"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada: Davacı, 151 ada 6 parsel sayılı arsa niteliğindeki taşınmazın 2510 sayılı İskan Kanunu hükümlerine göre bina yapılması amacıyla davalılardan ...’ya temlik edildiğini, davalının bina yapmadığı gibi, taşınmazı Hüseyin Bozdemir’e satış yoluyla devrettiğini, onun da diğer davalı ...’e satış suretiyle temlik ettiğini, 2510 sayılı yasa gereği 10 yıllık takyidat süresi sonunda üzerinde tasarruf yapılmayan ya da amacı dışında kullanılan taşınmazlar için geri alım hakkı doğacağını ileri sürerek davalı adına olan tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline, olmazsa taşınmaz bedelinin davalılardan İbrahim’den tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalılardan Mehmet, tapu kaydına güvenerek işlem yaptığını, iyiniyetli olduğunu belirtip davanın reddini savunmuş, diğer davalı cevap vermemiştir....
un 26/09/2017 tarihli raporunda belirtmiş olduğu 13,09 m²lik kısmın bedeli davalı tarafından mahkeme veznesine depo ettirilmeden dava konusu taşınmaz hakkında 13,09 m2'lik kısım için tapu iptal ve tescil kararı verilmesi bozmayı gerektirmiştir....
DAVA KONUSU : Kamulaştırma (Kamulaştırma Yoluyla İrtifak Hakkı Tesisi) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesinin kararına karşı davacı idare vekili ve davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş ve istinaf incelemesi yapılmak üzere Dairemize tevzi edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği düşünüldü: İDDİA: Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir İli, Aliağa İlçesi, Bozköy Mahallesi 353 parsel sayılı taşınmaz, ETKİ Liman Doğalgaz Boru Hattı projesi kapsamında kaldığından, alınan kamu yararı kararı uyarınca taşınmazın 1.377,23 m2 kısmında daimi irtifak hakkı karşılığının tespiti ile bu kısımlarda ağaç dikmemek, bina ve sabit tesis yapmamak şartı ile irtifak hakkının davacı Botaş lehine tapuya tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. SAVUNMA: Davalıya usulüne uygun tebligat yapılmıştır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı tarafından, davalılar aleyhine 16.04.2013 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa bina ve ağaçların değerinin tahsili ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 22.03.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.03.2019 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi....
Davalı ...; taşkın yapı olduğu iddia edilen bina ve tesisin 2000 yılından önce yapıldığını ve çevrede yaşayan kişilere elektrik temin edildiğini belirterek, kendi adına bedelin depo edilmesi karşılığında tescilini veya irtifak hakkı tesisini istemiştir. Mahkemece, davalılar ..., ..., ..., ...’nun dava tarihi itibarıyla, davacıya ait 113 ada 8 ve 9 parsel sayılı taşınmazlara müdahalelerinin ispatlanamadığı gerekçesiyle bu davalılar yönünden açılan davanın reddine, davalı ... hakkında açılan elatmanın önlenmesi isteminin kabulüne, yıkım isteminin reddine, davalı ...'ın temliken tescil isteğinin reddine karar verilmiştir....
Böyle bir irtifak hakkı yoksa, zarar gören malik taşmayı öğrendiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde itiraz etmediği, aynı zamanda durum ve koşullar da haklı gösterdiği takdirde, taşkın yapıyı iyi niyetle yapan kimse, uygun bir bedel karşılığında taşan kısım için bir irtifak hakkı kurulmasını veya bu kısmın bulunduğu arazi parçasının mülkiyetinin kendisine devredilmesini isteyebilir. Böyle bir irtifak hakkı yoksa, zarar gören malik taşmayı öğrendiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde itiraz etmediği, aynı zamanda durum ve koşullar da haklı gösterdiği takdirde, taşkın yapıyı iyi niyetle yapan kimse uygun bir bedel karşılığında taşan kısım için bir irtifak hakkı kurulmasını veya bu kısmın bulunduğu arazi parçasının mülkiyetinin kendisine devredilmesini isteyebilir....
Görüldüğü üzere taşkın yapının korunmasındaki bireysel ve kamusal yarar nedeniyle TMK'nin 684, 718, 722. maddelerinde kabul edilen “üst toprağa bağlıdır” kuralına ayrıcalık getirilmiş taşkın yapı malikinin komşu taşınmazda inşaat veya irtifak hakkı gibi ayni bir hakkının bulunması halinde taşan kısım, taşılan taşınmazın değil, ana yapının bulunduğu taşınmazın tamamlayıcı parçası (mütemmim cüz’ü) sayılmış, tecavüz edilen kısım üzerinde yapı maliki yararına irtifak hakkı tanınmıştır. Hemen belirtmek gerekir ki taşkın yapıdan inşaat ve imalattan kasıt, taşınmaza sıkı ve devamlı surette bağlı olan esaslı yapılardır. Diğer bir söyleyişle taşan yapının tamamlayıcı parça (mütemmim cüz) niteliğinde olması gerekir. Onun, taşınmazın altında veya üstünde yapılması zeminde veya üstten sınırı aşması, arasında madde hükmünü uygulaması açısından hiç bir fark yoktur. TMK'nin 725. maddesinin uygulanabilmesini haklı gösterecek en önemli koşul yapı malikinin iyiniyetli olmasıdır....
gösterilen 899,99 m2 lik alanda daimi irtifak hakkı tesisi ile davacı adına tapuda tesciline, E harfi ile gösterilen 183,00 m2 pilon yerinin tapu kaydının iptali ile davacı adına kayıt ve tesciline," karar verilmiştir....
Somut olayda dava konusu edilen arsa niteliğindeki 1090 m2 yüzölçümlü taşınmazın 137,35 m2'lik kısmında davacı idare lehine (ağaç dikmemek, bina vs. ... tesis yapmamak şartı ile) daimi irtifak hakkı kurulmuş bulunduğuna ve irtifaklı alanda ağaç dikilmesi bina vs. ... tesis yapılması yasaklandığına göre bu taşınmaz malda irtifak hakkı kurulması nedeniyle oluşacak değer düşüklüğü oranının irtifakın geçtiği alanın %50'sinden fazla ancak mülkiyet değerini de geçmemesi gerektiği düşünülmeden taşınmazda irtifaklı alanın mülkiyet değerinden daha fazla değer düşüklüğünü içeren bilirkişi raporuna itibarla hüküm kurulması, 3-Dosya içerisine getirilen Belediye Başkanlığı yazılarına göre dava konusu taşınmaz ve bilirkişi kurulunca somut emsal olarak alınan 4855 parsel numaralı taşınmaz kadastro parseli olduğu halde, dava konusu taşınmazın somut emsalle karşılaştırılması sonucu bulunan değerinden İmar Yasasının 18. maddesi uyarınca düzenleme ortaklık payına karşılık gelecek oranda indirim...
İRFAN SAYGILI, Saray Mah.Özlem İşhanı K: 1 N: 11 Silifke/ MERSİN DAVANIN KONUSU : Taşkın Yapı Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil DAVA TARİHİ : 23/03/2015 DAİRE KARAR TARİHİ : 25/11/2022 KARAR YAZIM TARİHİ : 25/11/2022 Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, davalılar - karşı davacılar ve davalı - birleşen dosya davacısı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK'nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
