Davacı vekili tarafından sendikanın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yazdığı şikayet dilekçesi ile “ilgili makama” başlıklı 2 adet yazı sunulduğu; yazı içeriklerinden, sendikanın, davalı işyerinde üyelerine sendikadan istifa etmeleri yönünde telkin, tehdit ve baskıda bulunulduğu, bu baskıların çalışma barışını bozacak boyutlara ulaştığı, çalışanların yarısının sendikalarına üye olduğu, son 6 ay içinde üye sayısının 8500’den 7500’e gerilediğinin belirtildiği görülmektedir. Mahkemece, sendikanın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yaptığı şikayetin akıbeti araştırılmamıştır. Emsal nitelikte benzer bir dosyada ise sendikanın bu şikayetinden vazgeçtiği anlaşılmaktadır. (İzmir 6....
Somut davada, davalı iş yerinde yetki tespitinde bulunan davacı T1 "ağaç ve kağıt" iş kolunda örgütlenmiş bir sendika olup, T7ndan çıkartılan "üye sayılarına ilişkin istatistikler hakkındaki tebliğ" başlıklı listede (olumsuz yetki tespiti yapıldığı 2017 yılı dönemi için) aynı iş kolunda örgütlü olup, davacı sendika dışında başka sendikaların da Türkiye genelinde aynı iş kolunda çalışan işçilerin en az %1'inden fazla üyeye sahip oldukları (Selüloz-İş, Öz Ağaç İş) anlaşılmış olup, bu durumda mahkemece olumsuz yetki tespitine ilişkin itiraza dair davanın bu sendikalara tebliğ edilip ihbar işlemi yapılmadan davanın sürdürülmesi yasaya açıkça aykırıdır. (Yargıtay 9. H.D. 2021/1329 Esas 2021/5556 Karar sayılı ilamı aynı yöndedir) Yukarıda izah edilen nedenle davalı işveren ve davalı Bakanlığın istinaf talepleri haklı olup, mahkemece kurulan hüküm usul ve yasaya aykırıdır....
Sendikası (…-SEN) arasında imzalanan Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi'nin 6. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan; "diğer sendikalara üye olan kamu görevlilerinden, taban aylığının %1'i oranında" ibaresinin iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Sözleşme'de, sosyal yardımdan yararlanmak için sözleşmeyi imzalayan sendikanın üyesi olma zorunluluğunun bulunmadığı, sendika aidatı kadar tutarın ödenmesinin yeterli olduğu; bu durumun, sendikaya üye olmama özgürlüğünün özüne yönelik orantısız ve aşırı bir müdahale olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı; Sözleşmenin anılan hükmünün Anayasa ve kanunların emredici bir hükmüne aykırılık taşımadığı ve toplu görüşme kavramı içinde kabul edilebilecek nitelikte olduğu gerekçesiyle, davanın reddine hükmedilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ......
Maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun “sendikaya üye olup olmama hürriyetinin teminatı” başlıklı 31.maddesini üçüncü fıkrasına göre; işveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında işin sevk ve dağıtımında, işçinin mesleki ilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin uygulanması veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayırım yapamaz; beşinci fıkrasına göre; işçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin rızası ile iş saatleri içinde, işçi sendika veya konfederasyonlarının faaliyetlerine...
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun "Sendikaya üye olup olmama hürriyetinin teminatı" başlıklı 31. maddesinin üçüncü fıkrasına göre; "İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında işin sevk ve dağıtımında, işçinin mesleki ilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin uygulanması veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayırım yapamaz;" beşinci fıkrasına göre; "İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin...
Karar davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun “Sendikaya üye olup olmama hürriyetinin teminatı” başlıklı 31. maddesini üçüncü fıkrasına göre; "İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında işin sevk ve dağıtımında, işçinin mesleki ilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin uygulanması veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz;" beşinci fıkrasına göre;" İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri...
Mahkemece fesih için geçerli nedenin kanıtlanmadığı, davacının feshin sendikal nedene dayandığını ispat edemediği gerekçesi ile sendikal tazminat isteğinin reddine, davacının iş sözleşmesinin feshinin geçersizliği ile işe iadesine karar verilmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18.maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun “sendikaya üye olup olmama hürriyetinin teminatı” başlıklı 31.maddesini üçüncü fıkrasına göre; işveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında işin sevk ve dağıtımında, işçinin mesleki ilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin...
Mahkemece fesih için geçerli nedenin kanıtlanmadığı, davacının feshin sendikal nedene dayandığını ispat edemediği gerekçesi ile sendikal tazminat isteğinin reddine, davacının iş sözleşmesinin feshinin geçersizliği ile işe iadesine karar verilmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18.maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun “sendikaya üye olup olmama hürriyetinin teminatı” başlıklı 31.maddesini üçüncü fıkrasına göre; işveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında işin sevk ve dağıtımında, işçinin mesleki ilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin...
Maddenin ikinci fıkrasında cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir sendikanın faaliyetlerinin engellenmesi ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Bir sendikanın faaliyetlerinin cebir veya tehditle ya da hukuka aykırı başka bir davranışla engellenmiş olması hâlinde, suç tamamlanmış olur." ifadesine yer verilmiştir. Yine gerekçede, sendikanın faaliyetlerinin tüzüklerine ve mevzuatlarına uygun şekilde gerçekleştirdikleri her türlü çalışmaları kapsayacağı belirtilmiştir....
Bu itibarla, sendikanın yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyelerinin belirlendiği genel kurulların, demokratik esaslar doğrultusunda icra edilmesi, sendika içi demokrasinin gerçekleşmesi yönünden son derece önemlidir. Bu cümleden olarak, bir sendikanın demokratik yapıya sahip olup olmadığına ilişkin en somut ölçüler genel kurulun yapısı ve işleyişinde aranmalıdır (Şahlanan, Fevzi: Sendikaların İşleyişinin Demokratik İlkelere Uygunluğu, İstanbul, 1980, s.119). Genel kurul sendikaların iradesini yansıtan nihai karar organıdır. Genel kurullar bakımından asıl olan ise olağan genel kuruldur....
