Dava dilekçesinde, sözleşmelerin “ihtilaflar ve hukuk” başlıklı 32. maddesinin 32.2 nolu bendinde uyuşmazlıkların 4686 sayılı Milletler Arası Tahkim Kanunu hükümleri gereğince tahkim yoluyla çözüleceği kabul edilmiş ise de, 32.7 nolu bendinde ihtilaf halinde Bursa mahkemeleri ve icra dairelerinin yetkili kılındığı, tahkim iradesi açık ve kesin olmadığından sözleşmelerdeki tahkim şartının geçersiz olduğu, uyuşmazlığa genel mahkemelerde bakılması gerektiği ileri sürülmüştür. Davalı süresinde verdiği cevap dilekçesinde, sözleşmelerdeki tahkim şartının geçerli olduğunu savunarak tahkim ilk itirazında bulunmuştur....
gerektiğini, Milletlerarası Tahkim Kanunu'nun md. 5'e göre; "Tahkim anlaşmasının konusunu oluşturan bir uyuşmazlıkta dava mahkemede açılmışsa; karşı taraf, tahkim itirazında bulunabilir....
Bunun sonucu olarak tahkim çözüm yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartının bulunması gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için yanların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Dairemiz ve yerleşik Yargıtay içtihatlarında geçerli bir tahkim şartı varlığı veya tahkim anlaşmasının geçerli sayılabilmesi için uyuşmazlığın kesin olarak hakemde çözüleceğinin kararlaştırmış olması gerektiği kesin iradeyi ortadan kaldıran ya da zayıflatan kayıtların tahkim sözleşmesi veya şartını geçersiz-hükümsüz kılacağı kabul edilmektedir....
Dava dilekçesinde, sözleşmelerin “ihtilaflar ve hukuk” başlıklı 32. maddesinin 32.2 nolu bendinde uyuşmazlıkların 4686 sayılı Milletler Arası Tahkim Kanunu hükümleri gereğince tahkim yoluyla çözüleceği kabul edilmiş ise de, 32.7 nolu bendinde ihtilaf halinde Bursa mahkemeleri ve icra dairelerinin yetkili kılındığı, tahkim iradesi açık ve kesin olmadığından sözleşmelerdeki tahkim şartının geçersiz olduğu, uyuşmazlığa genel mahkemelerde bakılması gerektiği ileri sürülmüştür. Davalı süresinde verdiği cevap dilekçesinde, sözleşmelerdeki tahkim şartının geçerli olduğunu savunarak tahkim ilk itirazında bulunmuştur....
Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. (HMK.nın 412. maddesi) Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için tarafların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Taraflar sözleşmeden doğan uyuşmazlıkların tümünün tahkim yoluyla çözülebileceğini kararlaştırabilecekleri gibi sadece bir bölümünün tahkim yoluyla çözülebileceğini de kararlaştırabilirler. Geçerli bir tahkim sözleşmesinin konusunu oluşturan uyuşmazlığın çözümü için mahkemede dava açılmışsa, karşı taraf tahkim ilk itirazında bulunabilir. Bu durumda tahkim sözleşmesi hükümsüz, tesirsiz veya uygulanması imkansız değil ise; Mahkeme tahkim itirazını kabul eder ve davayı usulden reddeder....
Temyiz sonrasında hakem ve CAS ihtilaf hakkında hakkaniyete göre (ex aqua et bono) vereceklerdir." şekliyle, dosyaya kazandırılan sözleşmenin ihtilafların halli başlıklı VIII. maddesine vaaz ettikleri bu düzenlemeden, tahkim yerinin Türkiye dışında belirlendiği anlaşılmaktadır. 4686 sayılı MTK'nın 5. maddesinde, tahkim anlaşmasının konusunu oluşturan bir uyuşmazlıkta dava mahkemede açılmışsa karşı tarafın tahkim itirazında bulunabileceği, tahkim itirazının ileri sürülmesi ve tahkim anlaşmasının geçerliliğine ilikin uyuşmazlıkların çözülmesinin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun ilk itirazlara ilişkin hükümlerine tabi olduğu, tahkim itirazının kabulü halinde mahkemenin davayı usulden rededdeceği düzenlenmiştir....
Bunun sonucu olarak tahkim çözüm yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartının bulunması gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için yanların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Dairemiz ve yerleşik Yargıtay içtihatlarında geçerli bir tahkim şartı varlığı veya tahkim anlaşmasının geçerli sayılabilmesi için uyuşmazlığın kesin olarak hakemde çözüleceğinin kararlaştırmış olması gerektiği kesin iradeyi ortadan kaldıran ya da zayıflatan kayıtların tahkim sözleşmesi veya şartını geçersiz-hükümsüz kılacağı kabul edilmektedir....
Davalı süresi içinde verdiği cevap dilekçesinde, sözleşmenin 32. maddesi uyarınca davaya davalı iş sahibinin danışmanı olan dava dışı ..... firmasının tayin edeceği iki inşaat mühendisi ve bir hukukçudan oluşan üç kişilik hakem heyetince bakılması gerektiğini savunarak tahkim ilk itirazında bulunmuştur. Mahkemece tahkim ilk itirazı kabul edilerek mahkemenin görevsizliği nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Kural olarak, hukuki uyuşmazlıkların çözüm yeri mahkemelerdir. Ancak, sözleşmenin tarafları kamu düzenini ilgilendirmeyen ve arzularına bağlı olan konularda aralarında çıkacak uyuşmazlıkların halli için tahkim yolunu seçebilirler. Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenebilmesi için taraflar arasında geçerli olarak yapılmış bir tahkim anlaşmasının varlığı zorunludur. Tahkim anlaşması, bağımsız bir tahkim sözleşmesi şeklinde yapılabileceği gibi asıl sözleşmeye tahkim şartı konulmak suretiyle de yapılabilir....
- K A R A R - Davacı vekili, müvekkili Hong Kong uyruklu şirket ile davalı şirket arasında konsantre krom cevherinin alım satımına ilişkin imzalanan 21.04.2009 tarihli Satış ve Satın Alma Sözleşmesinde 19. maddesinde kararlaştırılan tahkim şartı uyarınca sözleşmeden doğan uyuşmazlıkların Milletlerararası Ticaret Odası Tahkim Divanınca çözümleneceğini, yapılan tahkim yargılaması sonucunda 15.02.2011 tarihli Divan toplantısında onaylanan nihai tahkim kararı ile davalı şirketin müvekkili şirkete 624.375-Amerikan Doları tazminat ödemesine, davalı şirketin ayrıca 54.000 Amerikan Doları tahkim masrafları ile 30.000 Amerikan Doları yargılama masrafları ödemesine karar verildiğini ileri sürerek Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) Tahkim Divanı'nın 15.02.2011 tarihli ve 16960/CYK sayılı tahkim kararının tenfizine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
O halde mahkemenin görevi burada sadece hukuki durumu ne olursa olsun bir tahkim şartının var olup olmadığını incelemekle sınırlı değil geçerli bir tahkim anlaşmasının var olup olmadığını incelemektir. Zira kanunda "kabul edilebilir" bir tahkim anlaşmasının bulunması şartı aranmaktadır. Tahkim iradesi tahkim sözleşmesinin kurucu unsuru olup, tahkim iradesinin bulunmadığı uyuşmazlıkların tahkime elverişli olduğunu kabul edebilmek mümkün değildir. Ayrıca uyuşmazlığın belirli olması gerekir. Somut olayda, sözleşmenin X maddesinde bu sözleşmeyle ilgili olarak ortaya çıkan herhangi bir anlaşmazlık, ihtilaf veya iddianın nihai olarak tahkim kuralları çerçevesinde ve söz konusu kurallara uygun olarak atanan tek hakem tarafından çözülmesi düzenlenmiş olup, tahkim şartı bulunduğu sürece uyuşmazlığın nihai olarak tahkimde çözümlenmesi gerekmektedir. O halde tahkim sözleşmesi geçerli bir sözleşmedir....
