"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki geçit hakkı tesisi davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen hüküm davalı .... vekili tarafından temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- 1- Dava konusu taşınmazların 3402 Sayılı Yasanın 22/A maddesi uyarınca yenileme kadastrosu görmüş olup yeni ada ve parsel numarası aldıkları anlaşıldığından, 145 ada 19 parsel ve 145 ada 18 parsel ile diğer komşu taşınmazların güncel tapu kayıtlarının ilgili tapu müdürlüğünden getirtilmesi, 2- Davacıların murisi tapu kayıt maliki Ahmet Bolat'ın mirasçılık belgesinin ilgilisinden temin edilerek Dairemize gönderilmesi için dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 29.06.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Komşuluk hukukunun gerektiği haller dışında bir taşınmazın böyle bir mecra ile aynı hak olarak yüklenmesi, ancak bir irtifak hakkı kurulması suretiyle olabilir. İrtifak hakkı, mecra dışardan görülmüyorsa tapu kütüğüne tesciliyle dışarından görülüyorsa noterce düzenlenecek sözleşmeye dayanılarak mecranın yapılmasıyla doğar” şeklindedir. Medeni Kanunun 779.maddesinde; taşınmaz lehine irtifak hakkı bir taşınmaz üzerinde diğer taşınmaz lehine konulmuş bir yük olarak tanımlanmış 780.maddesinde ise; “irtifak hakkının kurulması için tapu kütüğüne tescil şarttır. İrtifak hakkının kazanılmasında ve tescilinde aksi öngörülmüş olmadıkça taşınmaz mülkiyetine uygun hükümler uygulanır. İrtifak hakkının zamanaşımı yolu ile kazanılması ancak mülkiyeti bu yolla elde edilebilecek taşınmazlarda mümkündür.” denmiştir....
Ancak; 2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasa ile değişik 19.maddesi tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malın kamulaştırmayı yapan idare adına tescilini düzenlemekte olup, irtifak hakkı tesisi ile ilgili bir hüküm içermemekte ise de anılan yasa mülkiyet kamulaştırması hakkında olduğu kadar, irtifak hakkı kurulmasına ilişkin hükümleri de kapsamaktadır. Yasanın 4.maddesi kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesis edilebileceğini öngördüğüne göre, mülkiyet kamulaştırmasına ilişkin kuralların kısmen de olsa irtifak kamulaştırmaları hakkında da uygulanması gerekir. İrtifak hakkının tapuya tescil edilebilmesi için de taşınmazın tapuda kayıtlı olması zorunludur. İrtifak hakkı ile ilgili kamulaştırma, taşınmazın zemininin mülkiyetine ilişkin bulunmadığından idarenin zilyet adına hareketle mülkiyeti tapu siciline onun lehine tescil ettirip üzerine irtifak tesisi imkanı da yoktur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 23.06.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 17.11.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Davacı ..., 199 ada 23 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, parselinin yola bağlantısının bulunmadığını, davalılara ait 199 ada 14 ve 22 parsel sayılı taşınmazlardan bedeli karşılığı müvekkil taşınmazı yararına geçit hakkı kurulmasını talep etmiştir. Davalı ... davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir....
geçit hakkı tesisine karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki geçit hakkı tesisi davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 25.02.2008 gün ve 2008/910 - 2213 sayılı ilamiyle onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde Tapu Sicil Müdürlüğü adına Hazine vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Karar düzeltme isteminde bulunan Tapu Sicil Müdürlüğü davanın tarafı olmadığından karar düzeltme dilekçesinin REDDİNE, 08.05.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Dava, zilyetliğe dayalı tapu iptali ve tescil veya irtifak hakkı tesisi isteğine ilişkindir. Davanın belirtilen niteliğine göre temyiz inceleme görevi Yüksek 8.Hukuk Dairesine aittir.Ancak, dosya yüksek 3.Hukuk Dairesinin 09.02.2010 tarihli görevsizlik kararı ile dairemize gönderilmiştir. 04.02.2010 tarih, 1 sayılı Başkanlar Kurulu Kararı gereğince temyiz inceleme görevi yönünden ortaya çıkan uyuşmazlığını Hukuk Başkanlar Kurulunca giderilmesi için dosyanın Yüksek Birinci Başkanlığa sunulmasına, 11.03.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.3.2005 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; 425 ve 426 sayılı parseller yönünden davanın kabulüne dair verilen 10.5.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... ve ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayalı geçit hakkı kurulması istemi ile açılmıştır. Mahkemece 442 parsel lehine 425 ve 426 parsellerin 25.07.2005 tarihli krokide yeşil ile boyanan kısımlarının kadastro paftasında yol olarak işaretlenen bölüme ilavesi suretiyle geçit hakkı tesisine karar verilmiştir. Hükmü davalı ... ve ... vekili temyiz etmiştir. Geçit hakkı tesisi davalarında amaç, genel yola bağlantısı olmayan taşınmazların yola çıkışını sağlamaktır....
, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 4 sayılı tarifesinin 20/d bendi uyarınca gayrimenkul hükmündeki daimi ve müstakil hakların tesis ve devri için ödenen bedel üzerinden (bu bedel üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yarısından az, iki katından çok olamaz) tapu harcının binde yirmi olarak hesaplanacağı, ödenecek bedele, üst hakkı bedelinin uzatılan üst hakkı süresi ile çarpılması sonucu bulunacak değerin gayrimenkulün emlak vergisi değeri ile mukayese edilmesi sonucu ulaşılacağı ve bu bedel üzerinden matrahın belirleneceği, ayrıca davacı şirket lehine 04/12/1990 tarihinde kurulan 49 yıllık üst hakkı süresi sona ermiş olsaydı yeniden tesis edilecek üst hakkı tesisinde de ödenecek olan üst hakkı bedeli üzerinden nispi tapu harcı alınacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde, … tarihli ve … yevmiye numaralı resmi senetle üst hakkı süresinin 28 yıl 2 ay 14 gün uzatılmasına ilişkin yapılan değişikliğin, yeni ilave daimi ve müstakil hakkın tapuya tescili ve tesisi olduğu...
Vefa (geri alım) hakkı ile ilgili genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince; Noter’den düzenleme şeklinde 16.07.2007 tarih ve ...Yevmiye no’lu sözleşme ve içeriği tarafların kabulünde olup resmi şekilde düzenlendiği için geçerlidir. Sözleşmenin içeriğine göre, tarımsal amaçlı sanayi tesisi kurulmak üzere Devlet İhale Kanununa göre 123 ada 12 parsel sayılı taşınmaz Belediye lehine vefa hakkı tanınmak suretiyle 736.750,00 TL bedelle davalıya satılmıştır. Davalı sözleşme imza tarihinden itibaren (1) yıl içerisinde inşaata başlamayı ve (3) yıl içerisinde de tesisi işletmeye açmayı kabul ve taahhüt etmiştir. (md. 4) Şayet 4. maddede ki şartları ve edimleri verilen sürelerde yerine getirmezse Belediye geri alım hakkını kullanabilecektir....
