Bu tür davalarda tanımanın iptaline ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır. (TMK mad. 294) Kıyas yolu ile uygulanacak olan TMK'nin tanımanın iptaline dair hak düşürücü süreyi düzenleyen 300.maddesi gereği çocuğun dava hakkı, ergin olmasından başlayarak bir yıl geçmekle düşeceği, süre geçtiği hâlde gecikmeyi haklı kılan sebep varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabileceği düzenlenmiştir. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; davacı ...'in 27.05.1992 tarihinde doğduğu, anne Ümmüş ile baba Mehmet'in çocuğun doğumundan sonra 27.12.1995 tarihinde evlendikleri, anne ve babanın müracaatları üzerine de davacı ...'in davalıların müşterek çocuğu olarak 24.06.1996 tarihinde nüfusa tescil edildiği anlaşılmaktadır....
TMK’nın m. 297/f.l hükmüne göre tanıyanın; yanılma, aldatma veya korkutma sebebiyle açacağı tanımanın iptali istemli davayı anaya ve çocuğa karşı açılmalıdır ve ana ve çocuk arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmaktadır. Tanımaya karşı dava açabilecek diğer hak sahipleri ise TMK’nın 298. maddesinde düzenlenmiştir. TMK’nın 298. maddeye göre ana, çocuk ve çocuğun ölümü halinde altsoyu, cumhuriyet savcısı, Hazine ve diğer ilgililer tanıyan, tanıyan ölmüş ise mirasçılarına karşı tanımanın iptalini dava edebilirler. Yine diğer davalarda olduğu gibi bu tanımanın iptali davasında da hak düşürücü süre bulunmaktadır....
Ana veya çocuk, çocuğun ölmesi halinde füruu, tanıyanın baba yahut büyükbaba olmadığını, tanımanın çocuk için zararlı olduğunu ileri sürerek öğrenme tarihinden itibaren üç ay içersinde tanımaya itiraz edebilirler. (MK. md. 293) Hazine ve herhangi bir ilgilide bu hakkı kullanabilir. (MK. md. 294) Tanıyanın kendisi maddedeki alakadar kapsamına girmez. Ancak tanıma işlemi, hukuki sonuçlar doğuran irade açıklamasıdır. (MK. md. 291) Bu irade açıklamasının hata, hile yahut ikrah ile yapılmış olması halinde iptalinin istenilmesi de imkan dahilindedir. (BK. md. 23, 28, 29) Borçlar Yasasında yer alan bu ana kurallar Medeni Hukukun uygulanmasında da dikkate alınması gerekmektedir. (MK. md. 5) Hata, hile, ikrah ile sakatlanmış irade yok hükmündedir. Ancak bir yıl içinde dava açılıp iptal istenilmemişse işlem geçerli hale dönüşür. (BK. md. 31) İptal isteği, işlemin muteber hale dönüşmesini önlediği gibi, onu hükümsüz hale getirmeye imkan verir. Dava yenilik doğurma özelliğine sahiptir....
Aksi takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken esas hakkında hüküm kurulması, 2-Tanımanın koşulları ve şekli TMK'nın 295. maddesinde düzenlenmiş olup buna göre; tanıma baba tarafından nüfus memuruna veya mahkemeye yazılı başvuru ile ya da resmî senette veya vasiyetnamesinde yapacağı beyanla yapılabilir. Başka bir erkekle soybağının mevcut olması ise tanıma engeli kabul edilmiştir. TMK'nun 295 ve devamı maddelerinde çocukların Türk vatandaşı olmamaları, tanımaya engel olarak belirtilmemiştir. Başka erkekle soybağının mevcut olması yönünden ise ...Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 03/02/2012 tarih ve 2011/302-2012/96 sayılı kesinleşmiş kararına göre; Suriye nüfus kayıtlarında kayıtlı Mustafa Hammadi'nin temyize konu dosyada davacı Türk vatandaşı ... olduğunun tespitine karar verilmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun 284/1. maddesi uyarınca hakim maddi olguları resen araştırır ve kanıtları serbestçe takdir eder....
nın babasının, davacı ... olduğunun tespiti ile babası hanesine tescili istenilmiş; mahkemece; davanın gerçek baba olduğunu iddia eden ... tarafından tanıma talebi ile açıldığını, TMK 295 maddesine göre tanımanın, nüfus memuruna veya 296 maddesinde belirtildiği üzere sulh hakimine karşı yapılacak beyanla olacağı, ancak TMK 295 maddesinde açıkça belirtildiği üzere başka bir erkekle soybağı bulunan çocuğun bu bağ kaldırılmadıkça tanınamayacağı, davanın babalık davası olarak değerlendirilmesi halinde ise TMK 301 maddesinde belirtildiği üzere davanın ana ve çocuk tarafından açılmasının gerektiği, gerçek baba olduğunu iddia eden kişi tarafından babalık davası açılamayacağı gerekçesi ile davanın reddine karar verilimiştir. Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre, maddi olayları açıklamak taraflara, ileri sürülen olayları hukuken nitelemek ve uygulanacak kanun maddesini tespit etmek hakime aittir....
Bu doğru kayıt, daha sonra açılan bir dava, soybağının reddi veya sonradan evlenme yoluyla soybağına itiraz veya tanımaya itiraz veya tanımanın iptali yahut da Af Kanunları ile yapılan nesep düzeltmeye itiraz ile teknik olarak bir yanlışlığa dönüştürülmektedir. Hal böyle olunca ...'in mevcut kayıttaki anne ve baba adının iptaliyle gerçek anne üzerine yazılması nüfus kayıt düzeltim davası ve babasının olduğunun tespiti talebinden ibarettir. Soybağına ilişkin hükümler 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 282. maddesi ve devamında düzenlenmiş olup aile mahkemelerinin görevi kapsamındadır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 36. maddesinde düzenlenen nüfus kaydının düzeltilmesi davalarına ise asliye hukuk mahkemesinde bakılır. Davada, davacı ...'...
Dava konusu olayla benzer nitelikte bulunan; noterde düzenlenen tanıma senedi ile babası tarafından tanınan çocuğun, babanın nüfusuna kaydedilmesi istemiyle yapılan başvuru üzerine, babanın nüfusuna kaydedilmeyerek, annenin nüfusuna kaydedilmesine ilişkin işlemin iptali isteminden kaynaklanan davada; Uyuşmazlık Mahkemesi 17.11.2003 tarih ve E:2003/63, K:2003/79 sayılı kararıyla; kişisel durumdaki değişiklik kapsamında bulunan tanımanın ilgililer veya noter tarafından nüfus idaresine bildirilmesinin gerekli ve yeterli olduğu; kişisel durumda sonradan meydana gelen değişikliklerin nüfus sicilindeki yanlış bir kaydın düzeltilmesiyle bir ilgisi bulunmadığından, Medeni Kanun'un 39. ve Nüfus Kanunu'nun 11. ile 46. maddelerinde işaret edilen kayıt düzeltme davası yoluyla hükmen değil, idari işlemle yapılacağı, bu işleme karşı açılan davanın da idari yargıda görüleceğini belirtmiştir....
Sayılı dosya kapsamında hak düşürücü süreler geçtikten sonra tanımanın iptali davası açtığını müvekkilinin madden ve manen çocuğunu büyütmek adına yeterince yıprandığını ve çocuğunun daha iyi bir eğitim ve şarntlarda büyümesi için nafaka talep ettiğini beyanla açılan davanın kabulü ile müşterek çocuk için 1.500,00- TL tedbir nafakasına hükmedilerek, davalıdan tahsili ile velayeten davacı müvekkilime verilmesine, karar kesinleştiğinde İŞTİRAK NAFAKASI olarak devamına ve her yıl üfe oranında artırılmasın karar verilmesini talep ve dava ettiği anlaşılmıştır....
Hukuk Dairesince ise 16.12.2014 tarih 2014/22124-18749 E.K. sayılı ilamı ile “Aile mahkemeleri TMK''nın 282 ve devamı maddelerinde sınırlı olarak belirtilen soybağının reddi (TMK'nın 286. vd.) babalık, tanıma, tanımanın iptali gibi davalara bakmakla görevlidir. Somut olayda davaname ile, nüfus kaydında davalı ... ve ...'ın çocuğu olarak görünen davalı ...'ın, gerçekte davalılar .....ve ...'in gayriresmi birlikteliğinden doğduğunu belirterek davalının nüfus kaydının buna göre düzeltilmesi talep edilmiştir. Aile mahkemesince baba adının düzeltilmesine ilişkin talep tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydedilmiş olup eldeki uyuşmazlık yönünden davanın kabul edilmesi halinde davalının hatalı kaydedilen anne adının değiştirilmesi söz konusu olacağından, dava bu niteliği itibariyle bir nesep davası değil, 5490 sayılı Kanun uyarınca hatalı yapılan nüfus kaydının düzeltilmesi davasıdır....
Bu tür davalarda tanımanın iptaline ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır. (TMK mad. 294) Kıyas yolu ile uygulanacak olan TMK'nin tanımanın iptaline dair hak düşürücü süreyi düzenleyen 300.maddesi gereği ilgililerin dava hakkı, nüfusta kayıtlı babanın baba olamayacağını öğrendiği tarihten itibaren başlayarak bir yıl ve herhalde babanın nüfusuna kayıt edildiği tarihten itibaren 5 yıl geçmekle düşer. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; davalı Gülay'ın 05/02/1986 tarihinde doğduğu, anne Esme ile baba Rahim'in çocuğun doğumundan sonra 13/04/1988 tarihinde evlendikleri, anne ve babanın müracaatları üzerine de davalı Gülay'ın 09/08/1988 tarihinde müşterek çocukları olarak nüfusa tescil edildiği anlaşılmaktadır....
