İİK’nun 72/3 maddesi takipten sonra açılan menfi tespit davasında borçlunun gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın %15’inden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında mahkemeden ihtiyati tedbir yolu ile icra mahkemesinden paranın alacaklıya verilmesini isteyebilir hükmünü düzenlemekte olup, somut olayda da menfi tespit davasına bakan mahkeme borçlu aleyhinde başlatılan iki takip dosyası borcunun %15'i tutarında teminat mektubu alarak İİK 72/3 maddesi uyarınca tedbir kararı vermiş olup, İİK 72/4 göre davanın alacaklı lehine sonuçlanması halinde ihtiyati tedbirin kalkması hükmü nedeniyle bu teminat mektubunu paraya çevrilmesi mümkün değildir. Çünkü dosya borcunun ödenmesi amacı ile icraya verilen bir teminat mektubu yoktur. İİK 72/4 hükmü uyarınca menfi tespit davasının reddine ilişkin hükmün kesinleşmesi halinde alacaklının ihtiyati tedbir dolayısı ile alacağını geç almış bulunmasından doğan zararlarını gösterilen teminattan alır....
Sayılı dosyasının davacı yönünden davanın sonuna kadar durdurulması için ihtiyati tedbir kararı verilmesini, haciz İhbarnamelerinin usulsüz tebliğ edilmesi nedeniyle öğrenme tarihi olan 19.12.2022 tarihinin kabulüne ve süresi içinde açılan İİK.89/3 maddesine ilişkin menfi tespit davamızın kabulüne , tebligatların usulüne uygun olduğunun tespit edilmesi halinde ise İİK.72 maddesi uyarınca menfi tespit davalarının kabulü ile davalı şirkete borçlu olmadıklarının tespitine ve icra dosyasına yapılan ödemelerin istirdatına , yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir. Dava, İcra İflas Kanunun 89. Maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davasıdır. Mahkemelerin görevi dava şartıdır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 08/03/2021 NUMARASI: 2019/484 Esas - 2021/247 Karar DAVA: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) İSTİNAF KARAR TARİHİ: 31/05/2021 İstinafa konu uyuşmazlığın, İİK 72. Maddesi uyarınca sahtelik iddiasına dayalı menfi tespit davası olup, uyuşmazlığın ticari satımla ilgisi olmamasına göre; Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin, ...l Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri ve Ceza Daireleri arasındaki iş bölümüne ilişkin; 02/09/2020 tarihli ve 36826 sayılı kararına göre; "İİK'nın 72. maddesine dayanan ticari dava niteliğindeki menfi tespit ve istirdat davaları sonunda verilen hüküm ve kararlar," ile ilgili istinaf incelemesi İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16 - 44. Hukuk Dairesi'ne ait bulunduğundan dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16 - 44. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine karar verilmiştir. KARAR:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Dosyanın istinaf incelemesi yapılmak üzere İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16-44....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, takibe konu senettteki imzanın muris keşideciye ait olmadığı imza ona ait olsa bile hile ile esaslı hataya duşürülerek imza ettirildiği iddiasına dayalı menfi tespit istemine ilişkindir. Davalı vekili, davanın icra takibinin yapıldığı yada davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinde açılması gerektiğini bildirerek davanın reddini istemiştir....
Mahkemece, bilirkişi raporunda, davacının icra emrinin tebliğinden sonra davalıya toplam 38.620,30 TL. ödeme yaptığının belirlendiği, takip dayanağı ilama göre toplam borç tutarının 41.148,90 TL. olduğu, davacının davalıya bakiye 2.528,60 TL. borcu bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davacının davalıya 2.528,60 TL. borçlu bulunduğunun tespitine, fazlaya ilişkin menfi tespit talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, İİK' nun 72. maddesine dayalı menfi tespit davası olup mahkemece HMK'nun 26. (HUMK'nun 74.) maddesi de gözetilerek taleple bağlılık kuralı çerçevesinde davacının borçluluk durumu saptanarak borçlu olmadığı miktar yönünden menfi tespit hükmü kurulması gerekirken, borçlu olunan miktar üzerinden olumlu tespit kararı verilmesi usul ve yasaya aykırıdır....
HMK.nun 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda; Davacı İİK 72 maddesine dayalı olarak açtığı menfi tespit davasında takibin tedbiren durdurulmasını talep etmektedir. İİK'nin 72/3. maddesinde; "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." hükmü mevcuttur.Bu sebeple,takipten sonra açılan menfi tespit davasında tedbiren icra takibinin durdurulması mümkün değil ise de ,olayda İİK 72/3. Maddesine göre tedbir kararı verilmesini engelleyen bir durum söz konusu olmadığından, bu yönden tedbir kararı verilmesi usul ve hukuka uygundur. Sözkonusu düzenlemeye göre ,ihtiyati tedbir kararı verilmesi için yaklaşık ispat veya HMK 389....
"İçtihat Metni" Dava, borçlu olunmadığı halde bonoya dayalı takip sonucu ödenmek zorunda kalınan paranın istirdatı istemine ilişkindir. 2797 sıyılı Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca İİK.'nın 72. maddesine dayanan ticari dava niteliğindeki menfi tespit ve istirdat davaları sonunda verilen hüküm ve kararların temyiz inceleme görevi Dairemize ait olmayıp, Yargıtay 19. Hukuk Dairesine ait bulunduğundan Dairemizin görevsizliğine karar vermek gerekmiştir. SONUÇ. Yukarıda açıklanan nedenlerle Dairemizin görevsizliğine, dosyanın Yargıtay Yüksek 19. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 10.03.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
nun 72.maddesine dayalı icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. İlk derece mahkemesince, 27/07/2022 tarihinde teminat mukabilinde icra veznesine yatan paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde İİK'nun 72.maddesine dayalı tedbir kararı verildiği, takibin durdurulması yönündeki talebin ise reddedildiği anlaşılmıştır. İhtiyati tedbirin kısmen kabulüne yönelik karara yapılan itiraz üzerine de itirazın reddine karar verildiği görülmüştür. İİK.'nun 72. Maddesinde, " Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Mahkemece, davanın İİK 72. maddesine dayalı menfi tespit davası olduğu, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında yetkili mahkemenin, icra takibinin yapıldığı yer veya davalının ikametgâhının bulunduğu yer mahkemesi olduğu, davalının yerleşim yerinin ve icra takibinin yapıldığı yerin Bursa olduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir. İİK'nın 89/3. maddeye göre 3. haciz bildirimini alan üçüncü kişi, icra takibinin yapıldığı veya yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesinde 15 gün içinde menfi tespit davası açabilir. Görüldüğü gibi İİK'nın 89/3. maddesinde aynı yasanın 72/son maddesinden farklı olarak yetki düzenlemesi yapılmış ve bu tür davaların icra takibinin yapıldığı yer veya davayı açan üçüncü kişinin yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği hükme bağlanmıştır. Dosya kapsamından ve icra dosyasından davanın İİK'nın 89/3. maddesine dayalı menfi tespit davası olduğu anlaşılmaktadır....
Hukuk Dairesi'nin 2016/3568 esas, 2016/6425 karar sayılı ilamında da açıklandığı üzere "İİK 89. maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir." İİK 89. maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir. (Dairemizin .../... Esas .../... Karar sayılı ilamı). Somut olayda, taraflar arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmadığı gibi uyuşmazlık, davalı alacaklı tarafından başlatılan icra takibinde çıkarılan haciz ihbarnameleri nedeniyle borçtan davacının sorumlu olup olmadığının tespitine ilişkindir. 01.10.2011 tarihinden sonra açılan menfi tespit davaları için görevli mahkeme, HMK'nın 2. maddesi uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesidir. İİK 89. maddesindeki özel düzenleme ile İİK 72. maddesindeki menfi tespit davasına ilişkin genel düzenleme gözetildiğinde genel düzenleme hükmünün İİK 89. maddesini işlevsiz bırakacak biçimde uygulanamayacağı da açıktır....
