Mahkemesinin 2000/730 Esas sayılı dosyasında kısmen kamulaştırma konusu olan Ballıca köyü özel ormanlarının aslında Devlet ormanı olduğunu iddia ederek, tapularının iptalini istediğini, aynı gün eldeki davanın açılarak kamulaştırma bedelinin iadesinin istendiğini, cevap dilekçeleri ile tapuların hukuken geçerli kayıtlar olduğu, bu nedenle bedel iadesinin sözkonusu olamayacağı savunmasını yaptıklarını, bir an için tapu iptali davası aleyhlerine sonuçlansa dahi bu takdirde müvekkilinin tazminat alacağı doğacağı, bu ihtimalde takas-mahsup nedeni ile davanın reddedilmesi gerekeceği, cevap dilekçesinin ıslahı talebinde bulunma gereğinin hasıl olduğunu, tüm bu nedenlerle fazlaya dair haklarını saklı tutmak kaydı ile müvekkilinin gerçek zararının tespitini ve Borçlar Kanunun 139. maddesi gereğince cevap dilekçesinin ıslahını talep ettiklerini bildirdiği halde mahkemece davalının ıslah yolu ile ileri sürdüğü takas-mahsup talebi ile ilgili olumlu olumsuz bir karar verilmemesi, gerekçe kısmında bu...
Hukuk Genel Kurulunun ........1994 tarih ve 1994/251-593 sayılı kararında da benimsendiği üzere dar yetkili İcra Mahkemesinin yargılama usulü gözönünde tutulduğunda; takip hukuku bakımından takas ve mahsup iddiasının kural olarak; -Takasa konu alacağın İİK.nun 68. maddesindeki belgelere dayalı bulunması ve bu alacakla ilgili olarak icra takibinin yapılmış, kesinleşmiş olması, -Alacağın ilama bağlanması, Hallerinde icra mahkemesinde incelenmesi ve istemin sonuçlandırılması mümkündür. Somut olayda borçlu ... yukarıda yazılı şekilde kesinleşmiş veya ilama dayalı bir alacaktan söz etmediği halde takas iddia etmişt Mahkemece yukarıda yazılı takas-mahsup koşulları oluşmadığı halde alacaklının ... aleyhine takas konusu yapılan borç nedeniyle açtığı Menfi Tespit davasının sonucunun beklenilmesi doğru olmadığı gibi bu davada alacaklı lehine sonuçlanmıştır. Alacaklı ...'nın ....316,96 TL yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verildiği görülmektedir....
Davalı yanın takas ve mahsup defi yönünden değerlendirme yapılmak gerekirse, bilindiği gibi takas mahsup talebinin mutlaka karşı dava şeklinde ileri sürülmesi zorunlu olmayıp, savunma olarak da ileri sürülmesi mümkündür. İlke olarak, takas def'i de diğer def'iler gibi cevap dilekçesinde süresinde ileri sürülmelidir. 2 haftalık cevap süresinde ileri sürülmediği takdirde savunmanın genişletilmesi yasağı ile karşılaşabilir. Takas ve mahsup birbirinden farklı kavramlardır. Mahsupta, birbirinden ayrı ve bağımsız iki alacak mevcut olmayıp, alacak miktarından belli olgular dolayısıyla indirme talebi bulunmaktadır. Alacaktan indirilecek olan meblağ bir karşı alacak değildir. Mahsup, alacağın gerçek miktarını belirlemek üzere yapılan bir işlemdir. Mahsup itirazının karşı dava olarak ileri sürülmesine gerek olmadığı gibi, ayrı bir davada istenmesi zorunluluğu da bulunmamaktadır. Takasta ise, birbirinden bütünüyle ayrı ve bağımsız, karşılıklı iki alacak (borç) vardır....
iptali için dava açıldığı, bu nedenle takas talebi ile ilgili kesinleşmiş, muaccel davalı şirket aleyhin verilmiş idari para cezası bulunmadığından ilk derece mahkemesi kararının yasaya uygun olduğu anlaşılmakla istinaf talebinin esastan reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Mahkemece; otomatik takas mahsup talimatı verdiği, sözleşme serbestisi içerisinde verilen bu talimatın haksız şart kabul edilemeyeceği değerlendirilerek davanın reddine karar verilmişse de, bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere dosyada kredilere ilişkin bilgi bulunmadığı halde denetime elverişli olmayacak şekilde karar verilmesi doğru değildir....
Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle “takas” ve “mahsup” kavramlarının açıklanmasında fayda vardır. 13. Hemen belirtmek gerekir ki; takas ve mahsup farklı iki hukukî kurumdur. Sık sık birlikte ve aynı anlamda kullanılmaları yaygın ise de bu durum sadece benzer olmalarından kaynaklanmaktadır. İki kurumu ayrı ayrı ele almak gerekir. 14. Hukukumuzda takas, birbirine karşı bir miktar para veya aynı cins alacağa sahip kişilerden birinin karşı tarafın kabulüne ihtiyaç duymaksızın tek taraflı beyanı ile bu alacakları az olanı tutarında sona erdiren yenilik doğurucu bir hukukî işlemdir. Böylece takas ifa masraf ve külfetine katlanmadan, her iki tarafı da borcunu ifa ve alacağını tahsil etmiş durumuna getirir. 15. Somut olayda uygulanması gereken ve dava tarihinde yürürlükte bulunan mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 118....
(Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 1.4.2019, 2017/2073 E 2019/479 K sayılı ilam) Takas talebi yönünden yapılan inceleme: TBK m.139/1 maddesine göre 2 kişi karşılıklı olarak bir miktar para veya özdeş diğer edimleri birbirine borçlu oldukları takdirde, her iki borç muaccel ise iki tarafın her biri borcunu alacağı ile takas edebilir. Bunun sonucunda her iki borç takas edilebilecekleri anda daha az olan borç tutarınca sona erer. Takasın koşulları (olumlu) incelendiğinde ise; -Takas edilebilecek borçlar karşılıklı olmalı, -Takas edilecek borçlar para borcu veya özdeş borç (aynı türden borç) olmalı, -Takas edilecek borçlar muaccel olmalı. Takas için iki borcun da muaccel olması şart değildir. Takas edilecek borcun muaccel olması buna karşılık diğer borcun sadece ifa edilebilir bulunması yeterlidir. -Takas edilecek borç dava edilebilir borç olmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Takas mahsup talebi K A R A R Alacaklı tarafından ilk takip ilamsız takip olarak başlatılmış olup, devamında buna bağlı olarak yapılan her türlü itiraz ve şikayeti inceleme görevi 12. Hukuk Daire'sine aittir. Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 27.12.2013 tarih 38 sayılı Kararı ile hazırlanıp, Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 24.01.2014 tarih 1 nolu Kararı ile kabul edilen ve 29.01.2014 tarih 28897 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (12.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 09.07.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Takas Mahsup Talebi Taraflar arasındaki uyuşmazlık ilamsız takipten kaynaklanan şikayete ilişkindir. Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 19.01.2015 tarih 2015/8 sayılı Kararı ile hazırlanıp, 22.01.2015 tarihli ve 29244 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (12.) Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. 11 Nisan 2015 tarihi itibariyle Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6644 sayılı Kanun'un 2. maddesi ile değişik 2797 sayılı Kanun'un 60. maddesinin 1. ve 3. fıkraları uyarınca dosyanın görevli daireyi belirlemek üzere HUKUK İŞBÖLÜMÜ İNCELEME KURULU'NA GÖNDERİLMESİNE, 04.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Takas mahsup talebi ..K... A R A R Dava konusu uyuşmazlık, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takipten kaynaklanan şikayete ilişkin olup, belirgin biçimde Dairemizin inceleme alanı dışında kalmakta ve niteliği bakımından Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 27.12.2013 tarih 38 sayılı Kararı ile hazırlanıp, Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 24.01.2014 tarih 1 sayılı Kararı ile kabul edilen ve 29.01.2014 tarih 28897 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (12.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 26.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi...
