Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "mutlak geçit ihtiyacı" veya "geçit yoksunluğu", ikincisine de "nispi geçit ihtiyacı" ya da "geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
Ancak ne var ki; dava konusu uyuşmazlıkta 154 ada 118 parsel yararına kurulan geçit alanının bir bölümü ( B harfi ile işaretli ) kadastro sırasında tapulama dışı bırakılmıştır. Başka bir anlatımla, kurulan geçit yerinin (B) harfi ile gösterilen bölümün tapuda kaydı bulunmamaktadır. Zorunlu geçit hakkı, eşyaya bağlı irtifak hakkı biçiminde tesis edileceğinden ve tapu kaydının özel sütununda taşınmaza bağlı irtifak olarak kaydı gerekeceğinden, geçit hakkı tesisi için kural olarak hem geçit isteyen taşınmazın , hem de aleyhine geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı olması gerekir. Bu nedenle tapuda kayıtlı olmayan taşınmazdan geçit hakkı tesisi olanaklı değildir. Hal böyle olunca; krokide ( B ) harfi ile gösterilen güzergahın geçit yeri olarak belirlenmesi yukarıda açıklanan ilkelere uygun düşmemektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.3.2005 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; 425 ve 426 sayılı parseller yönünden davanın kabulüne dair verilen 10.5.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... ve ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayalı geçit hakkı kurulması istemi ile açılmıştır. Mahkemece 442 parsel lehine 425 ve 426 parsellerin 25.07.2005 tarihli krokide yeşil ile boyanan kısımlarının kadastro paftasında yol olarak işaretlenen bölüme ilavesi suretiyle geçit hakkı tesisine karar verilmiştir. Hükmü davalı ... ve ... vekili temyiz etmiştir. Geçit hakkı tesisi davalarında amaç, genel yola bağlantısı olmayan taşınmazların yola çıkışını sağlamaktır....
Eski yola ilave edilecek geçit miktarı buna göre hesap edilecekken, bilirkişi raporunda yol genişliğinin 3,5 metre olarak gösterilip buna göre hesap yapılarak geçit tesisi, Fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi ve Dairemizin yerleşmiş içtihatlarına göre geçit bedelinin hükümden önce yüklü taşınmaz malikine ödenmek üzere mahkeme veznesine depo edilmesi ve hükümle kurulan geçit hakkının Medeni Kanunun 748/3. maddesi uyarınca Tapu Sicilinin beyanlar sütununda gösterilmesine karar verilmesi gerekirken, mahkemece yazılı şekilde ve ayrıca geçit hakkının ve yükümlülüklerinin parsel maliki olarak belirlenerek hüküm tesisi, Davanın niteliği gereği yargılama gideri ve yargı harcının davacı üzerinde bırakılmasına karar vermek gerekirken, davalıdan tahsiline hükmedilmiş olması doğru olmamış, kararın bu nedenlerle bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 24.4.2001 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve yol olarak terkin ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabul ve kısmen reddine dair verilen 13.6.2005 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yerel mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler, yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine uygun olduğu gibi özellikle kısa kararda açıklandığı üzere geçit yükümü kurulan parsellerin 657, 659 ve 719 nolu parseller olduğunun açıkça yazılı bulunduğu halde, gerekçeli kararda bu parsellerden 657 ve 659 parsellerin numarasının zuhulen 757 ve 759 olarak yazılmasının maddi hatadan kaynaklandığı anlaşıldığından maddi hatanın da HUMK.nun 80 ve 459 maddesi uyarınca...
Mahkemece, davacının yurt dışında yaşadığı ve uzun yıllardan beri köye gelip gitmediği, lehine geçit istenilen taşınmazda tarımsal faaliyette bulunmadığı, geçit hakkı talep etmekte hukuki yararın olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "mutlak geçit ihtiyacı" veya "geçit yoksunluğu", ikincisine de "nispi geçit ihtiyacı" ya da "geçit yetersizliği" denilmektedir....
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği en uygun komşuya yöneltilmeli, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit kurulacak yer davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli genel ilke olan fedakarlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır. Ayrıca kurulacak geçit hakkı kesintisiz olarak anayola bağlanmalıdır. Davacının paylı malik olduğu 214 parsel sayılı taşınmazın genel yola bağlantısı yoktur. Ancak tapu kayıtlarının incelenmesinde davacı ...’in aynı zamanda doğudaki 217 parsel sayılı taşınmazın da müstakilen maliki olduğu anlaşılmaktadır....
Mahkemece, davanın kabulü ile; 170 ada 11 parsel lehine aynı yer 13, 141 ve 112 parsel aleyhine fen ve zirai bilirkişilerin 12.11.2014 tarihli ek rapor ve krokilerinde gösterilen 12 No'lu güzergah üzerinden geçit hakkı tesisi ile tapuya tesciline, karar verilmiştir. Hükmü; davalı ... ve 170 ada 112 parselin yeni maliki ... temyiz etmişlerdir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir....
Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır. Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi uyarınca tapu siciline kaydı da gereklidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Somut olaya gelince, yukarıda açıklandığı üzere geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Aleyhine geçit kurulan 4023 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydı incelendiğinde ... adına kayıtlı olduğu anlaşılmıştır. Ancak ... davada taraf değildir. Karar başlığında da ilgili kişi olarak yazılmıştır....
mağduriyetinin giderilebilmesi için komşu parsel üzerinden zorunlu geçit hakkı tanınması gerektiğini, Tapu ve Kadastro kayıtları incelendiğinde geçit hakkı tanınması amacıyla en uygun parselin, müvekkilinin taşınmazına komşu Alacaoğlu Köyü 2738 parsel sayılı taşınmaz olduğunu, bu sebeple davanın 2738 sayılı parselin malikleri, T4 ve T6 yöneltildiğini, müvekkili lehine geçit hakkı tanınması amacıyla davalılar ile yapılan görüşmelerden sonuç alınamadığını, bu nedenlerle yapılacak keşif ve akabinde alınacak bilirkişi raporu sonucunda komşu 2738 parsel üzerinde müvekkilinin taşınmazı lehine standartlara en uygun güzergahın geçit hakkı olarak tanınması talepli olarak işbu davanın açıldığını, dava konusu taşınmazlar bakımından malik isimleri tespit edildiğini, fakat maliklerin adres ve T.C....
