Şu durumda; mahkemece haciz ihbarnamesi tebliğinin usulsüzlüğünün tespit edilerek itirazın süresinde kabul edildiği nazara alındığında davacı hakkında kesinleşmiş haciz ihbarnamesi ve borç bulunduğundan ve bu anlamda davacının dava açmakta hukuki yararının bulunduğundan bahsedilemez. Hukuki yarar dava şartı olup (HMK 114/1-h) taraflarca ileri sürülmese bile mahkemece resen dikkate alınması gerekir (HMK 115/1). Şu halde, HMK'nın 115/2 maddesi gereğince davanın hukuki yarar yokluğundan usulden reddi yerine esasının incelenmiş olması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA 16/12/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi....
Davanın İİK'nın 89- (3) maddesi uyarınca açılmış menfi tespit davası olması ve bu davanın takip alacaklısına karşı açılabilecek davalardan olması ("İİK. 89/3'e göre açılacak menfi tespit davalarının üçüncü haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde açılması gerekir. Eldeki davada üçüncü haciz ihbarnamesi davacıya 04/02/2012 tarihinde tebliğ edilmiş, dava süresinden sonra 21/02/2012 tarihinde açılmıştır. Bu nedenle davanın İİK'nda öngörülen süreden sonra açılması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, İİK'nun 89. maddesine göre açılacak menfi tespit davalarının takip alacaklısına karşı yöneltilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı gerekçe ile davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir." Yargıtay 19. HD, 15/05/2014 tarih, 2014/6014 E., 2014/9275 K.) nedeni ile işin esasına girilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması gerekmiştir....
Davanın İİK'nın 89-(3) maddesi uyarınca açılmış menfi tespit davası olması ve bu davanın takip alacaklısına karşı açılabilecek davalardan olması ("İİK. 89/3'e göre açılacak menfi tespit davalarının üçüncü haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde açılması gerekir. Eldeki davada üçüncü haciz ihbarnamesi davacıya 04/02/2012 tarihinde tebliğ edilmiş, dava süresinden sonra 21/02/2012 tarihinde açılmıştır. Bu nedenle davanın İİK'nda öngörülen süreden sonra açılması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, İİK'nun 89. maddesine göre açılacak menfi tespit davalarının takip alacaklısına karşı yöneltilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı gerekçe ile davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir." Yargıtay 19. HD, 15/05/2014 tarih, 2014/6014 E., 2014/9275 K.) nedeni ile işin esasına girilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması gerekmiştir....
nde bulunan takip borçlusunun alacağı üzerine 1.143.214,54 TL'lik haciz konulduğuna ilişkin 1.haciz ihbarnamesi gönderildiğini, müvekkilinin söz konusu hesapta para bulunmadığını bildirdiğini, davalının aynı dosyadan 2.haciz ihbarnamesi göndermesi üzerine bu ihbarnameye de itiraz edildiğini, iki haciz ihbarnamesine süresi içinde itiraz edilmiş olmasına rağmen dosya alacaklısı tarafından müvekkili bankaya 3.haciz ihbarnamesi gönderilmesinden sonra huzurdaki davanın açıldığını iddia ederek, müvekkilinin ....İcra Müdürlüğü'nün 2012/8489 sayılı dosyasından gönderilen 3.haciz ihbarnamesinin iptali ile alacaklının herhangi bir hak ve alacağı bulunmadığının tespitini talep ve dava etmiştir....
GEREKÇE: Dava, İİK.’nun 89/3 maddesine istinaden gönderilen haciz ihbarnamesi nedeniyle ihbarnameye muhatap olan üçüncü kişi tarafından açılan menfi tespit davasıdır. Mersin 4. İcra Dairesinin 2020/5525 esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı T3 tarafından borçlu Soner Atakan hakkında 22/08/2020 tarihinde kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla 170.529,68 TL'nin tahsili için takip başlatıldığı, 208.123,38 TL bedelli üçüncü haciz ihbarnamesinin T1 26/01/2021 tarihinde tebliğ edildiği, davanın 04/02/2021 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır. İİK’nın 89. maddesinin üçüncü fıkrasının açık hükmü gereğince, icra dairesi tarafından gönderilen haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz etmeyen ve menfi tespit davası açan üçüncü şahıs, takip borçlusuna borçlu olmadığını veya malın takip borçlusuna ait olmadığını ispat etmeye mecburdur. Borcun kaynağını açıklamak ise davalı alacaklının görevidir. Davalı alacaklı borcun kaynağına ilişkin bir sebep ve delil bildirmemiştir....
İİK'nun 89/3. maddesinin içeriğinden, 1. haciz ihbarnamesi gönderilen 3. kişinin ihbarnameye süresi içerisinde itiraz etmemesi üzerine yapılacak işlemlerin ve menfi tespit davası açmak hakkının 2. ve 3. haciz ihbarnamelerinin gönderilmesi suretiyle 3. kişiye bildirileceği anlaşılmaktadır....
Herhangi bir nedenle itiraz süresinin geçirilmesi halinde 3.kişi, haciz bildirisinin tebliğinden itibaren bir yıl içinde genel mahkemelerde menfi tespit davası açmak ve haciz bildirisinin tebliğ edildiği tarih itibarıyla amme borçlusuna borçlu olmadığını veya malın elinde bulunmadığını ispat etmek zorundadır.23/10/2011 tarihli haciz ihbarnamesi davacı şirkete 25/10/2011 tarihinde tebliğ edilmiş, davacı şirket tarafından da haciz ihbarnamesine 7 günlük yasal sürede cevap verilmemiş olması nedeniyle 6183 Sayılı AATUHK'nun 79.maddesinde öngörülen bir yılık süre içerisinde iş bu menfi tespit davası açılmıştır. Davacının davasını ispatlaması halinde borçlu olmadığının tespitine karar verileceğinden hakkındaki haciz ihbarnamesi ve ödeme emri de bu şekilde hükümsüz kalacaktır. Mahkemece yukarıda belirtilen gerekçe ile bilirkişi raporuna göre; Davacı tarafın 30.11.2011 tarihi itibari ile davalı ...'...
Hükmüne uyulan Dairemiz Bozma ilamında; “...Davacı İİK' nun 89. maddesi uyarınca çıkartılan 3. haciz bildiriminden sonra menfi tespit davası açmıştır. İİK' nun 89. maddesi uyarınca açılacak menfi tespit davasının üçüncü haciz bildiriminin tebliğinden itibaren 15 gün içinde açılması ve dava açıldığının 20 gün içinde icra dairesine bildirilmesi gerekir. Menfi tespit davasının haciz ihbarnamesi gönderilen 3. kişi tarafından takip alacaklısı aleyhine açılması gerekir. Davacı da anılan hükme uygun olarak takip alacaklısına husumet yöneltmişse de davayı yasada öngörülen sürede açmamıştır. Mahkemece, davanın süreden reddi gerekirken olaya uygun düşmeyen gerekçe ile husumetten reddi isabetsizdir.” denmektedir....
Şti. ile ... olduğu, davacının ise icra alacaklısı aleyhine menfi tespit davası açtığı gerekçesiyle, davacının davasının husumet yönünden reddine dair verilen karar süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. İİK. 89/3'e göre açılacak menfi tespit davalarının üçüncü haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde açılması gerekir. Eldeki davada üçüncü haciz ihbarnamesi davacıya 04/02/2012 tarihinde tebliğ edilmiş, dava süresinden sonra 21/02/2012 tarihinde açılmıştır. Bu nedenle davanın İİK'nda öngörülen süreden sonra açılması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, İİK'nun 89. maddesine göre açılacak menfi tespit davalarının takip alacaklısına karşı yöneltilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı gerekçe ile davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Hukuk Dairesi'nin 2016/3568 esas, 2016/6425 karar sayılı ilamında da açıklandığı üzere "İİK 89. maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir." İİK 89. maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir. (Dairemizin 2020/71 Esas 2020/680 Karar sayılı ilamı). Somut olayda, taraflar arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmadığı gibi uyuşmazlık, davalı alacaklı tarafından başlatılan icra takibinde çıkarılan haciz ihbarnameleri nedeniyle borçtan davacının sorumlu olup olmadığının tespitine ilişkindir. 01.10.2011 tarihinden sonra açılan menfi tespit davaları için görevli mahkeme, HMK'nın 2. maddesi uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesidir. İİK 89. maddesindeki özel düzenleme ile İİK 72. maddesindeki menfi tespit davasına ilişkin genel düzenleme gözetildiğinde genel düzenleme hükmünün İİK 89. maddesini işlevsiz bırakacak biçimde uygulanamayacağı da açıktır....
