İstinaf edenin sıfatı ve istinaf sebepleri ile kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmesi gereken hususlara hasren yapılan incelemede; Dava, BK'nın 19.maddesi gereğince muvazaa hukuksal nedenine dayalı tasarrufun iptali istemine ilişkindir. İhtiyati tedbir kararı, ancak dava konusu hakkında verilebilir. Uyuşmazlığın konusunu oluşturmayan unsurlar hakkında ihtiyati tedbir kararı verilemez. (HMK. m. 389/1). Diğer yandan, gerek 6098 sayılı BK'nın 19. maddesinde düzenlenen muvazaa davaları ve gerekse de İİK'nın 277 ve devamı hükümlerinde düzenlenen iptal davaları; tasarrufa konu malların aynı ile ilgili olmayıp; alacaklıya, alacağını temin imkanı sağlayan nispi nitelikte bir dava türüdür. Tasarrufa konu mallar üzerine ihtiyati haciz konulabileceği ise, yasa da ayrıca düzenlenmiştir....
İstinaf sebepleri ile sınırlı dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; İddianın ileri sürülüş biçimine göre dava konusunun davacı şirket alacağının tahsili amacına yönelik olması gözetildiğinde, davanın muvazaa (TBK m.19) hukuki olgusuna dayalı tasarrufun iptali davası olarak nitelendirilmesi gerektiği, muvazaa nedenine dayalı tasarrufun iptali davalarında kıyasen uygulanabilecek nitelikte olan İİK'nin 281/2'nci fıkrası uyarınca iptale tabi tasarrufların konusu olan mallar hakkında ihtiyati haciz düzenlenmiş ise de ihtiyati tedbir kararının uyuşmazlık konusu oluşturmayan malvarlığı hakkında verilmesinin mümkün bulunmaması nedeniyle mahkemece verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu sonucuna varılmakla, davacı vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmesi gerekmiştir....
Bu sebeple, davacının İİK 277 madde gereği borçlu şirketle satın alan aleyhine tasarrufun iptali davası açacağına, iş bu davayı açmakta hukuki menfaati bulunmayıp, davanın bu sebeple reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Gerek İİK'nun 277 maddesine göre açılan tasarrufun iptali davalarında gerekse BK'nun 19.maddesine dayalı olarak açılan danışıklı işlemin iptaline ilişkin davada asıl amaç alacağın tahsilini sağlamaktır. Nitekim tasarrufun iptali davalarında İİK.nın 283/1. maddesi doğrudan BK'na göre açılan davalarda kıyasen uygulanarak iptal ve tescile gerek olmaksızın davacıya haciz ve satış isteyebilmesi yönünden hüküm kurulması gerektiği Dairemizin ve Yargıtay'ın yerleşmiş görüşleri arasındadır. Öte yandan muvazaalı işlemin tesbiti aslında muvazaaya dayalı işlemin iptalini de kapsamaktadır. Davacı vekili, dava dilekçesinde ve yargılama aşamalarında davalı ... Boya Kimya San. ve Tic....
Akçıkgöz tarafından, davalılar ... ve ... aleyhine 31/07/2013 gününde verilen dilekçe ile adli yardım talepli olarak muvazaa hukuksal nedenine dayalı tasarrufun iptali istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 31/10/2014 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalılar tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. Dosya kapsamından; davacılardan ...'un kendisine asaleten, davacılardan Sümeyye, Hüsnüye ve...t'a velayeten dava açtığı ve vekile vekalet verdiği ancak 01/10/1994 doğumlu olan davacılardan...'un yargılama esnasında 01/10/2012 tarihinde 18 yaşını ikmal ettiği, gerekçeli kararın davacılardan ...'un asaleten vekaletname verdiği Av. ...'e tebliğ edildiği ve adı geçen vekilin 09/01/2015 tarihli dilekçesiyle temyiz haklarından feragat ettiklerini bildirdiği anlaşılmıştır. Davacılardan 18 yaşını dolduran ...'...
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, davanın TBK'nun 19.maddesi gereğince açılmış muvazaa hukuksal nedenine dayalı olmasına bu niteliği itibarıyla ticaret mahkemesinin görevi içinde sayılan ticari davalardan olmamasına göre, davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 29,20 TL peşin harcın onama harcına mahsubuna 14.6.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dava; ileri sürülüş biçimine göre; 6098 sayılı TBK m.19'a dayalı olarak açılmış muvazaa (nam-ı müstear) nedeniyle iptal istemine ilişkindir. Gerek İİK.m.277 ve devamı madde hükümleri uyarınca açılmış tasarrufun iptali davaları, gerekse TBK.m.19'da düzenlenen muvazaa hukuksal nedenine dayanılarak açılan iptal davaları tasarrufa konu malların aynı ile ilgili olmayıp, alacaklıya alacağını temin imkanı sağlayan nispi nitelikteki dava türleridir. Muvazaaya dayalı iptal davalarında da davanın başarıya ulaşması halinde İİK'nın 283/1 maddesi kıyasen uygulanarak, davacıya tasarruf konusu üzerinden haciz ve satış yetkisi verilmesine karar verilecektir. Davacı tarafın talebi de zaten buna yöneliktir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki muvazaa hukuksal nedenine dayalı iptal davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı ... vekilince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 02.06.2015 Salı günü davacı ve davalılar tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü. -K A R A R- Hükmüne uyulan bozma ilamında, davacının kendisinin alacağını akim bırakan bir işleme karşı BK 18....
Kişinin davaya dahil edilmediği ancak bu dairenin satım bedeli ile davalı Döne DEMİR'in Şahinbey Abdülhamit Mah 6811 ada 3 parselde kain 3 nolu meskeni satın aldığı, sonrasında diğer davalı T1 satıldığı 3 nolu meskenin satımının muvazaalı olduğu belirtilerek 3 nolu mesekene ilişkin tasarrufun iptali talep edilmiştir. Davacı tarafça asıl dava dilekçesinde öncelikle BK nun 19. Maddesi uyarınca muvazaa hukuksal nedenine istinaden tasarrufun iptaline bu taleplerinin kabul görmemesi halinde ise İİK'nun 277. ve devamı maddelerine göre tasarruf iptaline karar verilmesini, birleşen dosya da ise muvazaa hukuksal nedeni ile (BK madde 19) tasarrufun iptaline karar verilmesi talep edilmiştir. Davacının terditli talepte bulunmuş olması nedeni ile mahkemece bu talepleri 6100 Sayılı HMK'nın 111. Maddesi uyarınca ayrı ayrı değerlendirilerek hüküm tesisi gerekir. Alacaklı kendisinin alacağını akim bırakan bir işleme karşı, TBK 19.( BK 18.) maddeye dayalı olarak bir dava açabilir....
İstinaf nedenleri; muvazaa hukuksal nedenine dayalı olarak açılmış iptal davasında şartlar oluşmadığı halde verilen ihtiyati haciz kararının usul ve yasaya aykırı olduğu hususuna ilişkindir. Dava, ileri sürülüş biçimine göre TBK'nun 19.maddesinde düzenlenen muvazaa hukuksal nedenine ve İİK'nın 277 ve devamı madde hükümlerine dayanılarak açılmış tasarrufun iptali isteğine ilişkindir....
Bu halde,tasarrufun iptali davası yönünden ön koşul yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur. 2-BK'nun 19.maddesine göre muvazaa hukuksal nedenine dayalı davalarda ise işlemin iptali için sadece üçüncü kişinin değil aynı zamanda dördüncü kişi var ise ona yapılan işlemin de mavazaalı olduğunun ispatlanması gerekmektedir. Somut olayda,davalı 4.kişi ... ...’nin kötü niyetli olduğu ispat edilmiş değildir. İİK'nun 277 ve devamı maddelerine göre açılan tasarrufun iptali davasından farklı olarak bu davaların bedele dönüşmesi söz konusu değildir. Tüm bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınarak, mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır....
