Burada sebepsiz zenginleşen dava dışı takip borçlusu olduğundan, davacı tarafından ancak dava dışı gerçek borçluya karşı sebepsiz zenginleşme davası açılabilecek olup, davalı ... Sanayi ve Tic Ltd Şti'nin bu davada taraf sıfatı da bulunmadığından davacı tarafça açılan davanın aktif ve pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Taraflar arasında, davacı yanca icra dosyasına mahsuben, davalı hesabına 16/01/2018 tarihinde 33.663,15-TL. gönderildiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır; uyuşmazlık, davanın İİK m.72 kapsamında sebepsiz zenginleşme davasının özel bir türü olan istirdat davası olup olmadığı, TBK genel hükümler kapsamında sebepsiz zenginleşme davası olup olmadığı noktasında olup, davanın İİK m.72 kapsamında kalması halinde davanın 1 yıllık hak düşürücü sürede açılması gerektiği, TBK'nın sebepsiz zenginleşme hükümleri kapsamında kalması halinde 2 yıl- 10 yıl zaman aşımının uygulanması gerektiği yasa gereğidir. Menfi tespit ve istirdat davaları İİK m.72'de "... Borçlu, menfi tespit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. ......
Bankası'na bu durumun bildirilmesine rağmen iade işleminin gerçekleşmeyeceğini bildirdiklerini, bu nedenle müvekkilinin son ciranta ...Bank A.Ş'den protesto yediğini, sehven yatırılan bu bedelin sebepsiz zenginleşme olduğunu belirterek, Türkiye ... Bankası ... Şubesi'ne yatan 10.620,00.-TL miktarındaki para üzerine üçüncü kişilere devrini önlemek amacıyla tedbir konulmasına, davalı tarafın hesabına yatan paranın hesaptan alınarak müvekkiline ödenmesine ve bu olay neticesinde sebepsiz zenginleştiği 10.620,00.-TL'nin sebepsiz zenginleştiği ... tarihinden itibaren işleyecek temerrüt ve yasal faiziyle birlikte iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. CEVAP: Davalı taraf davaya cevap vermemiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME: Dava; dava konusu bono bedelinin cirantaya ödenmesine rağmen sehven bir kez de lehdara ödenmesi nedeniyle, davalıya sehven yapılan bu ödemenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre istirdatına karar verilmesi istemine ilişkindir....
Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2011/185 esasından 10.08.2010 tarihinde 1.000,00 TL için dava açtığı, bu miktar için 20/03/2012 tarihinde kabul kararı verildiği, davacının mahkememize açtığı dava tarihi ise 21/05/2012 olduğu, dava sebepsiz zenginleşme kurallarına dayalı açıldığına göre, ödemenin yapıldığı tarihte sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği, en son ödeme 06/05/2010 tarihinde yapıldığına göre bu tarihte zenginleşmenin gerçekleştiği, dolayısıyla zamanaşımının da bu tarihte işlemeye başladığı, davacının .......
Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının nedeni ise kişinin iradesi dışında malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Taraflar arasında malvarlıklarının değişimi bir sözleşmeye dayanır ise sebepsiz zenginleşmeden sözedilemez. Hukuki işlemlerden ve bunun en yaygın türü olan sözleşmeden doğan borçlarda borçlunun borcunu anlaşmaya uygun bir şekilde yerine getirmesi gerekir. Borçlu anlaşmaya uygun davranmazsa alacaklı borca aykırılık hükümlerini işletir ve mümkün ise borcun aynen ifasını, değilse doğan zararının giderilmesini talep eder. Sebepsiz zenginleşmede ise sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi sözkonusudur. Sebepsiz zenginleşme alacaklıya 2.derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Malvarlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez....
Esas sayılı dosyasında borçlu olarak gösterilmediği, dolayısıyla davanın dayanağının İİK'nın 72/7 maddesine dayanan istirdat talebi olarak nitelendirilmesi halinde davacının takip dosyası borçlusu olmaması sebebiyle aktif husumetinin bulunmadığı, davanın dayanağının sebepsiz zenginleşme kurumu olduğunun kabulü halinde ise, 11.185,90 TL bedelin davacı tarafından ödendiğinin ispat edilemediği, 27.265,00 TL ödeme yönünden ise davacının, davalıya ödeme yaparak dava dışı borçlular ... şirketi ile ...'i mevcut bir borçtan kurtardığı, davalının söz konusu ödeme ile var olan bir alacağına kavuştuğu, sebepsiz zenginleşme iddiasının ancak malvarlığında söz konusu ödeme nedeniyle azalma gerçekleşmeyen borçlulara karşı ileri sürülebileceği ve davalının pasif husumetinin olmadığının anlaşıldığı" gerekçesiyle davanın husumet nedeniyle reddine karar verildiği görülmüştür....
İcra Dairesi'nin 2015/27914 Esas sayılı dosyasında borçlu olarak gösterilmediği, dolayısıyla davanın dayanağının İİK'nın 72/7 maddesine dayanan istirdat talebi olarak nitelendirilmesi halinde davacının takip dosyası borçlusu olmaması sebebiyle aktif husumetinin bulunmadığı, davanın dayanağının sebepsiz zenginleşme kurumu olduğunun kabulü halinde ise, 11.185,90 TL bedelin davacı tarafından ödendiğinin ispat edilemediği, 27.265,00 TL ödeme yönünden ise davacının, davalıya ödeme yaparak dava dışı borçlular NSS şirketi ile Kenan İkiyet'i mevcut bir borçtan kurtardığı, davalının söz konusu ödeme ile var olan bir alacağına kavuştuğu, sebepsiz zenginleşme iddiasının ancak malvarlığında söz konusu ödeme nedeniyle azalma gerçekleşmeyen borçlulara karşı ileri sürülebileceği ve davalının pasif husumetinin olmadığının anlaşıldığı" gerekçesiyle davanın husumet nedeniyle reddine karar verildiği görülmüştür....
Şubesine ait 15.000-TL bedelli çekin haciz uygulanan adreste borçlu adına kıymetli evrak bulunduğunu, haciz mahallinde bulunan borçlunun lehtarı olduğu çekin 3. şahıs nezdinde bulunmasının hiçbir hukuki dayanağı bulunmadığını, haciz adresinde hazır bulunan ... dosya borçlusu ... ile aralarında akrabalık ilişkisi olduğunu, dosya borçlusu şirket ile haksız istihkak iddia eden 3. şahıs şirket arasında organik bağ bulunduğunu tüm bu nedenlerle davacının icra dosyasında borçlu sıfatı bulunmadığından, İİK.md.72 gereğince icra dosya borcuna istinaden yapılan ödemelere ilişkin ancak dosya borçlusu tarafından istirdat davası açılabileceğinden, bu eksiklik Aktif Husumet Yokluğu sebebi teşkil ettiğinden; HMK.md.115 gereğince açılan davanın usulden reddine, dava istirdat davası olduğundan zamanşımı nedeniyle davanın reddine, aksi halde sebepsiz zenginleşme davası dosya borçlusuna karşı açılacağından açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddinie aksi halde;- işbu istirdat davası açısından...
itirazını geri aldığı ve itiraz süresi içerisinde takip borcunu ödediği bu nedenle ödediği parayı istirdat olarak değil sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep edebileceği gerekçesiyle esastan reddine karar verildiği, bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulduğu anlaşılmaktadır. 2004 Sayılı İİK.'...
İstirdat davası; bir kişinin borçlu olmadığı halde cebri icra tehdidi altında ödemek zorunda kaldığı paranın iadesi için açtığı davadır. Sebepsiz zenginleşme davası ise; hukuka uygun sebebi olmadan bir tarafın diğer taraf aleyhine mal varlığındaki artışı ifade eder. Davacı yanca hesaplardaki karışıklık ve işletmedeki olağanüstü durumlar sebebiyle davalıya fazladan yapılan ödemelerin iadesi kapsamında dava açılmıştır. Bu halde eldeki dava hukuki niteliği itibariyle sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacak davasıdır, kaldı ki dava dilekçesinde davacı yan bu hukuki sebebe dayandığını açıkça bildirmektedir. Sebepsiz zenginleşme davalarında hak düşürücü süre değil zamanaşımı söz konusudur. BK 82. Maddeye göre; hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve her halde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten itibaren on yılın geçmesi ile zamanaşımına uğrar....
