Mahkemece, davanın kabulü ile; 18.11.2014 havale tarihli bilirkişi raporunda 109 ada 5 parsel sayılı taşınmazın 2 No'lu ve yeşil renk ile gösterilen kısmından davacıya ait 109 ada 12 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit hakkı tesisine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "Mutlak geçit ihtiyacı" veya "Geçit yoksunluğu", ikincisine de "Nispi geçit ihtiyacı" ya da "Geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
ya ait 106 ada 105 parselin “B” harfli ve yeşil renk ile, davalı ...'ya ait 106 ada 106 parselin “A” harfli ve kırmızı renk ile gösterilen kısımlarından geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir. Hükmü, davalı Hazine temsilcisi temyiz etmiştir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır, Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
ikinci kere geçit hakkı bedeli alması yönünde hüküm kurulması dahili davalıyı sebepsiz zenginleştirmeye yönelik olduğunu, yerel mahkeme fedakarlık ve menfaatleri denkleştirmek suretiyle 17.082,45 TL olarak belirlenen geçit hakkı bedelinden ilk geçit hakkı bedeli olan 12.540,65 TL'sinin çıkarılmasını, ilk geçit hakkı bedeli olan 12.540,65 TL'nin ¹/²'si olan 6.270,32 TL'nin davalı T3'na verilmesi gereken 17.082,45 TL - 12.540,65 TL= 4.541,80 TL olan iki bedel arasındaki farkında davalı ve dahili davalıya verilmesi için paylaştırılmasını, şahsına ait geçit hakkı bedeli olarak toplam 6.270,32 TL + 4.541,80 TL (ilk geçit hakkı bedeli ile ilk geçit bedeli arasındaki artış farkı olan miktar) = 10.811,64 TL geçit hakkı bedelinin tarafına yükletilerek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir....
Maddesine göre: "(1)Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir. (2)Bu hak, ilk önce kendisinden bu geçidin istenmesi önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun düşen komşuya karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana karşı kullanılır. (3)Zorunlu geçit iki tarafın menfaati gözetilerek belirlenir." Yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre: "Geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır.Somut olaya gelince; Davacı vekili, 02.04.2007 tarihli dilekçesi ile 4906 sayılı parsel 4700 m2 tarla cinsli taşınmazı lehine davalı 5065 sayılı parselden geçit hakkı tesisi istemiştir. Davalı ve dahili davalı, davanın reddini savunmuştur. Keşfen yapılan incelemeye göre; 5065 sayılı parsel lehine dava dışı 5067 ve 4876 sayılı parseller aleyhine daha önce tapuda geçit hakkı kurulu bulunması nedeniyle mahkemece sadece 5063 ve 5069 parsel sayılı taşınmaz malikleri dahili dava edilerek davanın kabulüne, bilirkişinin 1 nolu seçenek olarak bildirdiği kısımdan geçit hakkı tesisine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılardan tahsiline karar verilmiştir.Dahili davalı, 5069 sayılı parsel maliki ... vekili, kararı temyiz etmiştir.Dava, geçit hakkı tesisi isteğine ilişkindir....
Kurulan geçit hakkının Medeni Kanunun 748/3. maddesi uyarınca Tapu Siciline kaydı da gereklidir.Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır.Bu bilgiler ışığında somut olaya bakıldığında; gerek tapu kayıtlarında ve gerekse kadastro paftasında 13 parsel lehine 12 ve 125 parseller aleyhinde 125 sayılı parseli ikiye bölecek şekilde geçit hakkı kurulmuş olduğu görülmektedir.03.11.2006 günlü keşif sonunda kadastro teknisyeni ... Kömürcüoğlu tarafından düzenlenen krokide, geçit hakkı konusunda dört seçenek gösterilmiştir. Bu seçeneklerden 3 numaralı olanı 13 parselin yeşil (mavi), 12 parselin mavi, 125 sayılı parselin ise evvelce bu parselden kestirme olarak giden yolun iptali ile mavi renkle işaretlenen kısmını kapsamaktadır....
Davalı vekili; geçit hakkı tesisinin taşınmazın gerek yüzölçümü ve gerekse tarımsal kullanımı itibariyle uygun olmadığını, geçit hakkı tesisi ile taşınmazın ekonomik bütünlüğü, kullanım alanı ve değerinin daha da küçüleceğini, diğer güzergahların değerlendirilmesi gerektiğini, önceki mülkiyet ve kullanılan yol durumuna göre en az zarar görecek olan ve yüzölçümü büyük olan komşu taşınmazlar üzerinden geçit hakkı tesisine karar verilmesini, Hazineye ait taşınmaz yönünden davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece; davanın kabulü ile, davacıya ait 957 parsel sayılı taşınmaz lehine fen bilirkişilerinin 05/02/2016 tarihli rapora ekli krokide 3 no'lu güzergah olarak belirtilen 969 parsel sayılı taşınmaz aleyhine ve bu taşınmazdan 3 metre genişliğinde 789,18 m²'lik alanda geçit hakkı tesisine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir....
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
Mülkiyet hakkının kanundan doğan dolaylı sınırlamaları, bir yasa hükmü gereği kendiliğinden doğmayıp ancak belli koşulların varlığı halinde hak sahibine bir talep hakkı tanıdığından bu kısıtlamaların doğması için tapu siciline tescil edilmeleri gerekir. Zorunlu geçit hakkı da, taşınmaza bağlı bir irtifak hakkı olduğundan Türk Medeni Kanununun 780. maddesi uyarınca da bu hakkın doğumu için tescil şarttır. Yine aynı kanunun tapu siciline ilişkin 1000. ve 1008. maddelerinde de bu irtifak hakkının tapu siciline tescil edilmesi gerekliliği belirtilmektedir. Ayrıca Zorunlu geçit hakkının hukuki niteliği gereği leh ve aleyhine geçit tesisi istenen taşınmazların tapu siciline kayıtlı olmaları gerekir. 11.02.1959 tarihli ve 1958/14 Esas, ve 1959/13 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında zorunlu geçit hakkının ancak tapuda kayıtlı taşınmazlar hakkında söz konusu olabileceği hükme bağlanmıştır....
