İlk derece mahkemesince davanın kabulü ile taşınmazın davalı adına olan kaydın iptali ile davacılardan ... adına tapuya tesciline, taşınmaz üzerinde davacılardan ... ve davalı ... adına intifa hakkı tesisine karar verilmiştir. Kararın davacılar tarafından intifa hakkı tesisi yönünden istinaf edilmesi üzerine bölge adliye mahkemesince, intifa hakkı tesisine yönelik bir dava olmadığı gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılıp yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne, taşınmazın davalı adına olan kaydın iptali ile davacılardan ... adına tapuya tesciline karar verilmiştir. Protokol maddesi bir bütün olup davalı da cevap dilekçesinde protokole göre taşınmazın ½ payına intifa hakkı tesis edilmesini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 25.05.2010 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19.12.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı tesisi isteğine ilişkindir. Davalı Hazine vekili 20, 21 ve 30 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarında "6831 sayılı Kanunun 2/B maddesi uyarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılmıştır" şerhi bulunduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur. Bir kısım davalılar davanın reddini savunmuş, diğerleri davaya cevap vermemiştir. Mahkemece davanın kabulüne 50 ve 95 parsel sayılı davacı parselleri lehine 07.02.2012 tarihli ek raporda 4....
Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyulmuş, üst hakkı tesisi ancak tapu sicil müdürlüğü önünde yapılacak resmi senetle kurulabileceğinden bu istemin reddine, 739.133,00 TL bina maliyet bedeli ve 3.016.533,40 Tl kira mahrumiyeti zararı olmak üzere toplam 3.755.666,40 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Hükmü, davacı, davalı DSİ Genel Müdürlüğü ve ihbar olunan ... temyiz etmiştir. Gerçekten, Dairemizin hükmüne uyulan 20.11.2007 tarihli bozma kararında vurgulandığı üzere; Türk Medeni Kanununun 827.maddesinde üst hakkı tesisi için sözü edilen “resmi senet”ten maksat, resmi bir memur tarafından hazırlanarak tarafların huzurunda imzalanan ve resmi memurca mühür ve imza ile onaylanan sözleşmedir. Tapu Kanununun 26.maddesi de resmi senet düzenlemek suretiyle yapılacak işlemler arasında “üst hakkı irtifakı”nı da saymıştır. Davada dayanılan 03.06.1992 tarihli sözleşme, sözü edilen koşulları taşımadığından geçerli değildir....
Türk Medeni Kanununun 794.maddesindeki tanıma göre intifa hakkı; taşınır ve taşınmazlar, haklar ve bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı sağlayan bir irtifak türüdür. İntifa hakkı; bir süreyle sınırlı kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü ya da tüzel kişi ise tüzelkişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. Ayrıca, intifa hakkının danışıklı tesis edildiği iddiası veya ehliyetsizlik nedeniyle ya da iradeyi sakatlayan diğer nedenlerle de hükmen terkini istenebilir. Somut olayda; davacı Belediye 17.08.2000 tarihli İhale Kararı ile ihaleye katılan davalı kuruma dava konusu taşınmaz üzerine ... Eğitim Koleji açılması ve 49 yıllığına intifa hakkı tanınmasına 28.08.2000 tarihli Encümen Kararı ile karar vermiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 25.04.2005 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 06.03.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, davacıya ait 91 parsel lehine, davalıların 90 parselinden geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hükmü davalılar temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere, dosya kapsamına göre 90 parsel maliklerinin diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir. 2-Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayanılarak açılmış geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir....
HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 40 ] "İçtihat Metni" Mahkeme kararının müddeti içinde teniyizen tetkiki şikayetçi vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü: llK.nun 134/2. maddesinde ihalenin teshini isteyebilecek kişiler arasında (tapu sicilindeki ilgililer) de gösterilmiştir. Yasa koyucu tapu sicilindeki ilgilinin dava açma hakkı olduğunu belirleyerek bu konuda anılan hüküm dışında bir kısıtlamaya yer vermemiştir. Medeni Kanunun 733/1. maddesine göre cebri artırmalarda onalım hakkı da kullanılamayacağına göre, payı satış konusu olmayan diğer paydaşa fesih isteme hakkı tanınması gerekir. Şi-yaketçi Metin'in tapu kaydında pay sahibi olduğu anlaşıldığına göre onun payı satılmasa dahi, diğer pay sahibiyle ilgili ihalenin feshini istemesi anılan madde hükmüne göre mümkündür....
Türk Medeni Kanununun 794. maddesi hükmüne göre intifa hakkı taşınır, taşımaz, haklar veya bir mal varlığı üzerinde kurulabilir ve aksine düzenleme olmadıkça bu hak sahibine konusu üzerinde tam bir yararlanma yetkisi sağlar. Yasanın 795. maddesi hükmünce kural olarak da taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulur. Kuruluş şekillerine göre intifa hakkının, sözleşmeyle kurulan intifa hakkı, kanuni (yasal) intifa hakkı hükmen kurulan intifa hakkı olmak üzere üç türü vardır. Somut olaydaki istemin dayanağı; 09.03.1998 günlü görev verilmesine ilişkin imtiyaz sözleşmesinin 21/a maddesidir. Gerçekten; bu hüküm «.. taşınmazların mülkiyeti hazineye, kullanım hakkı sözleşme süresinin sonuna kadar şirkete ait olacaktır….» şeklindedir. Davada, 09.03.1998 günlü sözleşmeye dayanılarak hükmen intifa hakkı tesisi istendiğinden, bu sözleşmenin hüküm ve sonuç meydana getirmesi gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 29.01.2007 ve 08.06.2007 gününde verilen dilekçeler ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine davaların birleştirilerek yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne, birleştirilen davanın reddine dair verilen 25.12.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanununun 747.maddesine dayanılarak açılmış geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir. Davalı 7 ve 2050 parsel malikleri, mahkemenin uygun yerden geçit tesis etmesi gerektiğini, birleştirilen davanın davalısı 2049 parsel maliki ise, davaya karşı diyeceği olmadığını belirtmiştir. Mahkemece, 17.07.2007 tarihli rapor ve krokide mavi ile boyalı 2.alternatif üzerinden geçit tesis edilmiştir....
Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır. Davacı ... 353 ada 14 ve 15 sayılı parsellerin malikidir. Davacı, bu parselleri lehine geçit hakkı ve sulama suyu mecra hakkı tesisi için dava açmış, kesifte ise davasını yalnız 15 parsel sayılı taşınmazına geçit hakkı ve mecra hakkı tesisi şeklinde ıslah etmiştir. Mahkemece de davalıya ait 353 ada 10 ve 11 parsel sayılı taşınmazlardan geçit hakkı tesisine ve yine davalıya ait 10 sayılı parsel aleyhine mecra hakkı tesisine karar verilmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesince tapu kaydının iptaline karar verilen 10 No.lu parsel üzerindeki bilirkişi raporunda A harfi ile gösterilen alanın eldeki davada geçit hakkı tesisi edilen alanla örtüştüğü ve davacıya ait 108 ada 10 parsel sayılı taşınmaz ile geçit kurulan alanın irtibatı kesildiği, oluşan son durumun kesintisizlik ilkesinin ihlaline yol açtığı anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece, taşınmaz başında bilirkişiler eşliğinde tekrar keşif yapılarak, bilirkişilerden yararına geçit hakkı tesisi istenen taşınmazın genel yola bağlantısını sağlayacak şekilde, geçit davalarında uygulanan kesintisizlik ilkesi gözetilerek, geçit seçeneklerini gösterir rapor düzenlemeleri ve krokide göstermeleri istenerek, yararına geçit hakkı tesisi istenen 108 ada 10 parsel sayılı taşınmazın genel yola kesintisiz bağlanmasını sağlayacak şekilde en uygun alternatiften geçit hakkı tesisine karar verilmesi gerekir.'' şeklindeki gerekçe ile hüküm bozulmuştur....
