Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/537 Esas sayılı dosyası ile anılan kat karşılığı inşaat sözleşmenin yerine getirilmediğini ileri sürerek sözleşmenin feshini istemişlerdir. Burada sözleşmenin feshinin ileriye veya geriye etkili olması ayırımı önem kazanmaktadır. Bu ayrım, yüklenicinin yapımını üstlendiği inşaatı kısmen tamamlaması, fakat temerrüdü yüzünden teslim edememesi halinde tasfiyenin nasıl yapılacağı sorunu ile ilgilidir. Eğer feshin sonuçları geriye etkili olacaksa, sözleşme yokmuşçasına tasfiye edileceğinden yüklenici inşaatın yaptığı kısmına orantılı arsa payı değil, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre imal ettiği inşaat bedelini alır. Fesih ileriye etkili kabul edilirse, yükleniciye imalat oranına paralel arsa payı bırakılır. Davalı yüklenici ... İnşaat ve Taahhüt Ticaret Ltd....

İstinaf sebepleri ile sınırlı dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; Dava; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçmişe etkili feshi ile karşılıklı menfi ve müspet zarar istemidir. Sözleşmenin tarafları olan arsa sahipleri ve yüklenici karşılıklı sözleşmenin geriye etkili feshi ile menfi ve müspet zarar taleplerinde bulunmuşlardır. Sözleşmenin geriye etkili feshini talep eden taraf, fesihte haklı olsa dahi, sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde müspet zararlarını değil, ancak TBK'nın 125/3 maddesinde dayanağını bulan menfi zararlarını talep edebilecektir. Sözleşmeyi fesihte haksız olan taraf ise sadece karşı tarafa kazandırdığı yararlı şeylerin iadesini, sebepsiz zenginleşme kurallarına göre talep edebilir. Sözleşmenin feshini istemeyen taraf, kendi edimini yerine getirmiş veya getirmeye hazır ise, edimini yerine getirmekte kusurlu olan veya temerrüde düşen karşı taraftan müspet zararını isteyebilir....

Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, sözleşmeye davalı yüklenicinin inşaatı su basman seviyesinde bıraktığı, sonraki tüm imalatların müdahiller tarafından yapıldığı, sözleşmenin feshi yönünde tarafların iradelerinin birleştiği, son olarak inşaat seviyesinin %93 olarak tamamlandığı gözönüne alındığında sözleşmenin ileriye etkili şekilde feshine, yüklenicinin ve onun yerine geçen müdahillerin yapmış olduğu inşaat nedeniyle yükleniciye düşen bağımsız bölümlerden 1, 10, 7 ve 12 nolu bağımsız bölüm tapularının tamamı ile 9 nolu bağımsız bölümün 24.32/772 hissesinin iptali ile temlik alanlar adına tesciline, kira tazminatının yükleniciden tahsiline karar verilmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Gazipaşa Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 19/04/2013 NUMARASI : 2009/242-2013/181 Taraflar arasında görülen sözleşmenin iptali davası sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 23.05.2014 gün ve 2013/9186 Esas, 2014/4024 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacı vekilince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Davacı vekili, müvekkili ile davalı yüklenici arasında 28.07.2006 tarihinde düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını ancak davalı yüklenicinin işi tamamlamadan terk ettiğine ileri sürerek, sözleşmenin feshi ile tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı, davaya cevap vermemiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin, sözleşmenin yüklenicinin temerrüdü nedeniyle feshi, gecikme tazminatı, kusurlu ... bedeli, tapu iptal ve tescil olmadığı takdirde tazminat istemlerine ilişkin olup, mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir....

Bir başka anlatımla, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshi, taraf iradeleri fesihte birleşmediği sürece ancak mahkeme kararı ile mümkün olmaktadır. Sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra da tarafların sözleşmenin etkisinden kurtulmaları, başka bir anlatımla, sözleşme ilişkisinin tasfiyesi gerekir. Geriye etkili fesihte alacaklı yükleniciye veya onun halefi durumundaki kişilere verdiği tapuları geri isteyebilir. Geriye etkili fesihin en önemli sonucu da tarafların sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına getirilmeleridir. Bunun anlamı tarafların hiç sözleşme yapılmamış gibi sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına dönmeleridir. Kısaca söylemek gerekirse, geriye etkili fesihte yükleniciye inşaatın fesih tarihindeki fiziki durumuna uygun bağımsız bölüm verilmez. Feshin geriye etkili olacağı konusunda taraf iradelerinin uyuşmaması halinde mahkemece ileriye etkili feshin koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmalıdır....

ile gecikme tazminatı talebini toplam 17.500,00 TL olarak ıslah etmiştir....

Dahili davalı ..., daireyi ...den satın aldığını, savunarak, davanın reddini istemiştir.Mahkemece, iddia savunma bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, yargılama aşamasında davacıların sözleşmenin ileriye etkili feshi talebinden vazgeçtikleri, dava konusu taşınmazdaki inşaatın tamamlanmamış olması nedeniyle davalı yüklenicinin temerrüde düştüğü, yüklenicinin halen iskan ruhsatını almadığı, yapıda mevcut eksik ve kusurlu imalatların, iskan raporu alınmasına engel olacak nitelikte olduğu belirlendiğinden, davacının nama ifa ve kira alacağına ilişkin davasının kabulüne karar verilmiştir. Kararı, davalı ... vekili, temyiz etmiştir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ......

Diğer anlatımla, 25.01.1984 tarih ve 3/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca ileriye etkili fesih, yüklenicinin yaptığı imalatın oranına göre bedel alması anlamına gelmektedir. Sözleşmenin feshinin ileriye mi yoksa geriye mi etkili fesih olacağı hususu inşaatı yargılama safhasındaki son durumu itibari ile belirlenmelidir. Sözleşmenin ileriye etkili feshine karar verilebilmesi için inşaat seviyesinin %90 oranının üzerinde ve kabul edilebilir nitelikte olması gerekir. Dosya kapsamı, alınan bilirkişi raporu ve mahkemenin kabulüne göre yüklenicinin gerçekleştirdiği inşaatın seviyesi % 57 oranında olup, süresinde edimini yerine getirmediğinden yüklenici temerrüdü sabit ve inşaat seviyesine göre davacı arsa sahibi sözleşmeden geriye etkili dönmekte haklıdır....

Davacı yüklenici, davalı iş sahibiir.Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan eser sözleşmesi kapsamında müvekkilinin edimini yerine getirdiğini, davalı iş sahibinin kusuru nedeniyle işin geciktiğini, davalı tarafça sözleşmenin feshedildiğini, fesih tarihine kadar yapılan iş bedellerinin ödenmediğini belirterek bedelin tahsilini talep etmiştir.Taraflar arasında eser sözleşmesi yapıldığı, işin süresinde bitirilemediği, sözleşmenin ileriye etkili olarak feshedildiği sabittir.Davacı yüklenici bakiye iş bedeli talebinde bulunmuş, davalı iş sahibi ise davacı kusuru nedeniyle sözleşmeyi ileriye etkili feshettiklerini belirterek zarar ve alacaklarının mahsubu halinde davacının alacağı olmadığını savunmuş, mahkemece davacının fatura alacağı sabit kabul edilerek davalının savunmasında belirttiği talep kalemlerinin mahsubundan sonra kalan bakiye yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir....