Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle hukuki yarar ve sigortalılık başlangıcı kavramlarının değerlendirilmesi gerekmektedir. Uyuşmazlıktaki tespit istemi 1479 sayılı Kanun kapsamında sigorta başlangıcı kavramına dayalı olup, istemde hukuki yarar bulunup bulunmadığının açığa kavuşturulması yönünde bu konuya kısaca değinilmesi yerinde olacaktır. Sigortalılık başlangıç tarihi, talep eden açısından Kanun kapsamında sigortalı sayılmasını gerektirecek biçimde ilk defa çalışmaya başladığı tarih olmakla birlikte, sigortalı açısından önemi "sigortalılık süresi" yönünden taşıdığı değerdir. Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası bir (1) günlük çalışmanın tespiti niteliğinde olduğundan hizmet tespiti davasının bir türüdür....
Dava, davacının Fransa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi kapsamında sigortalılık başlangıcının (14/11/1982) Türkiye'de sigortalılık başlangıcı olarak tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, 30/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi....
K A R A R Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle Almanya'daki çalışmaların tasfiye edilmiş (primlerin iade edilmiş) olması yurt dışı sigortalılık başlangıcının Türkiye'de sigortalılık başlangıcı olarak tespiti için engel değilse de davacının Almanya'daki çalışmaları nedeniyle sigortalılık başlancının tespit edilmesi isteminden vazgeçtiğinin anlaşılmasına göre davacı vekilinin yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine, 28 /03/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle; 20.01.1974 tarihinde Almanya'da ilk işe başlayan, 20.09.2013 günlü borçlanma başvurusu ve 19.12.2013 günlü ödemesi ile Almanya’da geçen 25.11.1988-31.10.2005 tarihleri arası toplamda 3600 günlük yurtdışı süresini 5510 sayılı Yasanın 4/1-a maddesinde öngörülen sigortalılık niteliğinde borçlanan ve 25.1.1950 doğumlu olan davacının, sigortalılık başlangıcının 18 yaşının ikmal ettiği 25.11.1988 tarihi olarak tespiti halinde, 20.12.2013 tarihli tahsis başvurusuna göre 25 yıl sigortalılık süresi ile 3604 gün prim ödemesinin bulunduğu ve 53 yaşını doldurduğu, 506 sayılı Kanunun değişik Geçici 81 C/b(ba) maddesine göre yaşlılık aylığı bağlama koşullarının (15 yıl sigortalılık, 52 yaş ve 3600 gün prim ödeme) oluştuğu, Mahkemece; 506 sayılı Kanun gecici 81/C/b(bd) maddesine göre 15 yıl sigortalılık süresi, 58 yaş ve 3600 prim gün şartlarına tabi olduğuna ilişkin olarak belirtilmesindeki isabetsizliğin...
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle; 13.03.1978 tarihinde Avusturya'da ilk işe başlayan, 19.07.2013 ve 24.07.2013 günlü ödemesi ile Avusturya’da geçen toplamda 3600 günlük yurtdışı süresini 5510 sayılı Yasanın 4/1-a maddesinde öngörülen sigortalılık niteliğinde borçlanan ve 01.03.1953 doğumlu olan davacının, sigortalılık başlangıcının 13.03.1978 tarihi olarak tespiti halinde, 25.07.2013 tarihli tahsis başvurusuna göre 35 yıl sigortalılık süresi ile 3605 gün prim ödemesinin bulunduğu ve 60 yaşını doldurduğu, 506 sayılı Kanunun değişik Geçici 81. maddesinin C/bc fıkrasına göre yaşlılık aylığı bağlama koşullarının (15 yıl sigortalılık, 58 yaş ve 3600 gün prim ödeme) oluştuğu, Mahkemece; 506 sayılı kanun 60. maddesine göre 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gün şartlarına tabi olduğuna ilişkin olarak belirtilmesindeki isabetsizliğin sonuca etkisinin bulunmamasına göre, yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usûl...
Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle hukuki yarar ve sigortalılık başlangıcı kavramlarının değerlendirilmesi gerekmektedir. Uyuşmazlıktaki tespit istemi 1479 sayılı Kanun kapsamında sigorta başlangıcı kavramına dayalı olup, istemde hukuki yarar bulunup bulunmadığının açığa kavuşturulması yönünde bu konuya kısaca değinilmesi yerinde olacaktır. Sigortalılık başlangıç tarihi, talep eden açısından Kanun kapsamında sigortalı sayılmasını gerektirecek biçimde ilk defa çalışmaya başladığı tarih olmakla birlikte, sigortalı açısından önemi "sigortalılık süresi" yönünden taşıdığı değerdir. Sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti davası bir (1) günlük çalışmanın tespiti niteliğinde olduğundan hizmet tespiti davasının bir türüdür....
Orman Müdürlüğü’nde işçi olarak çalışmaya başladığı 19.03.1983 tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olarak tespitine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Davanın Yasal dayanakları olan 506 Sayılı Kanunun 108. maddesi ile “... sigorta süresinin başlangıcı, bu Yasaya tabi olarak ilk defa çalışılmaya başlanılan tarih” olup, istemin; Yasa'nın geçici 54. maddesi kapsamında ifade edilen istisnaya girmediği dikkate alındığında,Yasanın 60/G maddesinde ifade olunan ”18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık süresi 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilir” hükmü uyarınca, 01.01.1966 tarihinde doğmuş olan davacının sigortalılık başlangıcının 18 yaşını doldurduğu 01.01.1984 tarihi olarak kabul edilmesi gerekirken, 18 yaşının ikmalinden önceki tarih olan 19.03.1983 tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olarak belirlenmesine istinaden hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, hizmet tespiti istemine ilişkin olup, davacı, talebini daraltarak, sigortalılık başlangıcının tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, 18.07.2001-01.08.2001 tarihleri arasında sicil numarasız olarak davacı adına Kuruma bildirilen 14 günlük çalışmanın davacıya ait olduğuna karar verilmiştir....
Hizmet tespitinin bir türü olan sigortalılık başlangıç tespiti davasında, dava konusu dönem yönünden hem çalışmaların geçtiği işyerinin varlığı hem de sigortalının çalışmalarının gerçek ve sigortalı çalışma olduğunun hiçbir teredüte yol açmayacak şekilde ispatlanması gerekmektedir. Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak sigortalılık başlangıcının sigortalıya sağlayacağı sigortalılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmelidir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, sigorta başlangıcının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir. Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davacı, davalı işveren nezdinde 01/09/1988 tarihinde en azbir gün süreyle çalıştığından bahisle sigorta başlangıcının tespitini talep etmiş, mahkemece davacınn davasını ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Kanunun 79/10 ve 108. maddeleri olup, 108. madde, sigortalılık süresini düzenlemekte olup, sigortalılık niteliği taşımayan bir kimsenin sigortalılık süresinden de söz edilemez....
