Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir....
-KARAR- Dava; çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi, ecrimisil, birleşen dava ise muhdesatın aidiyetinin tespiti, tapu siciline şerh verilmesi olmadığı takdirde bedelin tahsili isteklerine ilişkin olup mahkemece; elatmanın önlenmesine, ecrimisilin kısmen kabulüne, muhdesatın aidiyetinin tespitine ilişkin isteğin reddine, ağaç bedellerinin davacından alınarak davalılara verilmesine karar verilmiştir. Gerçektende; mahkemece yapılan araştırma, inceleme, uygulama ve değerlendirme neticesinde; ağaç bedellerinin asıl davacıdan alınarak davalı- birleşen davanın davacılarına verilmesine ilişkin bölüm haricinde kalan hükme yönelik davalının tüm, davacının öteki temyiz itirazları yerinde değildir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalılardan T6 vekilinin dosyaya sunmuş olduğu 16/03/2022 tarihli istinaf başvuru dilekçesinde özetle; "davacılar tarafından müvekkilim ve diğer davalı aleyhine, muhdesatın aidiyetinin tespiti ile bu hususun tapu kütüğünün beyanlar hanesine şerh düşülmesi talepli açılan işbu davada, yapılan yargılama sonucunda yerel mahkemece; muhdesatın aidiyetinin tespiti davasının kabulü ile Zonguldak İli, Ereğli İlçesi, Kavaklık Mahallesinde kain 2523 ada - 3 parsel (eski 1088 ada - 1 parsel) sayılı taşınmaz üzerinde bulunan 2. normal kat ve çatı katından (bina değeri 141.546,30 TL) ibaret muhdesatın davacılar murisi Fikret YAVUZ tarafından meydana getirildiğinin tespitine, muhdesatın aidiyetinin tapu kütüğüne şerh edilmesi talebinin reddine karar verilmiştir....
Dava, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 19. maddesine göre, kadastro tespiti öncesi yapılan muhdesatın tespiti istemine ilişkindir. Tapu kütüğünün beyanlar hanesine “beyan” imkanı veren 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 19/II. maddesi "sahibi lehine muhdesatın tespitine ve bunun kütüğün beyanlar hanesine yazılmasına" imkan sağlamaktadır. Anılan hüküm uyarınca “Taşınmaz mal üzerinde malikinden başka bir kimseye veya paydaşlardan birine ait muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir”. Bu şekilde bir belirtmenin yenilik doğurucu bir sonucu olmadığı, esasen var olan şahsi hakka aleniyet kazandıracağı ve muhdesat sahibi lehine kanıt oluşturacağı kuşkusuzdur. 3402 sayılı Kadastro Kanunu kural olarak kadastro bölge ve çalışma alanlarında üzerinde çalışma yapılan taşınmazlara uygulanır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : None KARAR NO : 2022/110 Kararın Kaldırılarak Esa T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : AYANCIK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2020/47 ESAS, 2021/301 KARAR DAVA KONUSU : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti KARAR : Ayancık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/47 esas, 2021/301 karar sayılı dava dosyasında verilen muhdesat aidiyetinin tespiti talebinin kabulüne karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Sinop İli Ayancık İlçesi Topağaç Köyü 104 Ada 44 Parsel sayılı (Tarla ve Üç Katlı Ev vasıflı) taşınmaz kadastro çalışmalarında Şevki ÇAĞLAYAN (1/2), Nedim ÇAĞLAYAN (1/2) adına tespit görmüş, Şevki ÇAĞLAYAN ın vefatı sonrasında payı, varisleri davacılar adına intikali yapılmış, davalı ise diğer hissedar olan babası Nedim...
e ait olduğunun tespiti ile tapu kaydının beyanlar hanesine işlenmesine karar verilmiş; hüküm, davacı ...... vekili ve davalı ...... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, kadastro öncesi sebebe dayalı tapu iptal tescil, muhdesatın aidiyetinin tespiti ve olmadığı takdirde tazminat istemine ilişkindir. HMK’nın 297. maddesinde öngörüldüğü üzere kararın hüküm sonucu kısmında taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir. Esasen yerel mahkeme de davanın tapu iptal ve tescil olmadığı takdirde tazminat istemli olarak açıldığını gerekçeli kararında belirtmiştir. Buna rağmen hüküm fıkrasında tazminat talebi hakkında hüküm kurulmadığı gibi hükmün gerekçesi incelendiğinde davacının tapu iptal ve tescil talebine ilişkin olarak gerekçe gösterilmesine karşılık tazminat isteminin neden reddedildiğine dair herhangi bir gerekçe sevk edilmemiştir....
Dava, muhdesatın aidiyetinin tespiti isteğine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 684/1.maddesi hükmüne göre, bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur. 718.maddeye göre de, arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. -//- Diğer yandan, aynı kanunun “Beyanlar” başlıklı 1012/2, 3. maddesine göre ise, taşınmaz mülkiyetine ilişkin kamu hukuku kısıtlamalarının beyanlar sütununa yazılması ve bu sütuna yazılabilecek diğer hususlar tüzükle belirlenir. Özel kanun hükümleri saklıdır....
Dava, Muhdesatın aidiyetinin tespiti isteğine ilişkindir. Bilindiği üzere, muhdesatın tespiti davaları, ortaklığın giderilmesi davasının yargılaması sırasında, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğini açıkça kabul edenler dışında kalan paydaşlara karşı açılır. Taraflar arasındaki ortaklığın giderilmesi davasına ilişkin ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2007/788 Esas sayılı dava dosyasının incelenmesinden, davalı ...'ın, aşamalarda ve muhdesat aidiyetinin tespiti davasında bozma öncesi ilk hüküm tesis edilinceye kadar, muhdesat iddiasının açıkça kabulüne ilişkin bir beyanı bulunmadığı gibi; eldeki dosyada da davanın reddi savunulmuştur. Hal böyle olunca, davalı ... hakkında da kabul kararı verilmesi gerekirken, bu davalı yönünden davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesatın aidiyetinin tespiti İncelenmesine gerek duyulan ve dosya içerisinde bulunmayan, dava konusu 131 ada 1 nolu parsele yönelik olarak verilen Reşadiye Kadastro Mahkemesi'nin 18.08.1995 kesinleşme tarihli, 1995/47 Esas, 1995/43 Karar sayılı Reşadiye Kadastro Mahkemesi kararı ile ilgili öncelikle mahkemece üzerinde titizlikle durularak Kadastro Mahkemesi arşivinden, mahkemenin arşivinde yoksa Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile yerel Kadastro Müdürlüğü ve Tapu Müdürlüğünden sorularak, söz konusu karar varsa bulunduğu yerden getirtilerek dosya içerisine konulmasına, ondan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın Yerel Mahkemesi'ne İADESİNE, 03.11.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Öte yandan muhdesatın aidiyetinin tespiti davalarında husumetin tapu maliklerine yöneltilmesi gerekmektedir....
