davası açıldığı anlaşılmaktadır....
Mülkiyet hakkının kanundan doğan dolaylı sınırlamaları, bir yasa hükmü gereği kendiliğinden doğmayıp ancak belli koşulların varlığı halinde hak sahibine bir talep hakkı tanıdığından bu kısıtlamaların doğması için tapu siciline tescil edilmeleri gerekir. Ayrıca zorunlu geçit hakkı, taşınmaza bağlı bir irtifak hakkı olduğundan Türk Medeni Kanununun 780. maddesi uyarınca da bu hakkın doğumu için tescil şarttır. Yine aynı kanunun tapu siciline ilişkin 1000. ve 1008. maddelerinde de bu irtifak hakkının tapu siciline tescil edilmesi gerekliliği belirtilmektedir. Bu ilkeler ışığında somut olaya bakıldığında; 841 parsel lehine, fen bilirkişiler ... ve ... tarafından düzenlenen 21/01/2015 tarihli raporda boşluk olarak tespit dışı bırakıldığı belirlenen 1.alternatif olarak gösterilen A ve B rakamlarının toplamlarından oluşan 109,12 m²'lik alan aleyhine geçit hakkı tesis edilmiştir....
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR : Davacının açmış olduğu geçit hakkı tesisi davasının sonucunda kurulan geçit irtifak hakkının, irtifak hakkı ile yükümlü taşınmazların irtifak hakkı miktarı kadarının tapu kayıtlarının iptali ile bu yerin genel yola terkini istenip istenemeyeceği uyuşmazlık konusudur. DELİLLER : Tapu kaydı, Çankırı 2 Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2015/693 Esas 2017/49 karar sayılı dosyası, v.s. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava, davacının taşınmazının genel yola cephesi olmaması nedeniyle daha önce mahkeme kararı ile geçit hakkı kurulan yerin davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yola terkini istemine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki “tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde geçit hakkı kurulması” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Ödemiş Sulh Hukuk Mahkemesince geçit hakkı kurulması isteminin kabulüne dair verilen 07.01.2014 gün ve 2013/279 E., 2014/24 K. sayılı karar davalı vekili tarafından temyiz edilmekle Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 08.07.2014 gün ve 2014/8131 E., 2014/9165 K. sayılı kararı ile: “… Dava, zilyetliğe dayalı tapu iptali ve tescil ikinci kademede davacının maliki olduğu 286 ada 19 parsel numaralı taşınmaz yararına davalıya ait 286 ada 17 parselden geçit tesisi istemine ilişkindir. Davalı, davanın reddini savunmuştur....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 18.09.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı, tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19.01.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, tescil ve geçit hakkı tesisi istemlerine ilişkindir. Davacılar vekili, müvekkillerinden ... Ltd. Şti’nin 310 parsel sayılı taşınmaz, ...’un 332 parsel sayılı taşınmazın 1/2 hissesine malik olduklarını, diğer müvekkili ... Ltd....
Bu sebeple iniş yolunu oluşturan E, C ve D güzergahında geçit hakkı kurulmuş ve C harfi yönünden bakiye geçit hakkı bedeline hükmedilmiştir....
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki sorunun imar uygulaması ile çözülebileceği sonuç olarak imarlı alanlarda imar yasasına göre ve tapu kadastro yasasına göre geçit hakkı tesis edilemeyeceği açıkça belirtilmiş olmasına rağmen mahkemece verilen geçici geçit hakkı tesisi ve bu hususun tapuya tescili yönünde verilen kararın gerek TMK/747 ve 748 maddelerinin ruhu ve gerekse İmar Yasası ve Kadastro Yasasının açık hükümleri karşısında usul ve yasaya aykırı bulunduğundan kararın kaldırılarak davanın tümü ile reddine karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Dava, zorunlu geçit hakkı ve yüklü taşınmazın arta kalan kısmının ekonomik yönden değersiz hale geleceği iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir....
Hükmü davacı ve davalı temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, davacının tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. 2- Davalının temyiz itirazlarına gelince; Dava, tapu iptali ve yol olarak terkin istemi ile açılmış, mahkemece geçit hakkı talepli dava olarak nitelendirilmek suretiyle davacı lehine, davalıya ait 25 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir. Mahkemece, öncelikle yapılması gereken iş, davacıya davasını açıklatmak, bundan sonra talebe göre inceleme yapmak suretiyle sonuca giderek bir karar vermek olmalıdır. Dava, geçit hakkı olarak nitelendirilmiş ve davalıya ait 106 ada 25 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiş ise de, davacının maliki bulunduğu 106 ada 21 parsel sayılı taşınmaz yola cepheli olduğundan geçit ihtiyacı bulunmamaktadır. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin koşullar oluşmamıştır....
