ya satıldığını ileri sürerek, tapu iptali ile taşınmazın davalı eşi ... adına tapuya tesciline ve taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ..., dava konusu taşınmazın tapu kaydında aile konutu olduğuna dair bir şerhin bulunmadığını ve iyiniyetli olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur. Hukuk Genel Kurulu "emsal davalarda” gerekçesi aşağıya “Aynen” alınan 2013/2-2056 esas, 2015/1201 karar ve 15.04.2015 günlü kararı ile "Yeni bir uygulamaya” geçmiştir. Hukuk Genel Kurulunun benzer davalarda da sürdürülen yeni uygulaması Dairemiz tarafından da benimsenmiş olup Dairemiz emsal bütün davalarda Hukuk Genel Kurulunun aşağıdaki görüşlerine aynen katılmaktadır....
Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, aile konutu olduğu iddia edilen taşınmazın, malik olmayan eşin rızası alınmadan satıldığından bahisle Türk Medeni Kanununun 194. maddesi gereğince, davalı O... adına olan tapu kaydının iptaline ve yeniden davalı eş Y... adına tcscili ile taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulması istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 194/1. maddesine göre, "Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.” Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi konulmuş olmasa da eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Sınırlandırma aile konutu şerhi konulduğu için değil, zaten var olduğu için getirilmiştir. Bu sebeple tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır....
Bu düzenleme ile malik olmayan eşe, aile konutu ile ilgili tapu kütüğüne şerh verilmesini isteme hakkı tanınmış, eşlerin aile konutu ile ilgili bazı hukuksal işlemlerinin diğer eşin rızasına bağlı olduğu kuralı getirilerek eşlerin hukuki işlem özgürlüğü “aile birliğinin’’ korunması amacıyla sınırlandırılmıştır. Tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa dahi aile konutuna ilişkin olarak; eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutuyla ilgili kira sözleşmesini feshedemeyecek, aile konutunu devredemeyecek ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamayacaktır. Malik olmayan eşin izni için şekil şartı bulunmamakla birlikte, iznin açık olması gerekmektedir. Açık rızanın varlığını ispat yükü ise aile konutu ile ilgili tasarrufta bulunana aittir. TMK’nın 194. maddesinde öngörülen sınırlandırma, taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulduğu için değil, konut aile konutu vasfı taşıdığı için getirilmiştir....
Bu düzenleme ile malik olmayan eşe, aile konutu ile ilgili tapu kütüğüne şerh verilmesini isteme hakkı tanınmış, eşlerin aile konutu ile ilgili bazı hukuksal işlemlerinin diğer eşin rızasına bağlı olduğu kuralı getirilerek eşlerin hukuki işlem özgürlüğü "aile birliğinin" korunması amacıyla sınırlandırılmıştır. Tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa dahi aile konutuna ilişkin olarak; eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutuyla ilgili kira sözleşmesini feshedemeyecek, aile konutunu devredemeyecek ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamayacaktır. Malik olmayan eşin izni için şekil şartı bulunmamakla birlikte, iznin açık olması gerekmektedir. Açık rızanın varlığını ispat yükü ise aile konutu ile ilgili tasarrufta bulunana aittir. Öte yandan; TMK’nın 194. maddesinde öngörülen sınırlandırma, taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulduğu için değil, konut aile konutu vasfı taşıdığı için getirilmiştir....
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, aile konutu üzerindeki ipoteğin kaldırılması ve taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulması istemlerine ilişkindir. Davacı malik olmayan eş, aile konutu niteliğinde bulunan taşınmazın, malik olan davalı eş tarafından “açık rızası bulunmadan" davalı banka lehine ipotek ettirildiğini ileri sürerek, aile konutu üzerine konulan ipoteğin kaldırılmasını ve taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulmasını talep ve dava etmiştir. Davalı banka, davacı kadının ipotek konulmasına muvafakati olduğunu, ayrıca, dava konusu taşınmazın tapu kaydında aile konutu olduğuna dair bir şerhin bulunmadığını, bankanın iyiniyetli olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur....
adına olan tapu kaydının iptali ile davalı ... adına tapu kayıt ve tesciline, taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A. İstinaf Yoluna Başvuranlar İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. B. İstinaf Sebepleri Dahili davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemenin davalı tarafın tanık beyanlarını değerlendirmediğini, davacının satıştan haberdar olduğunu, davacının evin satılması konusunda bilgisi oluğuna dair beyanda bulunduğunu, iyi niyetli olmadığını, tapu kaydına güvenilerek işlem yapıldığını, tapuda aile konutu şerhi bulunmadığını, davacı tanıklarının yanlı beyanda bulunduklarını belirterek davanın kabulü yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur. C....
ada, ... parsel sayılı taşınmazın 15 yıl süre ile ve 24.000 USD bedelle kiralandığı, taşınmazın tapu kaydına 11/03/2008 tarihinde kira şerhinin işlendiği, 23/09/2013 tarihinde terkin edildiği, davacı tarafından davalıya peşin olarak 29.520 TL kira bedelinin 25/12/2008 tarihinde ödendiği ve kira sözleşmesinin sona erdirilmiş olması sebebiyle peşin ödenen kira bedelinden sözleşme süresinin kalan kısmına tekabül eden bölümünün iadesinin talep edildiği anlaşılmıştır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevini düzenleyen 4. maddesi "Sulh Hukuk Mahkemeleri dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın; kiralanan taşınmazların, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'na göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davaları.......
İhalesinin feshi istenen taşınmazda kiracı olarak bulunduğu, kira sözleşmesinin 27/10/2020 tarih 33689 yevmiye sayılı işlem ile tapuda şerh verilen kişi olduğu, yine ihalede ikinci en yüksek pey süren kişi olduğu anlaşılmakla yapılan değerlendirmede Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 2013/17789 E. 2013/24789 karar sayılı ilamında"Somut olayda, ihale konusu taşınmazın tapu kaydına şikayetçi lehine 21/02/2012 tarihinde kira sözleşmesinin şerh edildiği görülmektedir. Tapu sicilinde üçüncü kişi lehine şerh verilen kira sözleşmesi, bu kişi lehine, ayni nitelikte veya ayni nitelikte sayılan şahsi bir hak doğurmaz. Kira sözleşmesi, tapu siciline şerh edilse dahi şahsi hak niteliğinde olduğundan hak sahibinin tapuda ilgili sıfatıyla dava açma hakkı bulunmamaktadır." denmektedir. 2004 İİK'nun 134/2....
ödeme emrinin davalı yana 06/05/2022 tarihinde tebliğ edildiğini, yasal süresi içerisinde herhangi bir ödeme yapılmadığını belirterek taraflar arasında düzenlenen 01/03/2019 başlangıç tarihli 15 yıl süreli kira sözleşmesinin feshine, tapu kaydına verilen kira şerhinin terkinine, davalıya kiraya verilen Sarımeşe Hürriyet Mah....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava aile konutu nedenine dayalı tapu iptal ve tescil istemi ile aile konutu şerhi konulması isteminden ibarettir. Aile konutu şerhi konulması istemi dosyadan tefrik edilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 194/1. maddesine göre, "Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz." Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi "Konulmuş olmasa da" eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Sınırlandırma, aile konutu şerhi konulduğu için değil, zaten var olduğu için getirilmiştir. Bu sebeple, tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Eş söyleyişle şerh konulduğu için aile konutu olmamakta, aksine aile konutu olduğu için şerh konulabilmektedir....
