Sulh Hukuk Mahkemesince, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 8/II, b, 1. maddesi ile 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanunun uygulama alanı içinde kalan yerler hakkında açılan davaların basit yargılama usulünün uygulandığı sulh hukuk mahkemesinde görülerek süratle sonuçlandırılması amaçlandığı, Borçlar Kanununun 270 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirası hükümlerinin uygulanması gereken yerler hakkında anılan madde hükmü uygulanayacağından, talep edilen tazminat miktarına göre davayı görmekle görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir .... 2. Asliye Hukuk Mahkemesince ise taraflar arasındaki kira sözleşmesinin hasılat kirası olmadığı, uyuşmazlığı çözmekle sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 29.5.2003 gününde verilen dilekçe ile hasılat kirasından kaynaklanan tazminat, karşı dava ile de kira alacağı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine dair verilen 29.9.2005 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı-karşı davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, yanlar arasındaki 1.3.2001 başlangıç tarihli 4 yıl süreli hasılat kira ilişkisinden kaynaklanan tazminat, karşı dava ise kiralayan tarafından açılan kira alacağı tahsili istemlerine ilişkindir. Mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, kira alacağına ilişkin karşı dava kanıtlanamadığından reddine karar verilmiş, hükmü davalı ve karşı davacı kiralayan temyiz etmiştir....
ye kiraya verilmesinden ibaret olduğu ve bu haliyle sözleşmenin hasılat kirası niteliğinde olduğunun açık olduğu, buna göre Mahkemece; taraflar arasındaki uyuşmazlığın hasılat kirası sözleşmesinden kaynaklandığı göz önüne alınarak, dava konusu yazılı sözleşmede ödenecek kira (yevmiye) bedeli kısmı boş bırakılmış (belirlenmemiş) olduğundan, aylık kira bedelinin ne olduğu konusunda ispat külfetinin davacılara ait olduğu da gözetilerek, bu yönde yapılacak inceleme neticesinde hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir. 3. Bozmaya uyan Mahkemenin 20.11.2018 tarihli ve 2017/362 E., 2018/454 K. sayılı kararıyla; alacağın hasılat kira alacağına ilişkin olduğu, kira alacağı kapsamına giren davalara 6100 sayılı HMK' nın 4/a maddesi gereğince Sulh Hukuk Mahkemesinin bakmakla görevlendirildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş; karar temyiz edilmeden kesinleşmiştir. 4....
Kira sözleşmesi ve ürün (hasılat) kirası: Hasılat kirası; Borçlar Kanununun 270- 298 maddelerinde düzenlenmiş olup, hasılat veren bir mal veya hakkın semerelerinden yararlanılmak ve işletmek üzere bir bedel karşılığında kiralayan tarafından kiracıya devredilmesinin taahhüt edilmesidir. Bir başka ifadeyle, hasılat kirasında kiralayan hasılat getiren bir malı, ya da, hakkı, kiracının bu malın semeresinden yararlanmasını da içerecek şekilde kiralamaktadır. Hasılat kirasının konusunu, hasılat getiren bir taşınır veya taşınmaz, yahut bir ticari işletme veya hak oluşturabilir. (Doç. Dr. Hüseyin Altaş, Hasılat ve şirket kirası, Yetkin Yayınları 2009, sayfa:73) Hasılat kirasında kiracı, kiralanan şeyi işletmekle yükümlüdür. Borçlar Kanununda, hasılat kirasının geçerliliği herhangi bir biçim koşuluna bağlanmamış, yine, süresi ile ilgili bir düzenleme yer almamıştır....
YARGILAMA SAFAHATI : Taraflar arasındaki Kiralananın Tahliyesi (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının ilk derece mahkemesinde yapılan yargılamasında 30/09/2022 tarihli kararı ile davalı T2 dava konusu taşınmazdan tahliyesine, 6.600,00 TL tutarındaki kira bedelinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Bu karara karşı 04/11/2022 tarihli dilekçeyle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, rödovans sözleşmesinden (Hasılat Kirası) kaynaklanmakta olup, davanın açıklanan bu niteliği itibariyle uyuşmazlık kira sözleşmesinden kaynaklandığından, hükmü temyizen inceleme görevi Yargıtay 6....
Davacılar vekili, taraflar arasındaki İşbirliği Sözleşmesi'nin hukuki niteliğinin kesinlikle hasılat kira sözleşmesinden kaynaklandığını, işletmeci ile anlaşılamaması halinde kiracının kiraladığı yerleri başka kişilere kar payı karşılığında kullandırabileceğini, taşınmazın müvekkili şirkete cafe, balo salonu şeklinde işletilmek üzere kiralandığını, tarafların kiralanana ödenecek kira bedelini İşbirliği Sözleşmesi'nde kar payı olarak adlandırdığını, hasılat kirası sözleşmesi ile taraflar arasındaki 19/03/2015 tarihli İşbirliği Sözleşmesi hükümlerinin birebir örtüştüğünü, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin hukuki nitelendirmesinin mahkemece hatalı yapıldığını, mahkemece sözleşmenin başlığının bir tarafa bırakılarak hükümlerinin incelenmesi, hukuki niteliğinin araştırılarak bunun klasik bir hasılat kira sözleşmesi olduğunun tespiti gerektiğini, taraflar arasındaki 19/03/2015 tarili protokolde 750.000,00 TL'lik ödemenin hibe olarak adlandırılmasının, bağış yapıldığı anlamına gelmediğini...
Sokak Armatürü Kalıp İşletme Sözleşmesi niteliği itibariyle bir hasılat kirası sözleşmesi olup, HMK’nın 4/1-a maddesinde; kira sözleşmesinden kaynaklanan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkların Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp çözüme kavuşturulacağı hükme bağlanmıştır. Eldeki dava 6100 sayılı HMK’nun yürürlüğe girmesinden sonra 15.05.2015 tarihinde açılmış olduğuna göre mahkemece Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile Ticaret Mahkemelerinin görevli olduğunun kabulü ile görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiş, hükmün temyiz eden davalı yararına bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 27/01/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Orta yerde Borçlar Kanununun 270 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirası ilişkisi var diyebilmek için kiralananın hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal ticari işletme veya hakkın bulunması, kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. TTK'nun 11.maddesine göre de ticari işletmeden maksat ticarethane, ya da fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseselerdir. Somut uyuşmazlıkta, 23.1.2006 günlü kira sözleşmesinde soyut "malzeme ve personel taşımak" için araç kiralandığından, kira ilişkisinin hasılat kirası ilişkisi olarak kabulü olanaksızdır. Tarafların sıfatlarına ve mahkeme önüne getirilen uyuşmazlığın niteliğine göre hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince 13.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 07.05.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
./....... adreslerindeki diş tedavi kliniklerinin hasılat kirası yoluyla işletilmesi amacıyla, 01.05.2002 tarihinde Hasılat Kirası Sözleşmesi yapıldığını, daha sonra bu sözleşmenin günün şartlarına göre değiştirilerek, 01.10.2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 21.12.2005 tarihli sözleşme imzaladığını, kiraya veren tarafından, kiracıya kiralanan ağız ve diş sağlığı hizmetleri alanında işletilmesi, kullanılması ile ilgili hasılat kirası koşullarını belirleyen bu sözleşmelerin her ikisinde de kiraya verenin, kiracının her türlü idari işlerini yürütmek ve denetlemek hak ve yükümlülüğünün bulunduğunu, bu nedenle her iki kliniğin idaresi ile denetlenmesinin müvekkil ..... personelince yürütüldüğünü, ..... yetkililerinin kiracı ..... hesaplarının incelenmesi esnasında bir uyumsuzluk tespit edildiğinden 19.01.2006 tarihinde kiracı şirketin işlettiği .......
