Değişik bir anlatımla, kadastrodan sonraki hukuki sebeplere dayanılarak genel mahkemelerde açılan davalarda, Kadastro Kanununun 19/2 maddesine dayanılarak muhdesatın kütüğün beyanlar hanesinde gösterilmesi istenemez. Bu itibarla, muhdesatın aidiyetinin tespiti ile yetinilmesi gerekirken tapunun beyanlar hanesine de yazılmasına karar verilmesi doğru değildir. Ancak, bu husus kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK’nın 438/son maddesi gereğince hükmün gerekçesinin değiştirilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti İLK DERECE MAHKEMESİ : Of Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, muhdesatın tespiti ile tapunun beyanlar hanesine şerh verilmesi istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 26.01.2022 tarihli ve 2022/1 sayılı kararı ile hazırlanan, 28.01.2022 tarihli ve 31733 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Hukuk Dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (7.) Hukuk Dairesinin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 27.12.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
Davacı ... taşınmazın kullanıcısının kendisi olduğunu öne sürerek, adına kullanıcı şerhi verilmesi ve muhdesatın tespiti istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda, dava; zilyetliğin ve muhdesatın tespiti davası olarak nitelenerek zilyetliğin tespiti davasının reddine, muhdesatın tespiti davasının kabulü ile ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 1792 ada 20 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatların davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmiş, hükmün davacı vekili ve davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile dava konusu ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 1792 ada 20 parsel sayılı taşınmazın beyanlar hanesine 10.06.2015 tarihli 2/B madde güncelleme tutanağı ile konulan şerhinin iptaline ve tapu sicilinin beyanlar hanesine "Bu parsel 05.06.2000 tarihinden itibaren ...'...
DAVA TÜRÜ : KULLANIM KADASTROSU KANUN YOLU : TEMYİZ Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: Kullanım kadastrosu sırasında...Mahallesi çalışma alanında bulunan 102 ada 3 parsel sayılı 83.22 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz kadastro tutanağının beyanlar hanesine, 6831 sayılı Yasa'nın 2/B maddesi uyarınca orman sınırları dışına çıkarıldığı ve ... ve müştereklerinin fiili kullanımda bulunduğu şerhi yazılarak bahçe vasfıyla Hazine adına tespit edilmiştir. Davacı ... İdaresi taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın bir kısmının orman arazisine taştığı iddiasında bulunmuş, bu kısmın belirlenerek tapunun beyanlar hanesine şerh edilmesini talep etmiştir....
Diğer taraftan, dava, kadastro tespitine itiraz davası olup dava açılmakla tutanağın kesinleşmesi önlendiğinden mahkeme kararında taşınmazın kimin adına ne şekilde tescil edileceğinin açıklanması ve beyanlar hanesine Ek-4. madde uyarınca verilecek şerhin "fiili kullanım durumunu ve varsa taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın kime ait olduğu, kim veya kimler tarafından ne zamandan beri kullanıldığı" hususlarına ilişkin bilgileri içermesi gerekmektedir. Mahkemece, taşınmazın Hazine adına tapuya tesciline ve beyanlar hanesine Ek-4. maddeye uygun bir şerhin yazılmasına karar vermek gerekirken, tescile ilişkin hüküm kurulmayıp, kullanıcının "tespiti" ile yetinilmesi yasaya aykırı olup, bu içerikteki bir kararın infazı da kabil bulunmamaktadır....
Davalı ..., taşınmaz üzerinde bir bina yapıldığından haberi olmadığını, binanın ne zaman, nasıl ve kim tarafından yapıldığı konusunda bilgisi olmadığı için herhangi bir adına tespitine ve tapunun beyanlar hanesine şerh konulmasına izin vermesinin söz konusu olmadığını beyan etmiştir. Davalı ... mirasçıları ... ve ..., cevap vermemişler, duruşmalara da katılmamışlardır. Mahkemece, davacının davasının kabulü ile dava konusu 735 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan betonarme yapının tamamının ...’e ait olduğunun tespitine, tapunun beyanlar hanesine şerh edilmesine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, muhdesatın tespiti isteğine ilişkindir. Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK mad. 684/1) Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar....
Buna göre ancak, aynı kanunun 12/3. maddesi gereğince, on yıllık hak düşürücü süre içinde kadastrodan önceki nedenlere dayanılarak genel mahkemelerde açılan davalara 19. madde uygulanır ve iddianın kanıtlanması halinde muhdesatın mülkiyetinin arz malikinden başkasına aidiyeti ile tapunun beyanlar hanesine tesciline karar verilebilir. Tüm bunlardan ayrı olarak, muhdesatın tespitine ilişkin davalarda Mahkemece araştırılması gereken husus; muhdesatın kim tarafından, hangi gelirlerle, kimin adına ve hesabına, ne zaman ve ne şekilde yaptırıldığı olup, bu hususların duraksamaya yer vermeyecek şekilde tespiti gerekir....
Ne var ki, çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti ve tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespiti isteğini de kapsadığı kabul edilmelidir. Bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne, muhdesatın mülkiyetinin aidiyeti ve tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin ise reddine karar verilmesi gerekir....
Dava, 3402 Kadastro Kanunu'nun 19. maddesine göre, kadastro tespiti öncesi yapılan muhdesatın tespiti istemine ilişkindir. Tapu kütüğünün beyanlar hanesine “beyan” imkanı veren 3402 sayılı Kadastro Kanununun 19/II. maddesi "sahibi lehine muhdesatın tespitine ve bunun kütüğün beyanlar hanesine yazılmasına" imkan sağlamaktadır. Anılan hüküm uyarınca “Taşınmaz mal üzerinde malikinden başka bir kimseye veya paydaşlardan birine ait muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir”. Bu şekilde bir belirtmenin yenilik doğurucu bir sonucu olmadığı, esasen var olan şahsi hakka aleniyet kazandıracağı ve muhdesat sahibi lehine kanıt oluşturacağı kuşkusuzdur. 3402 sayılı Kadastro Kanunu kural olarak kadastro bölge ve çalışma alanlarında üzerinde çalışma yapılan taşınmazlara uygulanır....
Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne, muhdesatın mülkiyetinin aidiyeti ve tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin ise reddine karar verilmesi gerekir. Somut olayda; dosyanın içeriğine, toplanan delillere göre dava konusu muhdesatların davacı tarafından meydana getirildiği sabit olmuştur. Mahkemece muhdesatın davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekirken, mülkiyetinin aidiyetine karar verilmesi doğru değildir. Ayrıca, tapu kaydının beyanlar hanesine işlenmesine karar verilmesi de doğru görülmemiştir. Ne var ki bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün 1086 sayılı HUMK'nun 438/7. maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanması yoluna gidilmiştir....
