Davalı kira sözleşmesine taraf olmadığını ve kendisine senet verilmediğini savunmuştur. Mahkeme davacının dava dışı ------ tarafından düzenlenen kira sözleşmesinin teminatı olarak senet verdiğini ispatlayamadığı gerekçesi ile davanın reddine karar vermiştir. Her ne kadar davalı kira ilişkisini kabul etmemiş ve teminat senedi verilmediğini savunmuş ise de davacı teminat senedinin kira ilişkisi kapsamında verildiğini iddia ettiğinden kira ilişkisinin ve teminat senedinin varlığı ile iadesi gerekip gerekmediği hususunun Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmakla HMK'nın 4/1-a maddesi gereğince davaya bakmak görevi Sulh Hukuk Mahkemesine ait olup ilk derece mahkemesince görevsizlik kararı verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır....
Mahkemenin bu şekildeki uygulaması esaslı bir usul hatası olup kararın bu nedenle kaldırılması gerekmiştir. 2- Kabule göre de; eldeki dava, 2004 sayılı İİK'nın 72. maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit davası niteliğindedir. Menfi tespit istemine konu edilen takip dosyasındaki borç dava sırasında davacı tarafından tamamen ödenmiştir. Bu durum celp edilen takip dosyası içeriği ve davacı vekilinin 21/05/2018 tarihli duruşmadaki beyanı ile sabittir. 2004 sayılı İİK'nın 72- (6) maddesine göre; Borçlu menfi tespit davası zımnında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir." düzenlemesine yer verilmiştir." Bu halde mahkemece, görülen menfi tespit davasının yargılama sırasında geri alım davasına (istirdat) dönüştüğü gözetilerek yargılamanın bu minvalde yürütülmesi ve hükmünde buna göre oluşturulması gerekirken hüküm yerinde tespite dair karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak ve menfi tespit davasında ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi ile ... Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, alacak ve menfi tespit istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesi, dava değerine göre sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Sulh Hukuk Mahkemesi ise, dava değerine göre asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 1086 sayılı HUMK'na göre alacak ve menfi tespit davalarında görev dava değerine göre belirlenir. Bu ana kuraldan farklı olarak HUMK.’nin 8.maddesi II....
VEKİLİ : Av. ... ....UETS DAVA : Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 20/02/2019-06/04/2021 KARAR TARİHİ : 02/02/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 07/02/2023 Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 26/02/2019 tarih ve 2019/275 Esas 2019/269 Karar sayılı görevsizlik kararı üzerine mahkememize tevzi edilen Menfi Tespit davasına ilişkin yapılan açık yargılaması sonucunda; Dosya incelendi; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil ile dava dışı ... arasında ... numaralı taşınmaz ile ilgili olarak 15/07/2018 tarihinde kira sözleşmesi yapıldığını, müvekkili ile dava dışı ... arasında yapılan kira sözlemesine de davalı ...'...
Dava; kambiyo senedine dayalı olarak başlatılan icra takibi nedeniyle menfi tespit istemine ilişkin olup, davacı vekili dava dilekçesinde; takibe konu senedin taraflar arasında düzenlenen araç kira sözleşmesinin teminatı olarak verildiğini bildirdiğine göre taraflar arasında kira ilişkisi olup olmadığı, senedin kira sözleşmesinin teminatı olarak verilip verilmediği hususlarının Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından değerlendirilmesi gerekir. Uyuşmazlığın temeli kira sözleşmesinden kaynaklandığına göre HMK 4/1-a maddesine göre Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir. Görev dava şartı olup yargılamanın her aşamasında resen gözönüne alınması gerektiğinden Mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmadığından, davacı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere mahalli mahkemesine gönderilmesine ilişkin aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
işbu dava nezdinde yeri olmadığını, dolayısıyla, davacının dava dilekçesinde belirtmiş olduğu, oto kiralama sözleşmesi ile senet arasında bağlantı bulunduğu iddiası ile araç kiralamaya ilişkin beyanlarının ispata muhtaç olduğunu, beyanla; Taşınır kira sözleşmesinden kaynaklanan bir kira alacağı olmadığı ve bu hususta henüz ihtilaf bulunmadığı dikkate alınarak; taşınır kira sözleşmesine ilişkin menfi tespit davası açılmasında bir hukuki yarar bulunmadığından, hukuki yarar dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine, Kira ilişkisinden kaynaklanan her türlü tespit davasında görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesinin olduğu, Taşınır kira sözleşmesine ilişkin kira dışındaki, tüketici ile hizmet alan arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde görevli mahkemenin tüketici mahkemesi olduğu, Dikkate alınarak, görev dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine, davanın tümüyle reddine, Haksız ve kötü niyetle yapılan itiraz nedeniyle %20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına ve alacağın...
Davacının, davalı şirket ile yaptığı araç kiralama sözleşmesi uyarınca verildiğini iddia ettiği bono nedeniyle açılan menfi tespit/istirdat davasında, temel ilişkinin taraflar arasındaki taşınır kira sözleşmesine dayalı olduğu iddiası nedeniyle, uyuşmazlığın çözümünde görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu halde mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek karar verilmesinin hatalı olduğu, istinaf sebeplerinin kamu düzenine ilişkin olarak değişik gerekçe ile yerinde olduğu anlaşılmıştır....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile müvekkili arasındaki kira ilişkisinin ticari bir uyuşmazlık olduğunu, ticari uyuşmazlıklarda menfi tespit davası zorunlu arabuluculuk dava şartının davacı tarafından yerine getirilmediğini, bu sebeple dava şartı yokluğundan davanın usulden reddi gerektiğini, ayrıca dava konusu olan bononun davacının iddia ettiği gibi kira sözleşmesine dayanmadığını, müvekkilinin bonoyu tamamen ticari borçları sebebiyle davacıdan aldığını, kıymetli evrak olan bono ile yapılmış icra takibine dayanan menfi tespit davasında görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, ayrıca kıymetli evrakın illetten mücerret olduğunu dayandığı hukuki ilişkiyi yansıtmadığını ve davacının senedin ödendiği iddialarını senede karşı senetle ispat kuralı gereği senede dayandırması gerektiğini açıklanan nedenlerle davanın reddini istemiştir....
. - DAVA : Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 06/04/2021 KARAR TARİHİ: 22/06/2021 KARAR YAZIM TARİHİ : 23/06/2021 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: ASIL DAVADA DAVA: Davacı vekili dava dilekçesi ile; Müvekkilinin dava dışı ... ile arasında Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Sakarya Mahallesi, Taşkent Sokak, Fatih Apartmanı, No:6 D:3 numaralı taşınmaz ile ilgili olarak 15/07/2018 tarihinde kira sözleşmesi yapıldığını, bu sözleşmeye davalı ...'...
Asliye Ticaret Mahkemesi'nce, davanın kira ilişkisinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkin olup HMK’nin 4. maddesinin (a) bendi uyarınca kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davaların Sulh Hukuk Mahkemesinde görüleceği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Sulh Hukuk Mahkemesi ise, taraflar arasındaki kira sözleşmesinin tacirler arasında yapılmış olup ticari nitelikte olduğu, TTK'nun 4. maddesine göre ticari nitelikte olan davanın Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. 6100 Sayılı HMK.'...
