ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2023/816 Esas KARAR NO:2024/112 DAVA:Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ:14/11/2023 KARAR TARİHİ:13/02/2024 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dilekçesinde özetle; ---- üzerinden müvekkile ait ---------- bedelli çek için menfi tespit davası açmış bulunduğunu, davalı şirket yetkilisi ------ birçok firma ile son altı ayda iş yapması hesabıyla tanıştığı, ilgili şahıs çevre esnafa kendisini ------- yetkilisi olarak tanıttığı, oto galeriye gelerek bindiği ve kullandığı aracı satmak istediğini, şahsın bindiği araç -------- satmak üzere pazarlık ettiğini, müvekilinin araç bedelini nakit ödeme gücünün olmadığını ancak çek ile aracı satın alabileceğini , Şahıs bu şekilde çek kabul edebileceğini ancak aracın devrini ilk çekin ödeme tarihi olan 10/11/2023 tarihinden önce yapacağını, bu anlaşma üzerine müvekkili ile...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/707 Esas KARAR NO : 2022/652 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 15/09/2022 KARAR TARİHİ : 22/09/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının incelenmesi sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin ---------- sayılı hesabına ait -------------- kaybolduğunu, kaybolan çeklerin, 3. kişilerce kötü niyetli olarak doldurulması ve müvekkil şirketi borçlandırma ihtimali bulundugunu, bu nedenle ilgili çeklerin iptali ile çeklerin zayi olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN İNCELENMESİ VE GEREKÇE: Dava, hukuki niteliği itibariyle TTK' nın 818/s atfıyla uygulanması gereken 757-764. Madde hükümlerine göre açılmış zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. TTK.' nın 757-764. Maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre, çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
Dava çek iptali istemine ilişkindir. Tüm dosya kapsamı ve talep edenin iddiası ile talep konusu çeklerin talep edene ait olduğu ve işbu talebi keşideci sıfatı ile yaptığı anlaşılmıştır. (hamil sıfatı ile yapmadığı anlaşılmıştır). Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle kıymetli evrak iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çek imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir....
Mahkemece; menfi tespit davasının kısmen kabulüne, çek iptali davasının ise reddine karar vermiş, karara karşı davacı vekili tarafından istinaf talebinde bulunulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/934 Esas KARAR NO : 2022/919 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 19/10/2022 KARAR TARİHİ : 24/10/2022 KARARIN YAZILMA TARİHİ : 24/10/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ÖZETLE; müvekkilinin ...... Bankası A.Ş.'ne ait ... adına, ..... çek numaralı boş imzalı çekler ile .... Bankası A.Ş.'ne ait ... adına ...... çek numaralı,boş imzalı çekin çalınarak zayii olduğunu, çekin kötü niyetli 3. şahısların eline geçebileceğini belirterek çek hakkında ödeme yasağı kararı verilmesine ve çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İşbu dava; zayii nedeniyle kıymetli evrakların bir çeşidi olan kambiyo senedi (çek) iptali davasıdır. HMK gereğince öncelikle dava şartlarının incelenmesi gerekmektedir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/371 Esas KARAR NO : 2023/216 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)), Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 03/06/2021 KARAR TARİHİ : 07/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)), Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: 22.11.2022 tarihli duruşmada davanın taraflarca takipsiz bırakılması nedeniyle dosya işlemden kaldırılmış, HMK'nun 150/1. maddesi uyarınca dava dosyasının işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren üç aylık süre içinde yenilenmediği anlaşılmakla, davanın açılmamış sayılmasına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir....
Tüm dosya kapsamı ve davacının iddiası ile dava konusu çekin davacının çek hesabına ait olduğu ve davacının işbu davayı keşideci (hesap sahibi) sıfatı ile açtığı anlaşılmıştır (hamil sıfatı ile açmadığı anlaşılmıştır). Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir....
İcra Hukuk Mahkemesi' nde açtığı davanın çek iptali davasına taraf olmayan müvekkili bakımından çekle ilgili olarak takip yapılmasına engel olmadığı gerekçesiyle reddedildiğini, davacının bu kez de işbu menfi tespit davasını açtığını, ancak her ne kadar dava dilekçesinde menfi tespit olarak nitelendirilmişse de, dava dilekçesinde talep edilenin takibin iptali olduğunu, bu talebin icra mahkemelerinde görülebileceğini ve zaten davacının bu yönde açtığı ve reddedilmiş bir davanın olduğunu, davacının dilekçesinde borcu olmadığına ya da ödediğine dair hiçbir beyanının da olmadığını, ciro silsilesine göre davacının borçlu olduğunu, davacının müvekkili davalının kötü niyetini ya da çeki iktisabında ağır kusurlu olduğu ispatlamadıkça müvekkilinin yetkili hamil olduğunu belirterek, davanın reddi ile %40 kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir....
Bu itibarla davacı zayi edildiği bildirilen çeklerde hamil olmadığı gibi, iptali istenen boş çek yapraklarının da kıymetli evrak niteliği taşımadığı, davacı------- tarafından çalınarak bir kısım çeklerin üzerleri-----keşideci adına ----olduğunu iddia etmiş ise de bu çekler yönünden hasımsız olarak çek iptali davası açılamayacağı, ancak çeki elinde bulunduranlara karşı hasım gösterilmek suretiyle işbu çeklerden dolayı menfi tespit davası açılabileceği, çek iptal davası ile piyasaya sürülmüş olan çeklerdeki keşideci imzasının davacı şirket yetkilisine ait olup olmadığının incelenmesinin mümkün olmadığı, bu hususun ancak çeki elinde ----- suretiyle menfi tespit davası ile mümkün olduğu anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiştir....
