Yetki tespiti ve yetki itirazı konusu 6356 sayılı Kanun'un, “Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması” başlıklı sekizinci bölümünde düzenlenmiştir. Yukarıda belirtilen kanuni düzenleme karşısında, yetki tespitinin iptaline ilişkin açılacak davaların görevli makamın bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir. İnceleme konusu davada, T7'nın 03.07.2015 tarih ve 103.02.14244 sayılı yetki tespitine davacılar T1 ve Kalenderli Tem. Gıd. İnş. T1 Ltd. Şti. tarafından oluşan adi ortaklığın TEÎAŞ 12. Bölge Müdürlüğü Gaziantep, Şanlıurfa Kahramanmaraş Bölgesinde Temizlik Elemanı ve Aşçı Hizmetleri Alımı çerçevesinde faaliyet gösterdikleri "Eyüp Sultan Mah. B.Nakıpoğlu Cad. No:61 Fevzi Çakmak Şehitkamil/GAZİANTEP adresinde bulunan işyerinde davalı sendikanın yasanın aradığı gerekli çoğunluğu sağladığı tespit edilmiş, bunun üzerine işveren tarafından olumlu yetki tespitinin iptali talep olunmuştur....
Mahkemece, “her ne kadar davacıya ait işyerlerinden birinin SGK kayıtlarındaki işkolu türünün değiştirilmesi talep edilmişse de, bunun bu kuruma yapılacak başvuru ve başvurunun reddi halinde bu kurum aleyhine açılacak dava ile talep edilmesi gerektiği anlaşıldığından bu nedenle reddine; davalı Sendika'nın yetki için gerekli çoğunluğu sağlayamadığı için yetki tespitinin iptali talep edilmişse de, davacının şirket olarak birden fazla işyeri tescil ettirdiği, kanun hükmüne göre birden fazla işyeri olması halinde sendikaların bu işyerlerinde çalışan işçilerin %40'nı üye yapması halinde toplu iş sözleşmesi yapmak için yetki alabileceği anlaşıldığından bu talebe ilişkin davanın bu nedenle reddine ilişkin aşağıdaki hüküm kurulmuştur." gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Uyuşmazlık yetkili mahkeme noktasında toplanmaktadır. Somut olayda, davacı şirket vekilinin iptalini talep ettiği olumlu yetki tespit kararında, davacı .......'nin ......
üretimine devam ettiğini, dava dışı ... döneminde de işveren vekili olan çalışanlar dahi değişmeksizin kağıt üzerinde sadece işveren ünvanlarının değiştiğini, bu bilgiler ışığında davacı Sendika’nın 06.10.2015 tarihinde dava dışı ... ile yapılan yetki tespitinin davalı şirket işletmesi için geçerli olduğunun tespiti amacıyla davalı Bakanlığa müracaat edildiğini, davalı Bakanlığın 22.10.2015 tarih ve 75014829.103.02/23632 sayılı yazısı ile olumsuz yetki tespiti yaptığını, dava dışı ... işçilerinin aynı gün hiç ara vermeden davalı şirket işçisi olarak çalıştıklarının ve olumlu yetki tespitine ilişkin davanın derdest olduğunun gözardı edilerek olumsuz yetki tespiti yapılmasının hatalı olduğunu, dava sonucunun beklenmesi gerektiğini iddia ederek davalı Bakanlığın 22.10.2015 tarih ve 75014829.103.02/23632 sayılı olumsuz yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir....
GEREKÇE : Dava, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapılan olumlu yetki tespitinin iptali istemine ilişkindir. Davacı vekilinin istinaf başvurusu yönünden yapılan inceleme neticesinde, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, ilk derece mahkemesinin objektif, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine, kararın dayandığı deliller, delillerin takdiri, karar gerekçesine göre istinaf başvuru nedenleriyle sınırlı olarak ve kamu düzeni kapsamında yapılan inceleme sonucunda, yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilerek, aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava Türü : Olumlu Yetki Tespitinin İptali Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü: Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacı vekilinin yerinde bulunmayan tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine, 17/07/2014 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi....
GEREKÇE: Davacı tarafından davalılar aleyhine açılan olumlu yetki tespitinin iptali davasının reddine dair kararına karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Olumlu yetki tespiti kararının davacıya 13.07.2020 tarihinde tebliğ edildiği, itirazın yetkili makama kaydettirilmeden 20.07.2020 tarihinde yetkisiz mahkemede dava açıldığı, yetkili makamın Kocaeli Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü olduğu, davacının yetkili makama 21.07.2020 tarihli dava açıldığına dair dilekçesini posta yolu ile gönderdiği, kurumun yazısında posta yolu ile evrakın gönderildiğinin belirtildiği, evrakın kurum kayıtlarına 24.07.2020 tarihinde intikal ettiği ve bakanlığa üst yazı ile bildirildiği, 6356 sayılı yasanın 43. md. göre tebliğden itibaren altı iş günü içinde itiraz dilekçesinin görevli makama kayıt ettirilmeden dava açıldığı anlaşıldığından ilk derece mahkemesinin davanın reddine dair kararında isabetsizlik bulunmamaktadır....
Yukarıda belirtilen kanuni düzenleme karşısında, yetki tespitinin iptaline ilişkin açılacak davaların görevli makamın bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-ç maddesine göre de, yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması hususu dava şartlarındandır. Yine 6100 sayılı Kanun'un 115/2. maddesine göre de, dava şartı yokluğu durumunda mahkemece davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir. İnceleme konusu davada, ...'nın 02.07.2015 tarih ve 11693 sayılı yetki tespitine göre, davalı sendikanın, davacı şirketin hizmet alımı yoluyla faaliyet gösterdiği Gaziantep Üniversitesi Şahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi işyerinde yasanın aradığı gerekli çoğunluğu sağladığı tespit edilmiş, bunun üzerine işveren tarafından, olumlu yetki tespitinin iptali talep olunmuştur....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dosya üzerinden, HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme ile dosya kapsamına göre; Uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 41 inci ve devamı maddeleri kapsamında olumlu yetki tespitinin iptali istemine ilişkindir. Olumlu yetki tespitinin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir. Dosya kapsamından, davalı Sendikanın davacı işyerinde/ işletmede TİS yapmaya yetkili olduğuna dair tespit başvurusu 23/11/2022, Bakanlığın olumlu yetki tespit tarihi 05/12/2022 tarihidir....
Sayılı ilamındaki " ... olumlu ve olumsuz yetki tespitinin iptali davası bakımından, altı iş günlük kesin süre içerisinde itiraz dilekçesinin görevli makama kaydettirilmesi gerekmektedir. Bu husus yetki tespitinin iptali açısından dava şartı olup aksi halde dava esasa girilmeksizin reddedilecektir" şeklindeki açıklama dikkate alındığında, Mahkemece karar gerekçesinde her ne kadar 6356 sayılı yasanın 5. Maddesi dayanak gösterilmiş ise de, Dairemizce bu hataya değinilmekle yetinilmiş ve Mahkemece verilen karar yerinde bulunmuştur. İlk Derece Mahkemesi’nin kararında Dairemizce re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırılık hallerinden hiç birisinin de bulunmadığı saptanmıştır....
Bakanlığı tarafından yapılan olumlu yetki tespitinin iptali istemine ilişkindir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 42. maddesi gereğince, toplu iş sözleşmesi yapabilme niteliğine sahip yetkili sendika, 6356 sayılı Kanun'un 41. maddesinde ifade edilen ilkeler doğrultusunda, ... ve ... ... Bakanlığı tarafından tespit edilecektir. 6356 sayılı Kanun'un 42. maddesinin ikinci fıkrasına göre “Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, işyeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı iş günü içinde bildirir.” Aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre ise “İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da işyerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir.”...
