Bu düzenleme ile malik olmayan eşe, aile konutu ile ilgili tapu kütüğüne şerh verilmesini isteme hakkı tanınmış, eşlerin aile konutu ile ilgili bazı hukuksal işlemlerinin diğer eşin rızasına bağlı olduğu kuralı getirilerek eşlerin hukuki işlem özgürlüğü "aile birliğinin" korunması amacıyla sınırlandırılmıştır. Tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa dahi aile konutuna ilişkin olarak; eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutuyla ilgili kira sözleşmesini feshedemeyecek, aile konutunu devredemeyecek ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamayacaktır. Malik olmayan eşin izni için şekil şartı bulunmamakla birlikte, iznin açık olması gerekmektedir. Açık rızanın varlığını ispat yükü ise aile konutu ile ilgili tasarrufta bulunana aittir. Öte yandan; TMK’nın 194. maddesinde öngörülen sınırlandırma, taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulduğu için değil, konut aile konutu vasfı taşıdığı için getirilmiştir....
Katta yer alan 1 Numaralı bağımsız bölümü uzun yıllar kullandıklarını, bu nedenle TMK 652 uyarınca, dava konusu taşınmaz üzerinde miras payına mahsuben davalı lehine mülkiyet hakkı tesisi sağlanması amacıyla açılan davanın Tarsus 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2019/570 Esas sırasında kayıtlı olup halen derdest olduğunu, bu hususun re'sen kamu düzenine ilişkin olarak değerlendirilerek, dava sonucunun eldeki dosya yönünden bekletici mesele yapılmasını talep etmiştir....
Bu maddeye göre malik, aktif yetki kapsamında mülkiyet hakkına konu olan eşya üzerinde kanuni sınırları içinde dilediği gibi tasarrufta bulunma; hem de pasif yetki kapsamında mülkiyet hakkına konu olan eşyayı üçüncü kişilerce yapılacak saldırılara karşı koruma haklarına sahiptir. Müdahalenin men'ine ilişkin bu dava ayni bir dava olup, tecavüz devam ettiği sürece açılabilir. Davacı dava konusu şeyin maliki olduğunu ve mülkiyet hakkına davalı tarafından el atıldığını ispatla yükümlüdür. Davalı ise, davacının malik olmadığını ya da davacının mülkiyet hakkına el atmadığını, el atmanın sona erdiğini ispat edebilir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Taşınmazın Aile Konutu Olduğunun Tespiti ve Özgülenmesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacı (kadın) tarafından görevsizlik kararı ile vekalet ücreti yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davacı kadının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir. 2-Mahkemece, dava konusu taşınmazın aile konutu olduğunun tespitine yönelik davanın kabulüne, söz konusu taşınmazın miras payına mahsuben özgülenmesi talebi hakkında ise görevsizlik kararı verilmiştir....
TMK.nun 194.maddesi uyarınca konulmuş aile konutu şerhinin kaldırılabilmesi için ya lehine şerh konulan malik olmayan eşin talebinin bulunması, ya taraflar arasındaki evliliğin son bulması yada taşınmazın aile konutu olma özelliğini yitirmesi gerekir. Somut olayda; davalı T3 ile taşınmaz hissedarı olan T4 arasındaki evliliğin devam ettiği ve paylı taşınmazın bir bölümünün de aile konutu olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Taşınmaz üzerinde bulunan aile konutu şerhi sadece bu taşınmaz yönünden pay (hak) sahibinin temlik hakkını yasaklayıcı işleve sahiptir. Yani kayıt maliki olan eş, diğer eşin rızası olmadıkça aile konutu şerhi bulunan taşınmaz üzerinde 3.kişilere karşı serbest tasarrufta bulunamaz. Ortaklığın giderilmesi davası kayıt maliki eşin serbest tasarrufta bulunabileceği bir hal olmayıp, anılan dava, davacı paydaş ile davalı kayıt maliki T4 arasında görülmekte olduğundan, bu davanın açılmış olması davacı paydaş T4 ile eşi olan davalı T3 arasında TMK....
Öte yandan 4721 sayılı Kanun’un 194. maddesinde yer alan aile konutuna ilişkin düzenlemelerin aile hayatına saygı hakkının öngördüğü pozitif yükümlülüklerin bir görünümü olduğu açıktır. 2004 sayılı Kanun’un 82. maddesinde öngörülen haciz yasağının temel gayesi borçlunun hâline münasip evinin haczedilmesini önlemek suretiyle borçlunun barınma hakkını korumak ise de hacze konu meskenin aynı zamanda aile konutu niteliğinde olması hâlinde borçlu ile alacaklının farklı menfaatlerinin dengelenmesinde artık Anayasa’nın 20. ve 41. maddelerinde öngürülen aile hayatına saygı hakkına yönelik güvenceler de devreye girmektedir. Bu durumda hacze konu olan evin borçlunun hâline münasip olup olmadığı değerlendirilirken bunun aynı zamanda bir aile konutu olduğu hususu da göz önünde bulundurulmalıdır....
Parsel sayılı olmak üzere iki adet taşınmaz edinildiği ve tapuda muris adına tescil edildiğini, bu taşınmazlardan 1 no'lu bağımsız bölümün aile konutu olduğunu, eşler arasında noterde yapılan mal rejimi sözleşmesi de gözetilerek mal rejiminin resmen tasfiyesini, 1 nolu bağımsız bölüme ilişkin olarak müvekkilin miras payına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını talep etmiş ve harca esas değer olarak 28.000,00 TL göstermiştir. ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne açılan dava ... sayılı görevsizlik kararı ile geldiği ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nde yapılan yargılama neticesinde ... sayılı kararı ile davacının mirasın paylaştırılmasına yönelik talebin tefriki ile ayrı esasa kaydına, edinilmiş malların tasfiyesine ilişkin talebin ise aile mahkemesi görevli olduğundan mahkemenin görevsizliğine karar verilerek talep aile mahkemesinde iş bu temyize konu ... nolu dosyaya kaydolunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı ... ile ... ve müşterekleri aralarındaki katkı payı alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Kemalpaşa 1.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 19.06.2009 gün ve 123/216 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalılardan ... ve ... vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Davacı vekili, evlilik birliği içinde satın alınan ve vekil edeninin ölü kocası-murisi...’ın terekesinde tespit edilen 135 adet Cumhuriyet Altınının ½’sinin gerek katkısı gerekse de yasal edinilmiş mallara katılma rejimi gereğince davacıya verilmesini; bundan ayrı aile konutu ve eşyası üzerinde intifa hakkı tesis edilmesine karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Aile Konutu Üzerinde Mülkiyet Hakkı Tanınması Yukarıda tarihi, konusu ve tarafları gösterilen hükmün; *bozulmasına dair Dairemizin *13.12.2007 gün ve *20076-17542 sayılı ilamiyle ilgili karar düzeltme isteminde bulunulmakla, evrak okundu, gereği düşünüldü; Temyiz ilamında yer alan açıklamalara göre Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunun 440. maddesinde sayılan sebeplerden hiçbirisine uygun olmayan karar düzeltme isteğinin REDDİNE ve aynı Kanunun değişik 442. maddesi ile 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunun 52. maddesi hükmünce takdiren (170.00) YTL. para cezasının, Harçlar Kanunu uyarınca (28.90) YTL. ilam harcının karar düzeltme isteyene yükletilmesine oybirliğiyle karar verildi. 27.03.2008...
Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz (TMK. 194/1 m). Aile konutunun tapu kaydında aile konutu şerhi olmasa bile, malik olmayan eşin açık rızası alınmamış ise malik eşin ipotek tesisi ile ilgili tasarrufu hükümsüzdür....
