Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Dosya üzerinden, çek belgesi ile talep dilekçesi içeriği incelendiğinde davacı tarafın davaya konu çekin keşidecisi olduğu, yetkili hamili olmadığı, kıymetli evrak iptali davasının keşidecisi tarafından açılmayacağından aktif husumet yokluğundan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
Zira zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Somut olayda; davacı, bir kısım çek numaralarını bildirmiş, çek keşide, bedel ve keşide tarihlerini bildirmemiş olup; çeklerin hangi hesaba ait olduğu yönünde yazılan müzekkereye çek hesabının talepte bulunan .... Şirketine ait olduğu anlaşılmıştır....
Tüm dosya kapsamı ve davacının iddiası ile dava konusu çekin davacının çek hesabına ait olduğu ve davacının işbu davayı keşideci (hesap sahibi) sıfatı ile açtığı anlaşılmıştır (hamil sıfatı ile açmadığı anlaşılmıştır). Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak yetkili hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zira zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir....
e" ait olduğu, davalının çekin kaybolma durumunun olmadığına, karşılıksız çıktığına ve çeki davacıdan aldığına dair yemin ettiği gerekçesi ile çek iptali davası yönünden verilen karar kesinleştiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, menfi tespit ve istirdat davasının reddine, İİK'nın 72/5. madddesi uyarınca 150.000,00 TL'nin %20'si oranında icra inkar tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. 1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir. 2- İİK 72/4 maddesi hükmüne göre, menfi tespit davasının alacaklı lehine sonuçlanması ve tedbir kararı ile alacağın tahsilinin gecikmesi halinde alacaklı yararına tazminata hükmolunabilir....
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, davacı tarafça davaya konu çekle ilgili olarak kıymetli evrakın iptali davası açıldığı, davalının süresi içerisinde çekin elinde bulunduğunu ve babası olan davacı tarafından bizzat kendisine okul masrafları için verildiğinden bahisle mahkemeye ibraz ettiği, davacıya menfi tespit davası açması için verilen sürede işbu davanın açıldığı ve her iki davanın birleştirildiği, davacı ile davalının baba-kız olduğu, davacı ile davalının annesi arasında boşanma davası bulunduğu dikkate alınmak suretiyle davalının beyanlarını doğrulayan tanık beyanları da dikkate alınarak, çekin okul harcamaları için davalıya rıza ile verildiğinin kabulü ile, menfi tespit davası ile birleşen kıymetli evrakın iptali davasının reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
K sayılı karar ile davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuş,".....Davacı dava dilekçesinde menfi tespit, çek iptali, çeklerin iadesi, olmadığı taktirde terditli olarak nihai talep alacak talebinde bulunmuştur. Davacı vekili duruşmadaki beyanında, çeklerin ödendiğini beyanla, menfi tespit davasını takip etmediğini beyan etmiştir. Ancak ara kararda, bu dava yönünden işlemden kaldırma kararı verilmediği, çek iptali ve istirdadı yönünden de herhangi bir beyanının alınmadığı ve bu yönde hüküm kurulmadığı anlaşılmıştır. Hükmün kapsamı başlıklı HMK'nın 297. maddesinde "(1) Hüküm “Türk Milleti Adına” verilir ve bu ibareden sonra aşağıdaki hususları kapsar: a) Hükmü veren mahkeme ile hâkim veya hâkimlerin ve zabıt kâtibinin ad ve soyadları ile sicil numaraları, mahkeme çeşitli sıfatlarla görev yapıyorsa hükmün hangi sıfatla verildiğini....
Ltd.Şti vekili, beyanında müvekkilinin davacıya fatura ile mal satarak teslim ettiğini, teslim edilen malların kaçak olmadığını mallara el konulmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece 2005/567 E -2005/336 K. sayılı dosyasında ... Ltd.Şti’nin ... İçecek Ltd.Şti. aleyhine açtığı itirazın iptali davasının eldeki dosya ile birleştirilmesine karar verilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davacı ... İçecek Ltd.Şti’nin açtığı menfi tespit ve çek iptali davasının taraflarca takip edilmemesi nedeniyle HUMK.nun 409.maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar vermiştir. ... Ltd.Şti’nin açtığı itirazın iptali davasında davacının ticari defterlerine göre davalı ... İçecek Ltd.Şti.'...
Ayrıca, boş ve imzasız çek koçanı ve çek yaprağı kambiyo senedi niteliğinde değildir. Bu nedenle, çek iptali davası açılamaz. Davacının iptalini talep ettiği evrak "çek olmayıp" boş ve imzasız çek yaprağıdır. Çek vasfında olmayan boş çek yaprağı hakkında zayii sebebi ile iptal davası açılamaz. Boş çek yaprağını ele geçiren tarafından sahte imza ile ve ilgili bölümler doldurularak çek haline getirilebilme tehlikesinin varlığı kambiyo senetlerinin zayii halinde uygulanacak olan çek iptali davası açma hakkını davacıya vermez. Bu tehlikenin gerçekleşmesi halinde çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit (istirdat) davası açılmalıdır. Bu nedenle boş ve imzasız çek yaprağı kambiyo senedi niteliğinde olmadığından, davacının davasının reddine karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Şubesi'ne ait, 31/03/2021 keşide tarihli, ... seri nolu, 59.000,00-TL bedelli çekin takas yolu ile sorulması üzerine çekten haber olunduğunu, çek altındaki imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığını ve müvekkilinin bilgisi ve rızası hilafına tanzim edilerek doldurulmuş ve imza edilmiş olduğunu, öncelikle çekin kötüniyetli hamil veya cirantaların eline geçmesi durumunda telafisi imkansız zararların doğmasını önlemek adına söz konusu çek hakkında ödeme yasağı kararı verilmesini, yargılama necicesinde yapılacak inceleme sonucu imzanın şirket yetkilisine ait olmadığının tespiti ile çekin iptaline karar verilmesini talep ile dava ettiği görüldü. Dava, imza inkârına dayalı menfi tespit davasıdır. Her ne kadar dava çek iptali adı altında açılmış olsa da, kaldı ki TTK.'...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/279 Esas KARAR NO : 2021/330 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 25/03/2021 KARAR TARİHİ : 30/03/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 01/04/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava Dilekçesinde Özetle : davacı şirkete ait, ....... Bankası A.Ş ....... Şubesinden verilen dolar çek defteri yapraklarından ....... çek numaralı dolar çekin kayıp olduğu, davacı şirket ......... şubesini kapattığı 2012 yılından beri söz konusu hesabı kullandığı taraflarınca tespit edildiğini, bu duruma istinaden söz konusu hesap ilgili banka tarafından bloke edildiğini, davacıya ait çekin ödenmesini önlemek için ödeme yasağı konulmasını talep ve dava etmiştir. İşbu dava; zayii nedeniyle kıymetli evrakların bir çeşidi olan kambiyo senedi (çek) iptali davasıdır....
