Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir.(Günay, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara 2013, s.942.) 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde üçünün üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” Madde gerekçesine göre “Maddenin ilk fıkrasında işçi sendikasının toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için ülke barajı ve işyeri barajı olarak adlandırılacak oran düzenlenmiştir....
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53. maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Maddesinde işletme toplu iş sözleşmesi ve görevli makam tanımları yapılmış, işletme toplu iş sözleşmesi “İşçi sendikası ile işveren sendikası arasında, birden çok üye işverene ait aynı işkolunda kurulu işyerlerini ve işletmeleri kapsayan toplu iş sözleşmesi” olarak görevli makam ise “İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü” olarak belirtilmiştir. Aynı Kanunun 79. Maddesi uyarınca “ (1) Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür....
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir....
Buna göre dava konusu yetki tespitinin ilgili olduğu işyerinin 3 aylık bir faaliyet süresi ile sınırlı olması, buranın toplu iş sözleşmesi sistemi dışında bırakılması gerekçesi olamaz. Buna göre yetki prosedürü tamamlandığında işyerinin faaliyetinin fiilen sona erecek olması, bu işyeri için yetki tespitinde bulunulmasına engel değildir.Yetki konusu işçi sendikasının başvurusu tarihindeki maddi ve hukuki duruma göre tamamlanır, yetki başvurusundan sonra ve toplu iş sözleşmesi imzalanmasından önce işyerinde fiilen işçi kalmayacak olması yetki tespiti prosedüründe esasa etkili değildir. Bu yetkinin kesinleşmesi ertesinde toplu iş sözleşmesi pazarlık süreciyle ilgilidir....
İş Sendikası vekili; 6356 sayılı Kanun'un 60 ıncı maddesinin dördüncü fıkrasında hükmünün açık olması karşısında sendikanın yetkisinin düşmesi için mahkeme kararına ihtiyaç olmadığını, bu nedenle hukuki yarar bulunmamasına rağmen davanın açıldığını, davalı işveren tarafından davalı Sendikanın toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin düşmesi amacıyla başından beri sürecin planlandığını, toplu iş sözleşmesi bağıtlama hakkının kullanılmasının engellenmesi karşısında kötüniyetli ve dürüstlük kuralına aykırı şekilde dava açan davacı işverene yönelik yaptırım kararı verilmesi gerekirken kötüniyetli ve dürüstlük kuralına aykırı şekilde açılan davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmemesinin hatalı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle kararın kaldırılmasını talep etmiştir. C....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 01/03/2022 NUMARASI : 2020/257 ESAS 2022/83 KARAR DAVA KONUSU : Sendikalara İlişkin Mevzuattan Kaynaklanan Davalar (Sendikanın Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisinin Tespiti (Çoğunluk Tespiti) (Send. K....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 21/02/2018 NUMARASI : 2017/723 ESAS - 2018/169 KARAR DAVA KONUSU : İş (Sendika Yetkisinin Tespiti İstemli) KARAR : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı Birleşik Metal-İş Sendikasının yetki tespiti isteminde bulunması üzerine diğer davalı ÇSGB tarafından 15/03/2017 tarih 74038328- 103.02(103.02)-E.20863 sayılı yetki tespitine yönelik belge verildiğini, yetki tespitinden sonra davalı Birleşik Metal-İş Sendikası, ÇSGB'ye başvurarak toplu iş sözleşmesi yapmaya yönelik yetki istediğini ve bakanlıkça kendisine yetki verildiğini, yetki tespitine yönelik yazıdan sonra davacı işyerinde çalışan 35 işçinin sendika üyeliğinden istifa ettiğini, bu nedenle sendikanın üye sayısına yönelik yeterli ve gerekli çoğunluğunu kaybettiğini, sendikanın yetkisinin kalmadığını, 24/04/2017 tarihinde davalı ÇSGB'ye başvuruda bulunarak davalı Birleşik Metal-İş Sendikasının yetkisinin kalmadığının tespitinin yapılmasının istenildiğini, bakanlıkça gerekli...
Söz konusu cümle “Ancak, en son yayımlanan 2009 istatistiğinde toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi için başvuru hakkına sahip işçi sendikalarının 07/11/2012 tarihinde ve sonraki bu fıkraya göre yapacakları yetki tespit talepleri, 41 inci maddede yer alan işyeri veya işletme çoğunluğu şartlarına göre sonuçlandırılır.” şeklindedir. Belirtilen hükümler uyarınca somut olaya uygulanma kabiliyetine sahip 2822 sayılı Kanun’un 12. maddesinin 1. fıkrasında, “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde onunun (tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık işkolu hariç) üyesi bulunduğu işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyeri veya işyerlerinin her birinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının kendi üyesi bulunması halinde bu işyeri veya işyerleri için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir....
çok üyeye sahip sendika toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki tespiti için başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir: “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
