"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali-Tescil-Tenkis Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Davacı ... ...12.10.1987’de Turgut aleyhine tenkis davası açmışlar; dava sırasında...ölmüştür. Davacı ..., ... aleyhine 25.10.2000’de muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davası açmış yine davacı ..., ...ve eş... aleyhine 15.9.2000’de muris muvazaasına dayalı tapu iptal davası açmış ve dosya birleşmiştir. Mahkemece tenkis talebinin reddine; muris muvazaasına dayalı her iki davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm taraflarca öncelikle tapu iptal tescil davası yönünden ve reddedilen tenkis davası için avukatlık ücreti verilmesi isteği yönünden temyiz edilmiştir....
Miras bırakanın yaptığı temliki tasarruflardan zarar gören mirasçılar, tenkis davası ile birlikte kademeli olarak veya tenkis davası açtıktan sonra ayrı bir dilekçe ile muris muvazaası nedenine dayalı iptal ve tescil davası açabilirler (22.5.1987 tarih ve 4/5 sayılı İBK). Ayrıca muris muvazaası iddiasına dayalı davalar terekeye karşı yapılan haksız fiil nedeniyle yolsuz tescil niteliğinde olduğundan zamanaşımı ve hak düşürücü süreye tabi değildir. Zira bu muvazaalı işlemin hükümsüz olmasının doğal sonucudur. Ancak, miras bırakanın sağlığında yaptığı muvazaalı işlemin, hak dengesini gözeten kabul edilebilir ölçüde ve tüm mirasçıları kapsar biçimde bir paylaştırmaya yönelik olması, yani mirasçılar arasında mal paylaştırmayı amaçladığının anlaşılması halinde, 01/04/1974 tarih ve 1/2 sayılı Yargıtay İnançları Birleştirme Kararı'nın uygulanma yeri olmayacaktır....
nin taşınmazı alım gücünün olup olmadığının araştırılmadığını, kaldı ki alım gücünün olduğunun tanık beyanları ile sabit olduğunu, davada asıl konunun muris muvazaası değil alacak olduğunu, davacı tanıklarının hiçbirisinin muvazaadan bahsetmediklerini, davacının taşınmaza inşaatın yapılması için verdiğini iddia ettiği paranın iadesini istediğini, mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir. 6. Gerekçe 6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki sebebine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. 6.2. İlgili Hukuk Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere, görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237....
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, TBK'nın 19 maddesine dayalı muvazaa ve muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı şirket hissesinin devrine ilişkin işlemin iptali ile pay oranında tescil istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olduğu gerekçesiyle görevsizlik nedeni usulden reddine karar verilmiş, karar, davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir....
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, TBK'nın 19 maddesine dayalı muvazaa ve muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı şirket hissesinin devrine ilişkin işlemin iptali ile pay oranında tescil istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olduğu gerekçesiyle görevsizlik nedeni usulden reddine karar verilmiş, karar, davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Davacı dava dilekçesinde, murisleri ...'nin ......
Öte yandan, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak tapu iptal ve tescil istenebileceği gibi, tazminat istenebileceğinde de kuşku yoktur. Satışa konu edilen bir malın devrinin belirli bir semen karşılığında olacağı kuşkusuzdur. Semenin bir başka ifade ile malın bedelinin ise mutlaka para olması şart olmayıp belirli bir hizmet ya da emek de olabileceği kabul edilmelidir. (HGK.'nun 29.4.2009 gün 2009/1- 130 S.K.) Esasen, yukarıda da değinildiği üzere muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan davaların hukuki dayanağını teşkil eden 1.4.1974 gün 1/2 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında miras bırakanın gerçek iradesinin mirasçıdan mal kaçırma olması halinde uygulanabilirliğinin kabulü gerekir. Başka bir ifade ile murisin iradesi önem taşır. (Bknz. Yargıtay 1. Hukuk Dairesi'nin 2015/12919 Esas, 2018/11494 Karar sayılı kararı, Yargıtay 1....
Muris muvazaasına konusu taşınmazın üçüncü şahıslara devri halinde davacı tarafın üçüncü şahsa karşı tapu iptal tescil davası açma hakkı bulunduğu gibi muvazaalı satışın tarafı olduğunu iddia ettiği taşınmazı devreden şahsa karşı miras payı oranında tazminat talep etme hakkı da vardır. İş bu davada davacı muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak tapu iptali tescil talep etmemiş, pay oranında tazminat isteminde bulunmuştur. Dava dilekçesi içeriği ve iddianın ileri sürülüş biçimine göre taraflar arasındaki çekişmenin muris muvazaası hukuksal nedeninden kaynaklandığı açıktır. Muris muvazaasından kaynaklı tapu iptal tescil davaları taşınmazın aynından kaynaklı davalar olduğundan davanın, gayrimenkulün bulunduğu yerde görülmesi gerekir. Davalının, davanın tenkis davası olduğunu beyanla yetki itirazı mevcut olup, genel yetki kuralına göre mahkemenin yetkisiz olduğu yönünde herhangi bir itirazı da bulunmamaktadır....
Miras bırakanın yaptığı temliki tasarruflardan zarar gören mirasçılar, tenkis davası ile birlikte kademeli olarak veya tenkis davası açtıktan sonra ayrı bir dilekçe ile muris muvazaası nedenine dayalı iptal ve tescil davası açabilirler (22.5.1987 tarih ve 4/5 sayılı İBK). Muris muvazaasına ilişkin belirlenen yukarıdaki ilkelere göre miras bırakanın kayden hiç malik olmadığı taşınmaz bakımından muris muvazaası hükümleri uygulanamaz.(Y.1.HD 2014/7816- 17199 sayılı kararı). Çekişme konusu, İstanbul ili, Zeytinburnu ilçesi, Çırpıcı Mah., 2707 ada, 46 parsel sayılı arsa vasıflı kat irtifakı kurulu taşınmaz üzerindeki daire vasıflı 3 bağımsız bölüm numaralı taşınmazın dava dışı Hilal Gayrimenkul......
muvazaası nedeniyle iptali ile muris adına tapuya tesciline, bu talepleri kabul olmazsa tenkis istemlerinin kabulü ile karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
İstinaf Nedenleri Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın temelinin muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davası olduğunu, dava konusu taşınmazların 2007 yılında kadastro tespitlerinin yapıldığını ve mirasbırakanları ...’ın kadastro tespiti üzerinden 10 yıllık hak düşürücü süre geçmeden 17.02.2015 tarihinde öldüğünü, hak düşürücü sürenin eldeki davaya uygulanamayacağını, muris muvazaası konusunda herhangi bir araştırma yapılmadığını, ön inceleme duruşmasında uyuşmazlık konusunun tespitini yapan mahkemenin bir sonraki duruşmada davanın usulden reddine karar verdiğini belirterek, kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. 3....
