Dava, Muhdesatın aidiyetinin tespiti isteğine ilişkindir. Bilindiği üzere, muhdesatın tespiti davaları, ortaklığın giderilmesi davasının yargılaması sırasında, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğini açıkça kabul edenler dışında kalan paydaşlara karşı açılır. Taraflar arasındaki ortaklığın giderilmesi davasına ilişkin ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2007/788 Esas sayılı dava dosyasının incelenmesinden, davalı ...'ın, aşamalarda ve muhdesat aidiyetinin tespiti davasında bozma öncesi ilk hüküm tesis edilinceye kadar, muhdesat iddiasının açıkça kabulüne ilişkin bir beyanı bulunmadığı gibi; eldeki dosyada da davanın reddi savunulmuştur. Hal böyle olunca, davalı ... hakkında da kabul kararı verilmesi gerekirken, bu davalı yönünden davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Dava, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 19. maddesine göre, kadastro tespiti öncesi yapılan muhdesatın tespiti istemine ilişkindir. Tapu kütüğünün beyanlar hanesine “beyan” imkanı veren 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 19/II. maddesi "sahibi lehine muhdesatın tespitine ve bunun kütüğün beyanlar hanesine yazılmasına" imkan sağlamaktadır. Anılan hüküm uyarınca “Taşınmaz mal üzerinde malikinden başka bir kimseye veya paydaşlardan birine ait muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir”. Bu şekilde bir belirtmenin yenilik doğurucu bir sonucu olmadığı, esasen var olan şahsi hakka aleniyet kazandıracağı ve muhdesat sahibi lehine kanıt oluşturacağı kuşkusuzdur. 3402 sayılı Kadastro Kanunu kural olarak kadastro bölge ve çalışma alanlarında üzerinde çalışma yapılan taşınmazlara uygulanır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : None KARAR NO : 2022/110 Kararın Kaldırılarak Esa T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : AYANCIK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2020/47 ESAS, 2021/301 KARAR DAVA KONUSU : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti KARAR : Ayancık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/47 esas, 2021/301 karar sayılı dava dosyasında verilen muhdesat aidiyetinin tespiti talebinin kabulüne karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Sinop İli Ayancık İlçesi Topağaç Köyü 104 Ada 44 Parsel sayılı (Tarla ve Üç Katlı Ev vasıflı) taşınmaz kadastro çalışmalarında Şevki ÇAĞLAYAN (1/2), Nedim ÇAĞLAYAN (1/2) adına tespit görmüş, Şevki ÇAĞLAYAN ın vefatı sonrasında payı, varisleri davacılar adına intikali yapılmış, davalı ise diğer hissedar olan babası Nedim...
Dava, muhdesatın aidiyetinin tespiti isteğine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 684/1.maddesi hükmüne göre, bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur. 718.maddeye göre de, arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. -//- Diğer yandan, aynı kanunun “Beyanlar” başlıklı 1012/2, 3. maddesine göre ise, taşınmaz mülkiyetine ilişkin kamu hukuku kısıtlamalarının beyanlar sütununa yazılması ve bu sütuna yazılabilecek diğer hususlar tüzükle belirlenir. Özel kanun hükümleri saklıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesatın aidiyetinin tespiti İncelenmesine gerek duyulan ve dosya içerisinde bulunmayan, dava konusu 131 ada 1 nolu parsele yönelik olarak verilen Reşadiye Kadastro Mahkemesi'nin 18.08.1995 kesinleşme tarihli, 1995/47 Esas, 1995/43 Karar sayılı Reşadiye Kadastro Mahkemesi kararı ile ilgili öncelikle mahkemece üzerinde titizlikle durularak Kadastro Mahkemesi arşivinden, mahkemenin arşivinde yoksa Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile yerel Kadastro Müdürlüğü ve Tapu Müdürlüğünden sorularak, söz konusu karar varsa bulunduğu yerden getirtilerek dosya içerisine konulmasına, ondan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın Yerel Mahkemesi'ne İADESİNE, 03.11.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Hukuk Dairesinin 2018/10 esasına kaydedilmiş olup, dairece yapılan inceleme sonucunda, dairenin 2018/17 Karar sayılı ilamı ile; muhdesatın aidiyeti talebi bakımından tefrik kararı verilmesi gerektiği gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın iadesine karar verilmiştir. Mahkemece, kaldırma kararı doğrultusunda muhdesatın aidiyetinin tespiti bakımından dosya tefrik edilerek yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne, taşınmaz üzerinde bulunan bağın davacıya aidiyetinin tespitine karar verilmiştir. Kararı, Maliye Hazinesi vekili, T3 vekili, T5 vekili istinaf etmiş, istinaf dilekçelerinde özetle; Ergani 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/345 esas 2018/476 karar sayılı ilamının kaldırılmasını ve talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmişlerdir. Dava muhdesatın aidiyetinin tespiti isteminden ibarettir....
Öte yandan muhdesatın aidiyetinin tespiti davalarında husumetin tapu maliklerine yöneltilmesi gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Davacı vekili, kadastro çalışması sonucunda tespit harici bırakılan tapusuz taşınmaza 1993 yılında bina yapmak suretiyle vekil edeninin zilyet olduğunu ileri sürerek dava konusu binanın aidiyetinin tespiti ile güncel değerinin yasal faizi ile birlikte davalı ...’den tahsiline, bu isteğinin yerinde görülmemesi durumunda muhdesatın üzerinde bulunduğu arzın muhdesatla birlikte bedeli davalı ...’ye ödenmek kaydıyla tapusunun veya irtifak hakkının, vekil edeni adına, tesciline karar verilmesini istemiştir. Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur....
maddesi ve 3402 Sayılı Kadastro Kanunu'nun 19/II. maddesi tapunun beyanlar sütununa şerh verilmesine imkan veren yasal düzenlemelerden bir kısmıdır. Somut olay, tapunun beyanlar sütununa tescile imkanı veren yasal düzenlemelerden hiçbirine uymamaktadır Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne, muhdesatın tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin ise reddine karar verilmesi gerekir. Somut olayda; dosyanın içeriğine, toplanan delillere göre dava konusu muhdesatın davacı tarafından meydana getirildiği sabit olmuştur....
Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. Diğer yandan muhdesatın tespiti davaları, paylı mülkiyet ya da elbirliği mülkiyet hükmüne tabi taşınmazlarda, tapu paydaşları arasında hukuki yararın bulunması durumunda görülen bir davadır. Malik olmayan davacının, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talepte bulunması mümkün iken, muhdesatın tespiti davasını açmasında hukuki yarar bulunmamaktadır. Muhdesat aidiyetinin tespiti davaları muhdesatın kendisine ait olduğunu öne süren kişi veya kişilerle, tapuda malik görünen ve muhdesatın davacı tarafa aidiyetini kabul etmeyen kişiler arasında görülür ve hüküm de ancak davanın gerçek tarafları hakkında verilebilir....
