Zira zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Bankaya yazılan müzekkere cevabından, davacı şirketin çek hesabı sahibi olduğu anlaşılmakla, çek hesabı sahibinin kıymetli evrakın iptalini talep edemeyeceğinden ve yukarıda belirtilen çerçevede çek hakkında iptal talebinde bulunulmasında hukuki yararı olmadığından, çek iptali davasının dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Dosya üzerinden, çek belgesi ile talep dilekçesi içeriği incelendiğinde davacı tarafın davaya konu çekin keşidecisi olduğu, yetkili hamili olmadığı, kıymetli evrak iptali davasının keşidecisi tarafından açılmayacağından aktif husumet yokluğundan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
Bölge adliye mahkemesince; davanın, ibraz tarihi yazılı bulunmayan zamanaşımına uğramış çeke dayalı olarak ciro yolu ile hamil tarafından keşideciye karşı yapılan ilamsız takibe itirazın iptali davası olduğu, sebepsiz zenginleşmeye istinaden açılan davalarda keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini ispat ile mükellef olduğu, menfi tespit davasında verilen cevap ile alacaklı olduğunu ileri süren alacaklı tarafından zamanaşımı süresinin kesildiği, davacının menfi tespit davasında verilen red kararı üzerinden 1 yıllık zamanaşımı süresi geçmeden bu davayı açtığı, davaya konu çeklerin de aralarında bulunduğu menfi tespit davası ile İcra Hukuk Mahkemesinde görülen davalarda, imza inkarında bulunulmayıp bilakis kabul edilerek taleplerde bulunulduğu, borçlu keşidecinin son celsede ileri sürdüğü imza itirazının çelişkili davranış nedeniyle incelenmediği ve davalı şirketin, ticari defter kayıtlarının incelenmesi sonucu çekler nedeniyle borçsuzluğunun tespit edilemediğinin anlaşılmış bulunmasına göre...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/569 Esas KARAR NO : 2021/670 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 08/07/2021 KARAR TARİHİ : 09/07/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 09/07/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (...davasının dosya üzerinde yapılan incelemesi sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA Davacı mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle;....... bankası ...... Şube Muhatap bankalı ...... müşteri no ile almış olduğum karnede kalan son 4 boş yaprak bilgileri ....... Şube ....... Hesap ....... Çek nolu, ....... Şube ....... Hesap ...... Çek nolu, ....... Şube ....... Hesap ....... Çek nolu, ....... Şube ...... Hesap ....... Çek nolu, 4 adet çeki kaybettiğini, çekleri bulan kişi yada kişilerce kullanılması muhtemel olduğundan söz konusu çek için öncelikle kullanılmasının engellenmesi ve çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Davacı, Yapı Kredi Bankasına ait 21.06.2001 keşide tarihli 8.500 TL bedelli çek nedeni ile davalı tarafından hakkında ... 1. İcra Müdürlüğünün 2001/2072 Esas sayılı dosya ile başlatılan icra takibine karşı açtığı menfi tespit davası sonucunda kapatılan ......
Bankası Şubesinde çek koçanı aldığını, çek koçanında son kalan çek seri no: ... , ... , ve ... seri numaralı boş çek koçanların çek defteri ile birlikte kaybolduğunu, tüm aramalarına rağmen bulunamadığını, daha önceki çek yapraklarını en son olarak 2021 yılında kullandığını, konuyla ilgili banka şubesine müracaat ettiğini, banka yetkilileri mahkemeden karar almasının gerektiğini bildirdiği, söz konusu 3 adet çek yaprağının boş olarak çek koçanı ile birlikte kaybolduğunu ve taraflarınca imza vs gibi atma durumunun söz konusu olmadığını, bu yüzden 3 adet ... , ... ve ... çek yapraklarına ödeme yasağı konulması talebi isteminin olduğunu, bu çekler hakkında ödeme yasağı verilmesi talep ve dava etmiştir. Dava çek iptali istemine ilişkindir. Tüm dosya kapsamı ve talep edenin iddiası ile talep konusu çeklerin talep edene ait olduğu ve işbu talebi keşideci sıfatı ile yaptığı anlaşılmıştır (hamil sıfatı ile yapmadığı anlaşılmıştır)....
Davacının keşidecisi sıfatıyla bu davayı açtığı ve keşideci olduğunun davacının kendi kabulünde olduğu, bu hususta bir tereddüt bulunmadığı, ancak keşidecinin zayi nedeniyle çek iptali isteme hakkı bulunmadığı, zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkının 6102 sayılı TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişinin senede bağlı alacak hakkı olan yetkili hamil de olduğu, keşidecinin (hesap sahibinin) iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmadığı, dava konusu çeklerin davacının çek hesabına ait oldukları, TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818-(1)s) maddesi yollamasıyla aynı kanunun 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptali davası açabileceği, esasen zayi olmuş çek hakkında keşidecinin, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabileceği veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açması mümkün olduğu ve dolayısıyla bu halde...
Davacının keşidecisi sıfatıyla bu davayı açtığı ve keşideci olduğunun davacının kendi kabulünde olduğu, bu hususta bir tereddüt bulunmadığı, ancak keşidecinin zayi nedeniyle çek iptali isteme hakkı bulunmadığı, zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkının 6102 sayılı TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişinin senede bağlı alacak hakkı olan yetkili hamil de olduğu, keşidecinin (hesap sahibinin) iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmadığı, dava konusu çeklerin davacının çek hesabına ait oldukları, TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818-(1)s) maddesi yollamasıyla aynı kanunun 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptali davası açabileceği, esasen zayi olmuş çek hakkında keşidecinin, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabileceği veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açması mümkün olduğu ve dolayısıyla bu halde...
Mahkemece, ibraz tarihinde çek bedelinin tahsil edilememesi nedeni ile davacının uğramış olduğu zarardan davalının kusuru bulunmaması nedeni ile davanın reddine karar verilmiştir. Dosya kapsamından, davacının son hamili olduğu çekin keşidecisinin davalı olduğu, davalının çek lehtarı dava dışı 3. kişiye karşı açtığı menfi tespit davasında, davalının talebi ile mahkemece çek üzerine ihtiyati tedbir kararı koyularak muhatap banka tarafından çeki ibraz edene ödeme yapmasının engellenmiş olduğu, çekin davacı tarafından muhatap bankaya ibraz edildiği 02/08/2011 tarihinde tahsil edilmediği, davalı tarafından açılan ve ihtiyati tedbir kararının koyulduğu Asliye Ticaret Mahkemesi'nın 2011/498 esas sayılı dosyasında da davanın davacının iş bu dosya davalısının haksız olduğu anlaşılarak reddine karar verilmiş olduğu anlaşılmıştır....
davası açabileceği, esasen zayi olmuş çek hakkında keşidecinin, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabileceği veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açması mümkün olduğu ve dolayısıyla bu halde davacının çek iptali davası açmasında hukuki yararı bulunmadığı dolayısıyla keşidecinin bu davayı açma hakkının bulunmadığı anlaşılmıştır....
