Mera, bir veya birden fazla köy halkına bağımsız ya da birlikte kullanmak üzere tahsis edilmiş olan veya böyle bir tahsis kararı olmamasına rağmen kadimden bu yana hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin, mevcut intifa hakları dışında üzerinde fiili ve hukuki tasarruf hakları bulunmayan taşınmazlardır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında, kamu malı niteliğindeki mera yaylak ve kışlaklar, özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanmaz, sınırları daraltılamaz (Mera Kanunu 3 ve 4.madde). Meralar, Devletin sadece nezaret ve muhafaza yetkisi bulunup, tahsis şekli keyfi bir şekilde değiştirilemez. Meraların tahsis amacının nasıl ve hangi yol izlenerek değiştirileceği 4342 sayılı Mera Kanununun 14 ve 15. maddelerinde düzenlenmiştir....
Mera, bir veya birden fazla köy veya kasaba halkına bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). Meraya elatmanın önlenmesi davası, kadim yararlanma hakkı olan köy veya belediye tüzel kişiliği ya da taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle ... tarafından açılabilir. Aynı şekilde, bir yerin mera olduğu iddiasıyla köy Mera, yaylak ve kışlak davalarında, tahsise ya da kadim kullanma hakkına dayanılabilir....
İlgili Hukuk Mera, bir veya birden fazla köy veya kasaba halkına bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). Meraya elatmanın önlenmesi davası, kadim yararlanma hakkı olan köy veya belediye tüzel kişiliği ya da taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle Hazine tarafından açılabilir. 3. Değerlendirme 1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2....
Tüzel Kişiliği temyiz etmiştir. 4342 sayılı Mera Kanununun 3.maddesinde yapılan tanıma göre mera, hayvanların otlatılması ve otundan yararlanması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlerdir. Yaylak ise çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri, hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlere denir. Görülüyor ki, bu tür nitelikteki taşınmazların hangi köy veya belediye tüzel kişiliğine ait olduğunu saptamak için ya tahsis kararı olup olmadığına veya kadim kullanma şeklinin ne olduğuna bakmak uyuşmazlığın bunun sonucuna göre gidermek gerekir. Davacının dava dilekçesinde yaptığı açıklamaya, yapılan keşfe ve bilirkişinin düzenlediği krokiye göre çekişme 1102 mera parseli ile bunun batısında taşlık olarak kadastro harici bırakılan taşınmaz bölümlerine ilişkindir....
Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder. Meraya elatmanın önlenmesi davası, kadim yararlanma hakkı olan köy veya belediye tüzel kişiliği ya da taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle ... tarafından açılabilir. Aynı şekilde, bir yerin mera olduğu iddiasıyla köy veya belediye tüzel kişiliğinin ya da ...nin tapu iptali ve sınırlandırma istemiyle dava açmasına olanak vardır. Mera, yaylak ve kışlak davalarında, tahsise ya da kadim kullanma hakkına dayanılabilir....
Dosyanın incelenmesinden, Niğde ili, Merkez ilçesi, Aktaş kasabası sınırları dahilinde … ve … Mevkii'nde bulunan 4.731.154,62 m²'lik taşınmazın 4342 sayılı Mera Kanunu'na göre … Komisyonu'nca alınan karara göre 3725 parsel numarası verilerek mera olarak tahsis edildiği ve bu işlemin …, … ve … Kütüğü'ne … tarih ve … yevmiye numarası ile tescil edildiği; bilahare söz konusu meraya tecavüzde bulunulduğu iddiasıyla BİMER'e yapılan bir başvuru üzerine davalı idarece mahallinde konunun incelenmesi neticesinde; davacıların söz konusu mera parselinin 96.032,72 m²'lik kısmına arpa, buğday ve patates ekmek suretiyle tecavüzde bulunduğu, bu suretle mera vasfının bozulmasına sebep olduğu gerekçesiyle öncelikle tecavüzün men'ine karar verilerek, dava konusu işlemle Mera Kanunu'nun 4. maddesi uyarınca mera geri dönüşüm masrafı olarak 33.076,65-TL'nin ödenmesinin istenildiği, bakılmakta olan davanın söz konusu işlemin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2020/539 KARAR NO : 2020/1444 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : GÖNEN(BALIKESİR) ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 28/11/2017 NUMARASI : 2016/832 ESAS, 2017/947 KARAR DAVA KONUSU : Mera, Yaylak Ve Kışlağa İlişkin Davalar (Meraya Elatmanın Önlenmesi Ve Kal.)...
Bu gibi yerlerden gerçek kişilerinde yararlanma hakkı olduğundan bu kişilerinde mera ile ilgili dava açma hakları vardır. Mahkemece açıklanan bu durum gözetilmeden davacı ...'nin davasını dava hakkı bulunmadığından bahisle red etmesi doğru değildir. Dosya kapsamından çekişmeli taşınmazın mera olduğu Tavşanlı Asliye Hukuk Mahkemesinin 1995/205-1998/295 sayılı kesinleşmiş kararla anlaşılmaktadır. 4342 Sayılı Kanunun 4. maddesi uyarınca mera yaylak ve kışlakların amacı dışında kullanılma olanağı yoktur. Davalılardan ... ... Karaduman, mera olan taşınmazda ceza hukuku açısından suç tekşil eden eyleminden dolayı mahkum olmuş böylelikle amaç dışı kullanmak suretiyle mera vasfının bozulmasına sebebiyet vermiştir. Davalı ...'in ecrimisil adı altında haksız işgal tazminatı ödemesi davalılara bu merayı özel mülkiyet gibi kullanma hakkı kazandırmaz....
Hükmü davacı idare vekili temyiz etmiştir. 4342 sayılı Mera Kanununun 4. maddesinde mera, yaylak ve kışlakların hukuki durumu belirlenmiş, 5. maddede mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edilecek yerler sayılmış, 6. maddede ise mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahsis ve tahdit işlemlerin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacağı belirtilerek komisyonun kurulma ve çalışma şekli hükme bağlanmıştır. Anılan yasanın 4/1 maddesinde meraların devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunduğu ve bunlardan yararlanma hakkının bir veya birden çok köy veya belediyeye ait olabileceği hüküm altına alındığından; devletin hüküm ve tasarrufundaki meralar hakkında Hazinenin mülkün sahibi olması sıfatıyla, Hazine dışında yararlanan köy ve belediyenin de kullanıcı sıfatı ile dava açma hakkı vardır....
Umuma ait çayır ve otlak yerlerinin kullanılmasında ve bunlardan faydanılmasında mera yaylak ve kışlaklara ilişkin hükümler uygulanır." Az yukarıda yer verilen Mera Kanunu'nun 4.maddesinin 5.fıkrasında açıkça umuma ait çayır ve otlakların da mera, yaylak ve kışlakların kullanılması hükümlerine tabi tutulduğu, dolayısıyla çayırlık vasfında olan taşınmazlar yönünden de 4.maddeye aykırı kullanım olması halinde tıpkı mera parseline yapılan tecavüz nedeniyle ortaya çıkan zararın giderilmesi için gerekli olan eski hale getirme bedelinin zararı verenden talep edilmesi mümkün olacaktır. Her ne kadar ilk derece mahkemesince, davaya konu yerin kadim mera olmaması ve tahsis kararından sonra masraf yapılmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de, bu değerlendirmenin usul ve yasaya uygun olduğundan söz edilemez....
