Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Dosya üzerinden, çek belgesi ile talep dilekçesi içeriği incelendiğinde davacı tarafın davaya konu çekin keşidecisi olduğu, yetkili hamili olmadığı, kıymetli evrak iptali davasının keşidecisi tarafından açılmayacağından aktif husumet yokluğundan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
Bölge adliye mahkemesince; davanın, ibraz tarihi yazılı bulunmayan zamanaşımına uğramış çeke dayalı olarak ciro yolu ile hamil tarafından keşideciye karşı yapılan ilamsız takibe itirazın iptali davası olduğu, sebepsiz zenginleşmeye istinaden açılan davalarda keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini ispat ile mükellef olduğu, menfi tespit davasında verilen cevap ile alacaklı olduğunu ileri süren alacaklı tarafından zamanaşımı süresinin kesildiği, davacının menfi tespit davasında verilen red kararı üzerinden 1 yıllık zamanaşımı süresi geçmeden bu davayı açtığı, davaya konu çeklerin de aralarında bulunduğu menfi tespit davası ile İcra Hukuk Mahkemesinde görülen davalarda, imza inkarında bulunulmayıp bilakis kabul edilerek taleplerde bulunulduğu, borçlu keşidecinin son celsede ileri sürdüğü imza itirazının çelişkili davranış nedeniyle incelenmediği ve davalı şirketin, ticari defter kayıtlarının incelenmesi sonucu çekler nedeniyle borçsuzluğunun tespit edilemediğinin anlaşılmış bulunmasına göre...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/371 Esas KARAR NO : 2023/216 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)), Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 03/06/2021 KARAR TARİHİ : 07/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)), Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: 22.11.2022 tarihli duruşmada davanın taraflarca takipsiz bırakılması nedeniyle dosya işlemden kaldırılmış, HMK'nun 150/1. maddesi uyarınca dava dosyasının işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren üç aylık süre içinde yenilenmediği anlaşılmakla, davanın açılmamış sayılmasına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Dava çek iptali istemine ilişkindir. Tüm dosya kapsamı ve talep edenin iddiası ile talep konusu çeklerin talep edene ait olduğu ve işbu talebi keşideci sıfatı ile yaptığı anlaşılmıştır. (hamil sıfatı ile yapmadığı anlaşılmıştır). Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle kıymetli evrak iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çek imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir....
İçecek Ltd.Şti. aleyhine açtığı itirazın iptali davasının eldeki dosya ile birleştirilmesine karar verilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davacı ... İçecek Ltd.Şti’nin açtığı menfi tespit ve çek iptali davasının taraflarca takip edilmemesi nedeniyle HUMK.nun 409.maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar vermiştir. ... Ltd.Şti’nin açtığı itirazın iptali davasında davacının ticari defterlerine göre davalı ... İçecek Ltd.Şti.'ye sattığı içkilerin bedelini nakit olarak aldığının kayıtlı olduğu icra takibine konu çek nedeniyle verilen alkollü içkilerin kaçak ve hukuken ayıplı olduğu ve emniyet görevlileri tarafından el konulduğu, bu nedenle itirazın iptali davasının davalılarının borcunun olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmiş, hüküm davalı-karşı davacı ... Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Bankası Şubesinde çek koçanı aldığını, çek koçanında son kalan çek seri no: ... , ... , ve ... seri numaralı boş çek koçanların çek defteri ile birlikte kaybolduğunu, tüm aramalarına rağmen bulunamadığını, daha önceki çek yapraklarını en son olarak 2021 yılında kullandığını, konuyla ilgili banka şubesine müracaat ettiğini, banka yetkilileri mahkemeden karar almasının gerektiğini bildirdiği, söz konusu 3 adet çek yaprağının boş olarak çek koçanı ile birlikte kaybolduğunu ve taraflarınca imza vs gibi atma durumunun söz konusu olmadığını, bu yüzden 3 adet ... , ... ve ... çek yapraklarına ödeme yasağı konulması talebi isteminin olduğunu, bu çekler hakkında ödeme yasağı verilmesi talep ve dava etmiştir. Dava çek iptali istemine ilişkindir. Tüm dosya kapsamı ve talep edenin iddiası ile talep konusu çeklerin talep edene ait olduğu ve işbu talebi keşideci sıfatı ile yaptığı anlaşılmıştır (hamil sıfatı ile yapmadığı anlaşılmıştır)....
Ayrıca, boş ve imzasız çek koçanı ve çek yaprağı kambiyo senedi niteliğinde değildir. Bu nedenle, çek iptali davası açılamaz. Davacının iptalini talep ettiği evrak "çek olmayıp" boş ve imzasız çek yaprağıdır. Çek vasfında olmayan boş çek yaprağı hakkında zayii sebebi ile iptal davası açılamaz. Boş çek yaprağını ele geçiren tarafından sahte imza ile ve ilgili bölümler doldurularak çek haline getirilebilme tehlikesinin varlığı kambiyo senetlerinin zayii halinde uygulanacak olan çek iptali davası açma hakkını davacıya vermez. Bu tehlikenin gerçekleşmesi halinde çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit (istirdat) davası açılmalıdır. Bu nedenle boş ve imzasız çek yaprağı kambiyo senedi niteliğinde olmadığından, davacının davasının reddine karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Talep dilekçesi içeriği incelendiğinde davacı tarafın 3 adet seri numarası bildirilen çek yaprağının keşidecisi konumunda olduğu, yetkili hamili olmadığı, kıymetli evrak iptali davasının keşidecisi tarafından açılmayacağından aktif husumet yokluğundan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/806 Esas KARAR NO : 2021/986 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 16/12/2021 KARAR TARİHİ : 21/12/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA: Davacı...vekili dava dilekçesinde özetle; keşide ettiği----- meblağlı çekin, hamiline düzenlendiğini, çekin borç karşılığı -------- verildiğini,------ borcunu ödediğini ve çeki geri aldığını, çeki kaybettiğini, çeki bulamadığını, teminatsız, kabul görülmemesi halinde teminatlı olarak çek bedelinin keşideci tarafından ödenmesinin önlenmesini teminen İhtiyati Tedbir kararı verilmesini ve dava konusu çekin çalınıp çalınmadığı da tespit edilemediğinden ve iade edilmesi ihtimali de olmadığından çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE : Dava zayi nedeniyle çek iptal davasıdır. TTK.'...
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir....
