dışında kalan bir konuda karar verdiğini ve HMK'nın 439/2.d maddesinde bu hususun iptal sebebi olarak düzenlendiğini, somut olayda taraflar arasındaki sözleşmeden kaynaklanan ihtilafların tahkim koşuluna tabi olduğunu, tahkim yargılaması sırasında da belirttikleri üzere, davacının bu davaya konu ettiği alacağın TTK'nın 21. maddesindeki düzenlemeye göre faturadan kaynaklanan bir alacağa ilişkin olduğunu, alacak faturaya bağlanmış olduğundan ve karşılıklı mutabakat doğrultusunda faturalandırıldığı ve defterlere işlendiği iddia edildiğinden ve davacı tarafın beyanlarına göre artık alacağın sözleşmeden değil faturadan kaynaklandığı ileri sürüldüğünden sözleşmedeki tahkim şartına dayanılamayacağını, bu nedenle hakemlerin sözleşme dışındaki bir konuda karar verdiklerini, bu nedenle HMK'nın 439/2.d maddesi uyarınca hakem kararının iptali gerektiğini, hakem kararının hukuka ve kamu düzenine aykırı olduğunu, bu nedenle de kararın iptali gerektiğini iddia ederek yukarıda sıralanan nedenlerle, hakem...
Somut olayda, taraflar arasındaki 07.10.1998 tarihli sözleşmenin genel şartları 46. maddesi tahkim şartına ilişkin olup, sözleşmeden kaynaklanan ihtilâfların üç kişilik hakem heyeti tarafından halledileceği düzenlenmiştir. Fakat sözleşmenin genel şartları 18.1 maddesinde “Sözleşme bir Türk sözleşmesidir ve Türkiye Cumhuriyeti’nde yürürlükte bulunan yasalara göre yorumlanacaktır ve idare edilecektir. Bu şartnamenin 46. maddesinde belirtilen tahkim usulüyle ortadan kaldırılacak anlaşmazlıklardan kaynaklanan hakem mahkemesi kararlarının tatbikiyle ilgili fiil ve davaları dinlemek ve karar vermek konusunda ve tarafların tahkim usulü ile çözümlenmesine ve karar verdikleri anlaşmazlıklardan kaynaklanan tüm fiil ve davalar konusunda yargı hakkı münhasıran Türk Mahkemelerine aittir. Müteahhit, bu tür fiil ve davalar konusunda Türk Mahkemelerinin iradesini tanıyacağını kabul eder.” denilmiştir....
Başka bir deyişle, tarafların dava konusu üzerinde kabul veya sulh yolu ile serbestçe tasarruf edemeyecekleri hallerde, tahkim mümkün değildir. Örneğin, boşanma ve ayrılık davaları, iflas davaları ve çekişmesiz yargı işleri için tahkim sözleşmesi yapılamaz. Aynı şekilde taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklardan veya iki tarafın iradelerine tabi olmayan işlerden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahkimin konusu olamaz (HMK m. 408/I). Tahkim yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartına yer vermeleri gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. (HMK m. 412). Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için tarafların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur....
Davalı vekili tahkim ilk itirazında bulunmuş ve taraflar arasındaki sözleşmede mevcut olan tahkim şartının yerine getirilmediğini bildirmiştir. Mahkememizce taraflar arasında yapıldığı bildirilen 29/07/2006 tarihli sözleşme incelendiğinde sözleşmenin 6.maddesinde "Bu anlaşmadan kaynaklanan bütün anlaşmazlıklar, anlaşmanın geçerliliği dahil taraflarca atanacak birer hakem ve bu hakemlerin seçeceği bir başhakem tarafından, 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanununa uygun olarak çözümlenecektir, söz konusu hakem heyeti kararları taraflar arasında bağlayıcı nitelikte olacaktır. Tahkim yeri Ankara Türkiyedir ve tahkim oturumları Türkçe olarak yapılacaktır. Geçerli kanun Türkiye Cumhuriyeti kanunlarıdır." düzenlemesi bulunduğu anlaşılmıştır. HMK'nın 407. Maddesi tahkimin uygulama alanını düzenlemiştir....
Davalı vekili tahkim ilk itirazında bulunmuş ve taraflar arasındaki sözleşmede mevcut olan tahkim şartının yerine getirilmediğini bildirmiştir. Mahkememizce taraflar arasında yapıldığı bildirilen 29/07/2006 tarihli sözleşme incelendiğinde sözleşmenin 6.maddesinde "Bu anlaşmadan kaynaklanan bütün anlaşmazlıklar, anlaşmanın geçerliliği dahil taraflarca atanacak birer hakem ve bu hakemlerin seçeceği bir başhakem tarafından, 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanununa uygun olarak çözümlenecektir, söz konusu hakem heyeti kararları taraflar arasında bağlayıcı nitelikte olacaktır. Tahkim yeri Ankara Türkiyedir ve tahkim oturumları Türkçe olarak yapılacaktır. Geçerli kanun Türkiye Cumhuriyeti kanunlarıdır." düzenlemesi bulunduğu anlaşılmıştır. HMK'nın 407. Maddesi tahkimin uygulama alanını düzenlemiştir....
Davalı tarafın tahkim itirazında bulunabileceği ve bu itirazın HMK'daki ilk itirazlara ilişkin hükümlere tabi olduğu, tahkim itirazının kabulü halinde ise davanın usulden reddine karar verileceği açıkça ve emredici şekilde düzenlenmiştir. Tüm bu nedenlerle davalının tahkim itirazının usul ve yasaya uygun olup süresinde yapıldığı, taraflarca aksi kararlaştırılmadığı takdirde tahkim şartının geçerli ve bağlayıcı olduğu, uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiği anlaşıldığından davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Yine davacı tarafından dava açılmadan evvel bu olay nedeniyle sigorta tahkim komisyonuna başvuruda bulunulduğu, tahkim komisyonu uyuşmazlık hakem kararı uyarınca ... gün ve ... sayılı kararı ile davacının başvurusunun reddine karar verildiği(... tarihinde) anlaşılmakta olup sigorta tahkim komisyonunun mahkememize hitaben vermiş olduğu ... tarihli cevabi yazısına göre hakem heyeti tarafından verilen karara itiraz başvurusu yapılmaması üzerine dosyanın 5684 sayılı yasanın 30/16 hükmü gereği ...' ye gönderildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır. 5684 sayılı sigortacılık kanununun 30/12. Maddesine göre; ".... 5.000,00.-TL' nin altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararları kesindir. 5.000,00.-TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarına karşı kararın komisyonca ilgiliye bildiriminden itibaren 10 gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere komisyon nezdinde itiraz edilebilir. İtiraz üzerine hakem kararının icrası durur....
Davalı MV CHELSEA 2 gemisi donatanı adına gemi kaptanı vekili, konişmentoda atıfta bulunulan 29/02/2012 tarihli bağlama notuna göre taşımadan kaynaklı her türlü uyuşmazlığın İngiltere'de kurulacak hakem heyeti tarafından İngiliz Hukuku'na göre çözümleneceğinin belirlenmiş olduğunu savunarak tahkim itirazlarının kabulü ile dava dilekçesinin reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, konşimento ekindeki bağlama notunun tahkim sözleşmesi niteliğinde olup tarafları bağlayacağı, tahkim sözleşmesi ile uyuşmazlığın çözümünde İngiliz Hukuku'nun uygulanacağı ve uyuşmazlığın Londra'da kurulacak tahkim heyeti tarafından çözümleneceğinin belirlendiği gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir. Kararı davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, deniz taşımasından kaynaklanan noksan mal bedeline ilişkin alacak ve taşımayı yapan gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tesisi istemlerine ilişkindir....
Bir uyuşmazlığın tarafları üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri tahkime elverişli bir uyuşmazlığın hakem ve hakem heyeti tarafından çözümlenmesini kararlaştırabilirler. Buna tahkim sözleşmesi denir. Tahkim sözleşmesi ayrı bir sözleşme ile yapılabileceği gibi asıl sözleşmede bir şart olarak da düzenlenebilir. HMK 413/1 maddesinde tahkim sözleşmesi düzenlenmiştir. Geçerli bir tahkim sözleşmesinin varlığından söz edebilmek için yazılı şekilde yapılmış olması, tarafların tahkim iradesinin tereddüte yer vermeyecek şekilde açık olması ve uyuşmazlık konusunun tahkime elverişli olması gerekir. Hangi konuların tahkime elverişli olduğu HMK'nın 408.maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklardan veya iki tarafın iradelerine tabi olmayan işlerden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahkime elverişli değildir....
Dava, yabancılık unsuru içeren ve tahkim yeri Türkiye dışında belirlenen hakem heyeti kararı ile bu kararın icra edilebilirliğine ilişkin yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine ilişkin olup, yabancılık unsuru ve tahkim yerinin Türkiye dışında bulunması nedeniyle uyuşmazlık MÖHUK ve 3731 Sayılı Kanunla Türkiye'nin de tarafı olduğu 1958 tarihli...... Kararlarının Tanınması ve İcrası İçin Sözleşme (Newyork Sözleşmesi) hükümlerine göre çözümlenmelidir. Tanıma ve tenfiz talepli davada hakem heyeti kararının esasının incelenmesi mümkün değildir....
